اسید
اوریک اضافی موجود در خون به شکل کریستال هایی در مفاصل ته نشین شده و
باعث قرمزی، متورم و گرم شدن، درد و التهاب یک یا چند مفصل می گردد که
بیشتر در انگشت شست پا، پاشنه پا، زانو و آرنج ظاهر می شود.
حدود 95 درصد از مردان و 5 درصد از زنان دچار نقرس می شوند. زنان قبل از یائسگی، جزو گروه درگیر با نقرس می باشند.
عواملی که موجب افزایش اسید اوریک و ایجاد نقرس می شوند:
1- افزایش تولید اسید اوریک به وسیله بدن
2- کاهش خروج اسید اوریک توسط کلیه ها
3- افزایش دریافت غذاهای پورین
4- بیماری های حاد
5- ضربه روحی
6- جراحی
7- تب
8- کمبود آب بدن
9- خوردن بیش از حد شام
10- بعضی از داروها مانند: آسپرین
آیا شما در معرض خطر هستید؟
بعضی
مشکلات احتمال بروز نقرس را افزایش می دهند. این مشکلات و بیماری ها شامل:
افزایش فشار خون، دیابت نوع 1 و 2، کلسترول بالا، مشکلات گوارشی، کاهش
توده عضلانی، چاقی، مصرف غذاهای پورین دار، گرسنگی یا کم خواری، بیماری های
کلیوی و لوسمی (سرطان خون) و پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی) و ناهنجاری در هموگلوبین.
علائم بیماری نقرس
علامت
مشخصه این بیماری ورم، قرمزی و درد شدید مفصل شست پاست؛ البته ممکن است
این بیماری با ورم و درد مفاصل دیگر مثل مچ پا یا زانو هم خود را نشان دهد
ولی حالت اول بسیار شایع تر است.
در صورتی که اسیداوریک زیادی در بدن به
مدت مدید وجود داشته باشد حتی ممکن است این بلورها در بافت کلیه رسوب کنند
و کل بدنه کلیه را تخریب و بیمار را دچار نارسایی کامل کلیه ها کنند.
در
افراد دچار نقرس رسوب بلورهای اسیداوریک در بافت های دیگر بدن مثل زیر
پوست بخصوص پوست آرنج و مچ دست به صورت برجستگی دیده می شود که می تواند
باعث التهاب بورس مفاصل و درد شود. این برجستگی های زگیل مانند می توانند
در لاله گوش هم دیده شوند که علامت خاص نقرس است. توصیه به افراد مبتلا به نقرس:
- آب زیادی بنوشند( روزی 2 تا 3 لیتر). حتماً 1 لیوان آب، قبل از خواب بنوشند، زیرا این کار به کم شدن اسید اوریک کمک می کند.
- وزن خود را ایده آل و ثابت نگه دارند.
-
اگر اضافه وزن دارند، وزن خود را کم کنند، اما برای کاهش سریع وزن نباید
گرسنه بمانند یا کم خواری کنند،، زیرا کاهش سریع وزن، باعث افزایش اسید
اوریک و به دنبال آن بدتر شدن نقرس می گردد. حداکثر کاهش وزن مجاز 500 گرم
در هفته می باشد.
- از خوردن غذاهای پورین دار اجتناب کنند.
- از ریختن روغن زیاد در غذا جدا خودداری کنند.
درمان های نقرس
1) درمان با گیلاس وتوت فرنگی
گیلاس
و توت فرنگی شیرین یا ترش، در درمان نقرس بسیار مهم است. شما در حدود 10
تا 25 عدد گیلاس یا توت فرنگی در روز مصرف کنید. این میوه ها اگر تازه
باشند بهتر است، ولی کنسرو شده هم ایرادی ندارد.
2) درمان با آب سبزیجات
آب
هویج همراه با خیار و چغندر، بهترین درمان کننده نقرس می باشد. روزانه 500
میلی لیتر آب سبزیجات (آب چغندر و آب خیار هر کدام 100 میلی لیتر و آب
هویج 300 میلی لیتر) بنوشید.
3) درمان با لوبیا
آب لوبیا را بگیرید و هر روز 150 میلی لیتر از آن را بنوشید.
4) درمان با سیب
سیب
به عنوان یکی از بهترین درمان کننده های نقرس شناخته شده است. سیب دارای
اسید مالیک می باشد که باعث خنثی کردن اثر اسید اوریک می گردد. پیشنهاد شده
که بعد از هر وعده غذا، 1 عدد سیب مصرف شود.
5) درمان با موز
مصرف موز 3 تا 4 عدد در روز برای درمان نقرس پیشنهاد شده است.
6) درمان با لیموترش
ویتامین C به عنوان درمانی برای مفصل دردناک شناخته شده است. نصف لیمو ترش را در 1 لیوان آب بریزید و 3 بار در هفته میل کنید.
7) درمان با میوه
3 تا 4 عدد میوه در روز مصرف کنید.
8) درمان با غذاهای طبیعی
میوه و سبزیجات و دانه ها و یا جوانه ها برای درمان نقرس بسیار مفید می باشد.
9) درمان با آب ولرم
10) درمان با حمام نمک
دو بار در روز پای خود را در آب و نمک بگذارید. برای این کار 250 تا 500 میلی گرم نمک را در آب داغ حل کنید.
11) درمان با هوای تازه، ورزش کردن و کم کردن استرس
غذاهایی که فاقد پورین می باشند:
گیلاس، توت فرنگی و آلبالوی تازه (به میزان 250 گرم در روز مجاز شناخته شده است)
موز
گوجه فرنگی
کرفس، بامیه، کلم
جعفری
سبزیجات برگ سبز
آناناس
غذاهای دارای ویتامین C مانند: کلم قرمز، فلفل قرمز، نارنگی، پرتقال و دیگر مرکبات و سیب زمینی
آب میوه و آب
لبنیات کم چرب
کربوهیدرات های پیچیده از قبیل: نان، ماکارونی، برنج، غلات، میوه ها و سبزیجات
شکلات
نوشیدن قهوه یا چای
نوشیدن نوشابه های گازدار
مصرف اسیدهای چرب ضروری از قبیل: تن، ماهی سالمون، آجیل و دانه ها
مصرف سویا به جای گوشت قرمز
کره و یا مارگارین کم چرب
تخم مرغ
غذاهای پورین داری که باعث بروز نقرس نمی شوند، عبارتند از:
گل
کلم، مارچوبه، قارچ ، نخود، اسفناج ، نان های سبوس دار، مرغ، بوقلمون و
لوبیا (این غذاها بهتر است هفته ای 1 بار مصرف شوند، نه بیشتر!)
غذاهای دارای پورین کم:
گوشت گوسفند، گوشت گوساله، جگر، قلوه، سالمون، بوقلمون، ماهی قزل آلا و اردک.
غذاهای دارای پورین زیاد:
قلب(دل گوسفند)، شاه ماهی، مخمر، ساردین و نان های شیرین
توصیه های تغذیه ای:
- از زیاد مصرف کردن ویتامین C بپرهیزید، زیرا این ویتامین افزایش دهنده تولید اسید اوریک می باشد.
- از زیاد مصرف کردن ویتامین B3 بپرهیزید (بیشتر از 50 میلی گرم در روز) . زیادی نیاسین جلوی خروج اسید اوریک را از بدن می گیرد.
- از مصرف کردن مکمل های آهن جدا بپرهیزید. زیادی آهن در خون باعث ورود اسید اوریک در مفاصل می باشد.
منبع : وبلاگ دکتر هادی شجاعی
دکتر مهدیس هاشمی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی