رژیم غذایی در بیماری آرتروز

تغذیه مناسب، کلید اصلی جلوگیری از انواع بیماری ها از جمله آرتروز است. اولین مرحله اصلی در درمان آرتروز، رساندن وزن به حد ایده آل است. 

وزن اضافی  باعث ایجاد فشار بر روی مفاصل و در نتیجه عوارض آرتروز می گردد. رعایت یک رژیم غذایی که حاوی فیبر بیشتری باشد ( فاقد مواد شیمیایی آلوده که باعث ایجاد استرس در بدن می شود، باشد)، مصرف بیشتر میوه ها و سبزی جات تازه،  ماهی ، دانه ها و غلات سبوس دار  توصیه می شود.مصرف ماهی های آب های سرد از جمله ماهی آزاد ( سالمون ) توصیه می گردد.

مصرف چربی های اشباع ، روغن های هیدروژنه یا جامد ، غذاهای پرچرب و سرخ کرده و شکر توصیه نمی گردد، چرا که این مواد غذایی باعث ایجاد اسیدیته ی بالای محیط داخلی مفاصل شده و این حالت موجب درد بیشتری در مفاصل و در نتیجه التهابات آنها می شود.

 مصرف میوه، سبزی، غلات كامل ( تصفیه نشده وسبوس دار)، آجیل ، دانه های خوراكی  و ماهی باعث كاهش التهاب مفاصل یا آرتروز می شوند.

 تخم مرغ  ، مارگارین، کره، کافئین، الکل، شکر سفید، تنباکو و محصولات لبنی باید از رژیم غذایی حذف شوند. در حدود یک سوم از افرادی که از بیماری آرتریت روماتوئید  رنج می برند به سولانین ها و یا بعضی گیاهان حساس اند که از آن جمله می توان  سیب زمینی  ، فلفل ها، بادمجان،  گوجه فرنگی  و تنباکو را نام برد که باید از رژیم غذایی این گروه از افراد حذف گردد. توصیه می شود که حداقل 6 تا 8 لیوان  آب در طول روز جهت دفع سموم از بدن مصرف شود.

غذاهایی که می توان مصرف نمود

- سبزیجات برگ سبز مانند جعفری، شاهی، 

- جودوسر، محصولات تهیه شده از گندم

- محصولات تهیه شده از سویا

- غلات کامل مانند برنج قهوه ای، ارزن، جو، گندم، جوی دو سر

- ماهی های آب های سرد مانند ماهی آزاد ساردین، شاه ماهی.

غذاهایی که باید از مصرف آنها پرهیز کرد

تحقیقات نشان داده که علائم آرتروز ، حتی در کسانی که آتریت رومائید  دارند ، کاهش خواهد یافت ، به شرط آن که این افراد با یک رژیم گیاهخواری سازش یابند.این رژیم فاقد غذاهای با منشاء حیوانی به خصوص محصولات لبنی است. مواد غذایی که نباید در این بیماری مصرف شوند ، شامل گروه های زیر است:

-مهار کننده های جذب کلسیم : گوشت قرمز، لبنیات ، تخم مرغ، جوجه، الکل، قهوه  ، شکر تصفیه شده، اکثر شیرینی جات، نمک اضافی- غذاهای دارای اگزالات بالا :  ریواس ، زغال اخته،  آلوها ،  کنگر ، اسفناج- غذاهای خانواده ی گیاهان تاج ریزی ها : گوجه فرنگی، بادمجان، سیب زمینی، فلفل ها، تنباکو- غذاهایی که موجب تورم و آب آوردگی می شوند : گندم سیاه، لبنیات، کلیه ی چربی های حیوانی

منبع:تبیان

روش های درمان آرتروز

درمان در این بیماری چگونه است؟

معمولا درمان چهار مرحله دارد که در مرحله ی 1 و 2 سعی می‌ شود با استفاده از فیزیوتراپی، ورزش و درمان با میدان مغناطیسی(مگنت ‌تراپی) اوضاع را بهتر كرد.

جالب است بدانید که موثر بودن میدان مغناطیسی در درمان آرتروز زمانی کشف شد که  بیماران مبتلا به سرطان مجبور بودند به مدت 4 هفته تحت درمان با MRI قرار بگیرند تا پزشکان رشد تومور را در آنها بررسی کنند.

تعجب‌ آور این بود که بعد از یک سال، آن دسته از بیماران که آرتروز هم داشتند، خیلی بهتر شدند. البته درمان‌های دیگری مثل تزریق اسید هیالورونیک یا استفاده از قرص‌های کندرویتین و گلوکزآمین هم وجود دارد.

چه زمانی کار به جراحی می ‌کشد؟

از درجه ی دو به بعد باید جراحی انجام شود. تا 20 سال پیش که آرتروسکوپی، یعنی همان جراحی بسته را  نداشتیم، اگر مینیسك یك ورزشكار پاره می ‌شد، جراح، زانو را با شکاف بزرگ باز می ‌کرد و تمام مینیسکی را که قسمتی از آن پاره شده بود، برمی ‌داشت و چون فنری وسط غضروف استخوان نبود که بتواند فشار را از بالا به پایین بگیرد، آرتروز به وجود می ‌آمد و منجر به شکستن و راست‌ کردن محور زانو تا تعویض مفصل می‌ شد.

اما امروزه با استفاده از روش‌های جدیدتر مثل آرتروسکوپی، فقط همان قسمت پاره شده ی مینیسک را بر می ‌دارند، یعنی 20 تا 25 درصد آن برداشته می ‌شود و حدود 70 تا 75 درصد آن هنوز در مفصل است که می‌ تواند فشار را قبول کند.

آرتروسکوپی (Arthroscopy) روشی با تهاجم اندک و با عوارض بسیار کمتر از جراحی باز زانوست که در میان مفاصل، آرتروسکوپی زانو بیشتر از دیگر مفاصل رایج شده است.

در روش آرتروسکوپی با استفاده از دو سوراخ کوچک که از یکی از آنها تلسکوپ وارد می‌ شود، تمام جزئیات عمل را می ‌توان بر صفحه ی بزرگی نمایش داد (روی تصویر بالا کلیک کنید).

آیا لیزر هم در جراحی زانو كاربرد دارد؟

لیزر درمان موثری است و از خواصی که دارد و هنوز هم کاملا کشف نشده، این است که بیمارانی که تحت این نوع جراحی قرار گرفته‌اند، بعد از عمل درد بسیار کمتری دارند. دکتر اولو( اولین کسی که در سال 1985 لیزر را در جراحی آرتروسکوپی استفاده کرد) معتقد است که فشار وارده به اعصاب مفصلی، در لیزر کمتر است.

از دیگر مزایای لیزر این است که بعد از عمل جراحی، خونریزی وجود ندارد و مهم تر از همه اینکه با لیزر می ‌توان خیلی دقیق‌ تر غضروف شل شده را سفت کرد، در صورتی که با تیغ اگر بخواهیم ریش ریش‌های غضروفی را برداریم، ممکن است قسمت‌های سالم هم برداشته شود.غضروف سطح مفصلی یا مفصل خود بیمار را نگه داریم، چون اگر زود تصمیم به برداشتن سطح مفصل و تعویض آن با پروتز بگیریم،  بیمار قادر به استفاده از تکنولوژی سلول‌های بنیادی نخواهد بود.

آیا درمان آرتروز با استفاده از سلول‌های بنیادی نیز یك روش جدید است؟

یكی از روش‌های جدید درمانی، كشت و تكثیر سلول‌های غضروفی در بیرون بدن و سپس پیوند دوباره به مفصل آسیب ‌دیده است كه برای این كار نیاز به تكنیك‌های بسیار پیشرفته و فراهم شدن شرایط مناسب جهت رشد و تكثیر سلول‌هاست. این روش بسیار موثر بوده و در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

 البته، استفاده از این روش‌ها تنها در مواردی كه بیمار به موقع به پزشك مراجعه كرده و زخم‌های غضروفی اندازه ی كوچك تا متوسط داشته باشند، امكان ‌پذیر است و در صورت مراجعه ی دیر هنگام بیمار و تخریب تمام غضروف مفصلی، تنها راه درمان، تعویض كل مفصل و استفاده از مفصل مصنوعی است.

منبع:تبیان

7درمان آرتروز

دردهای مفصلی، از جمله دردهای مزمن است که به راحتی درمان نمی شود و به پیگیری و مداومت درمان نیاز دارد. بنابراین بهتر است که مبتلایان اطلاعات خود را درباره این بیماری افزایش دهند.

اما باید این نکته را یادآوری کرد که مصرف بعضی از مواد غذایی مفصل ها را سالم تر می کند. برنامه غذایی غنی از مواد مغذی که در این مطلب عنوان شده است، باعث کاهش وزن و به تبع آن سلامت مفصل ها می شود.اضافه وزن معادل هر نیم کیلوگرم حدود 5 کیلو گرم وزن اضافه روی مفاصل ایجاد می کند.

غذاهای مفید

ماهی های چرب: از جمله سالمون، ساردین یا هر نوع ماده غذایی حاوی اسیدچرب امگا-3 مانند گردو، دانه سویا، دانه کتان، تخمه کدوتنبل و روغن کانولا مفید است.

با مصرف امگا-3 تولید ماده شیمیایی که التهاب را افزایش می دهد، کاهش می یابد. امگا -3 هم چنین مانع از عملکرد آنزیم هایی می شود که این ماده شیمیایی را تولید می کنند. ماهی های چرب، حاوی ویتامین D نیز است که مانع از تورم و درد می شود. محققان می گویند افزودن روزی یک گرم امگا -3 به برنامه غذایی بیماران آرتریتی مفید است.

 اضافه کردن ماهی سالمون، گردو و دانه کتان به رژیم غذایی مفید است. بهتر است در روزهایی که امگا -3 مصرف نمی کنید، با نوشیدن ۲ لیوان شیر کم چرب، ویتامین D مورد نیاز بدن را تامین کنید. قرار گرفتن در نور خورشید به مدت 10 تا 15 دقیقه در روز نیز باعث تولید ویتامین D در بدن می شود.

روغن زیتون خالص: این روغن حاوی ماده ای است که آنزیم های مربوط به التهاب را غیرفعال می کند.از آنجا که هر یک قاشق غذاخوری روغن، 119 کالری دارد، در مصرف آن دقت کنید. مصرف روزانه روغن زیتون و افزودن آن به سالاد، نان یا سبزیجات برای فرد مبتلا به آرتریت مفید است.

فلفل دلمه ای، مرکبات و مواد غذایی دیگر حاوی ویتامین C: ویتامین c از کلاژن، ترکیب عمده غضروف محافظت می کند. دریافت ناکافی آن، خطر بروز برخی انواع آرتریت را افزایش می دهد. مصرف روزی 200 تا 500 میلی گرم از این ویتامین مفید است. یک عدد پرتقال و یک پیمانه کلم بروکلی حاوی 200 میلی گرم ویتامینC است. بهتر است به جای مکمل ها از منابع طبیعی ویتامین ها استفاده کنید.مواد غذایی سرشار ازویتامین C مواد مغذی گیاهی دیگری نیز دارند که از مکمل ویتامین C به دست نمی آید.

گوشت بوقلمون: سلنیوم نوعی ماده مغذی موجود در این  ماده غذایی است که کمک می کند تا تمامی رادیکال های آزاد را که به سلول ها آسیب می رسانند، از بدن خارج شوند، همچنین به تنظیم غده تیروئید کمک می کند و حتی مانع از بروز سرطان می شود. کمبود سلنیوم را می توان با بروز آرتریت روماتوئید ارتباط داد.

پیاز و تره فرنگی: کورستین نوعی آنتی اکسیدان موجود در این دو ماده غذایی، مانند آسپرین و پروفن از تولید ماده شیمیایی التهابی پیشگیری می کند. اگر به دلیل بوی نامطبوع پیاز از مصرف آن خودداری می کنید، از کلم پیچ، گوجه های مینیاتوری یا سیب درختی که همه سرشار از کورستین است بیشتر استفاده کنید. مصرف نصف پیمانه ماده غذایی سرشار از کورستین کافی است.

گیلاس: نتایج بررسی محققان دانشگاه میشیگان نشان می دهد، برنامه غذایی سرشار از گیلاس، التهاب را تا 50 درصد کاهش می دهد. نتایج تحقیقی که در سا ل2009 در موسسه ای در دالاس انجام شد نشان داد 56 درصد بیمارانی که به التهاب استخوان و مفصل مبتلا هستند، پس از8 هفته مصرف گیلاس بهبود نسبی یافتند. ماده معجزه گر در این میوه آنتوسیاتین است که همان  رنگدانه گیلاس، انگور، شاتوت و بادمجان می باشد.

آنتوسیاتین نوعی آنتی اکسیدان قوی است که التهاب را کاهش می دهد.مصرف روزی نصف پیمانه گیلاس تازه، یخ زده، خشک یا کنسروی یا روزی یک لیوان آب آن برای دریافت خواص این میوه کافی است.

چای سبز: برخی ترکیب های آنتی اکسیدان در این نوشیدنی شدت آرتریت را کاهش می دهد.

مواد غذایی که باید از مصرف آن پرهیز کنید

گوشت قرمز (در صورت داشتن نقرس): نقرس به علت ایجاد کریستال اسیداوریک در خون به وجود می آید و باعث درد مفصل می شود.بنابراین افرادی که مستعد ابتلا به نقرس هستند نباید جگر، قلوه، شاه ماهی، مغز، گوشت گوساله یا بره مصرف کنند. به جای آن باید از گوشت طیور یا ماهی استفاده شود.

روغن آفتابگردان، ذرت، دانه سویا و گلرنگ: این روغن ها سرشار از اسیدچرب امگا-6 هستند که التهاب را افزایش می دهد. می توان روغن زیتون و روغن مغزها را جایگزین این روغن ها کرد.

قند: نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که مصرف قند، التهاب را افزایش می دهد. اگر چه انرژی سریع ایجاد می کند اما این انرژی ماندگاری کمی دارد و برای بیماران مبتلا به آرتریت که همیشه احساس خستگی مفرط می کنند، مشکل ساز است. قند سرشار از کالری است و باعث افزایش وزن شده و به تبع آن فشار روی مفصل ها بیشتر می شود.


منبع:عصر ایران