نحوه صحيح ايستادن، نشستن و خوابيدن
هنگامي که در مورد سلامتي صحبت به ميان مي آيد بي ترديد وضعيت صحيح قرارگيري بدن
شما هنگام فعاليت هاي گوناگون در راس فهرست عوامل مهم سلامتي قرار خواهند گرفت زيرا
به اندازه تغذيه مناسب، ورزش ، پرهيز از مواد الکلي و مخدر و سيگار در حفظ سلامتي
بدن موثر مي باشد. وضعيت صحيح قرارگيري اندام ها کمک مي کند تا کارهايتان را با
انرژي بيشتر و استرس و خستگي کمتر به انجام برسانيد. هنگامي که وضعيت بدن شما در
حالت مناسب مي باشد:
1- هنگام نشستن ُایستادن و خوابیدن کمترين فشار و استرس روي
عضلات و رباط هاي بدن شما اعمال مي گردد.
2- وضعيت ستون فقرات شما در حالت
استراحت و خنثي مي باشد.
3- اعضاء حياتي بدن در مکان صحيح قرار دارند.
4-
عملکرد طبيعي دستگاه عصبي شما بهتر صورت مي پذيرد.
5- در دراز مدت بر روي دستگاه
گوارش- تنفس- عضلات – رباط ها و استخوان هاي بدن تاثير مي گذارد.
6- استخوان ها
و مفاصل در وضعيت صحيح خود قرار دارند و کارايي عضلات حداکثر مي باشد.
7- تحليل
و سايش نابهنجار مفاصل کاهش يافته و از التهاب مفاصل جلوگيري به عمل مي آيد.
8-
از ثابت قرار گرفتن ستون فقرات در وضعيت غير طبيعي جلوگيري مي کند.
9- از مشکلات
کمردرد و دردهاي عضلاني جلوگيري مي کند.
10- از خستگي جلوگيري مي کند زيرا
استفاده بهينه از عضلات بدن انرژي مصرفي بدن را کاهش مي دهد.
11- در بهبود ظاهر
شما موثر است.
وضعيت نادرست بدن بر اثر موارد زير ايجاد مي گردند:
1- سوانح و مصدوميت ها.
2- اضافه وزن و چاقي.
3- تکيه گاه نامناسب تشک در
هنگام خواب.
4- مشکلات بينايي.
5- کفش نامناسب و پاشنه بلند.
6- عادات
نشستن، ايستادن و خوابيدن بي وقت.
7- اعتماد بنفس پايين.
8- عضلات ضعيف و
انعطاف ناپذير.
9- طراحي نامناسب محل کار.
مهم ترين قسمت بدن که نقش بسزايي در داشتن وضعيت صحيح بدن ايفا مي کند، ستون فقرات مي باشد. ستون فقرات شما داراي قوس هاي طبيعي است که بايد آن ها را در وضعيت طبيعي خودشان همواره حفظ کرد. ستون فقرات از 32-34 مهره تشکيل يافته: 7 مهره گردني، 12 مهره پشتي، 5 مهره خارجي و 3 الي 5 مهره دنبالچه اي. ميان مهره هاي کمر در دیسک کمر واقع است که در واقع نقش ضربه گير را ايفا مي کند. هنگامي که شما فشار بيش از حد و نامناسب به ستون فقرات اعمال مي کنيد، به ديسک کمر فشار مي آيد و آن را از مکان خود جابجا کرده و به اعصاب اطراف خود فشار آورده و ايجاد درد مي کند.
شرايط لازم براي داشتن وضعيت صحيح
1- عضلات قوي و انعطاف پذير.
2- حرکات طبيعي مفاصل.
3- توازن قدرت عضلاني
در دو سوي ستون فقرات.
4- آگاهي از وضعيت بدن در حالات مختلف.
تست وضعيت صحيح بدن
شما با اين 2 تست قادر خواهيد بود از وضعيت صحيح و طبيعي بدن خود آگاه گرديد:
1- تست ديوار: از طرف پشت به ديوار تکيه داده در حالي که پشت سر و باسن شما با ديوار تماس داشته و پاشنه پا 15 سانتيمتر از ديوار فاصله داشته باشد. اکنون فاصله بين گودي گردن و کمر خود را اندازه بگيريد. اگر اين فاصله در ناحيه گردن 5 سانتيمتر و در کمر بين 2، 5 تا 5 سانت باشد وضعيت بدن شما ايده آل است و گرنه بايد به يک پزشک متخصص مراجعه کنيد.
2- تست آينه: نماي روبرو: روبروي يک آينه تمام قد بايستيد و موارد زير را چک کنيد:
1- شانه هاي شما بايد هم سطح و تراز باشند.
2- سر شما بايد مستقيم و صاف
باشد.
3- دو سوي باسن شما هم سطح و تراز و کشکک هاي دو پا بايد مستقيم رو به جلو
باشند.
4- فاصله ميان بازوها و دو طرف بدن يکسان مي باشد.
5- قوزک هاي دو پاي
شما بايد مستقيم و صاف باشد.
نماي پهلو: با گرفتن عکس و يا کمک از يک دوست ميسر مي باشد:
1- سر بايد قائم
و افراشته باشد و به جلو و يا عقب خميده و افتاده نباشد.
2- چانه بايد موازي با
سطح کف اتاق باشد و به سمت پايين و يا بالا کج نشده باشد.
3- شکم بايد هموار و
مسطح باشد.
4- زانوها بايد صاف و مستقيم باشند.
نحوه صحيح ايستادن، راه رفتن و نشستن
نحوه صحيح ايستادن:
1- سر را بالا نگاه داريد: قائم و راست. سر را به جلو و چانه را بداخل بدهيد.
چانه را به عقب و به پهلو کج نکنيد. قفسه سينه را جلو نگاه داشته و استخوان کتف را
عقب نگاه داريد. زانوها را صاف نگاه داشته و فرق سرتان را به سمت سقف بکشيد. شکم را
بداخل دهيد. باسن را به عقب و يا جلو کج نکنيد.
2- سعي کنيد به مدت طولاني در يک
وضعيت نياستيد. اما هرگاه مجبور به اين کار شديد، سعي کنيد يک پاي خود را با قرار
دادن روي يک جعبه و يا چهار پايه بالا نگاه داريد و پس از مدتي پاي بالا آمده را با
پاي ديگر عوض کنيد.
3- هنگام ايستادن وزن خود را روي هر دو پا توزيع کرده و
بيشترين وزن خود را به روي زير انگشت شست پا اعمال کنيد و نه پاشنه پا بهتر است
پاها را نيز به اندازه عرض شانه از هم باز کنيد.
4- کفش پاشنه کوتاه و راحت به
پا کنيد.
نحوه صحيح راه رفتن
1- سر را بالا نگاه داشته و با چشم هايتان مستقيم به جلو نگاه کنيد.
2- شانه
هاي خود را در يک راستا با مابقي بدن تان حفظ کنيد.
3- حرکت طبيعي بازوها هنگام
راه رفتن را مختل نکنيد.
4- پاها را در يک راستا و موازي هم قرار داده و به
اطراف منحرف نکنيد.
نحوه صحيح نشستن
1- صاف و قائم بنشينيد. کمر راست و شانه ها به عقب. باسن شما بايد با پشت صندلي
در تماس باشد. سه قوس طبيعي بدن بايد حين نشستن حفظ گردند.
2- وزن بدن را به
طور مساوي روي دو سوي باسن خود توزيع کنيد. زانوها بايد هم سطح باسن و يا بالاتر از
آن قرار گيرد براي اين کار مي توانيد از يک چهار پايه استفاده کنيد. پاها نبايد روي
يکديگر قرار گيرند.
3- سعي کنيد در يک وضعيت بيش از 30 دقيقه ننشينيد. برخيزيد و
پس از انجام دادن چند حرکت کششي مجددا بنشينيد.
4- هنگام برخاستن از حالت نشسته
بسمت جلو صندلي حرکت کرده و با صاف کردن پاها برخيزيد. از خم شدن به جلو از ناحيه
کمر بپرهيزيد. سپس حرکت کششي انجام دهيد مثلا 10 مرتبه کمر خود را خم و راست
کنيد.
5- از خم کردن گردن به اطراف تا حد امکان خودداري کنيد و جاي اين کار تمام
بدن خود را بسمت دلخواه بچرخانيد.
هنگام نشستن پشت ميز کامپيوتر به نکات زير نيز توجه کنيد:
1- مچ دست ها بايد مستقيم باشد و به سمت بالا و پايين و يا طرفين خم نشده
باشد.
2- ران موازي با سطح کف اتاق باشد.
3- آرنج بايد اندکي از 90 درجه
گشوده تر باشد.
4- زانوها 2 الي 3 سانتيمتر بايد از لبه صندلي جلوتر باشد.
5-
مونيتور بايد 45 الي 55 سانتي متر از پيشاني فاصله داشته باشد. راس مونيتور نيز با
سطح چشم ها در يک راستا باشد. صفحه کليد بهتر است 2 سانتي متر بالاتر از ساعد قرار
گرفته و کمي نيز خم گردد.
نحوه صحيح خم شدن، بلند کردن و حمل اشياء
1- همواره از ناحيه زانوها در حالي که کمر خود را صاف نگاه داشته ايد خم شويد.
هيچ گاه از ناحيه کمر خم نشويد.
2- اجسام سنگين تر از 10 کيلو را بلند نکنيد.
هيچ گاه جسم سنگيني را بالاتر از سطح کمر نياوريد.
3- پاها را اندکي از يکديگر
فاصله داده تا روبروي جسم قرار گيريد. عضلات شکم را سفت و منقبض کنيد و با استفاده
از عضلات پا جسم را از زمين بلند کنيد. سپس زانو ها را به آرامي صاف کنيد.
4-
هنگام حمل بسته آن را تا حد ممکن نزديک بدن نگاه داشته و بازوها را خم نگاه داريد.
عضلات شکم را سفت و به آهستگي گام برداريد.
5- هنگام روي زمين قرار دادن اجسام
نيز همان مراحل بلند کردن را به طور معکوس انجام دهيد.
6- هنگام حمل کيف و چمدان
آن ها را بطور متناوب با دست ديگر حمل کنيد تا توازن بين دو سمت بدن تان حفظ
گردد.
7- هميشه بين هل دادن اجسام سنگين و يا کشيدن آن ها، گزينه هل دادن را
انتخاب کنيد.
نحوه صحيح خوابيدن
1- سعي کنيد در وضعيتي بخوابيد که قوس هاي طبيعي ستون فقرات تان حفظ
گردند.
2- از تشک سفت استفاده کنيد. تشکي که فرو رفتگي داشته و به اصطلاح شکم
داده استفاده نکنيد. اگر لازم بود زير تشک يک تخته قرار دهيد.
3- بالش همان طور
که تکيه گاهي براي سر شما مي باشد براي گردن نيز بايد تکيه گاه فراهم آورد.
4-
هنگام خوابيدن به پشت، يک بالش زير زانوها قرار دهيد و در صورتي که به پهلو مي
خوابيد، اندکي زانوهاي تان را خم کنيد و يک بالش بين زانوهاي تان قرار دهيد. هنگام
خواب به پهلو هيچ گاه زانوهاي تان را تا قفسه سينه جمع نکنيد. هيچ گاه به روي شکم
نخوابيد چون به کمر و گردن تان فشار وارد مي آيد. هر گاه خواستيد اين کار را بکنيد
حتما يک بالش زير ناحيه ميان تنه خود قرار دهيد.
5- هنگام برخاستن از روي
رختخواب با کمک دست ها بلند شده و ناگهان از ناحيه کمر خم نشويد.
منبع:وبلگ دکتر دقاق زاده
دکتر مهدیس هاشمی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی