دکتر مهدیس هاشمی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

          دکتر مهدیس هاشمی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

درمان کمردرد

 زانو درد 

دیسک کمر

دیسک گردن

 پوکی استخوان

برای ادامه مشاهده فیلم ها اینجا کلیک کنید 

گودی کمر و حرکات اصلاحی

علت به وجود امدن گودی کمر و حرکات اصلاحی

 

در صورتی که ستون فقرات را از نیم رخ نگاه کنید، متوجه وجود یک سری فرورفتگی ها و برجستگی هایی در قسمت های مختلف آن خواهید شد

 

در حالت طبیعی، فقرات گردن دارای یک انحنا به سمت داخل، فقرات پشتی دارای انحنا به سمت خارج و ناحیه ی کمر دارای انحنای رو به جلو می باشند.

 

به دلیل شباهت این انحنای کمر به نمای ظاهری لوردهای انگلیسی در زمان ایستادن، اصطلاح لوردوز برای این حالت مورد استفاده قرار گرفته است! وجود این انحناها برای ما نقشی بسیار مهم داشته و بسیاری از توانایی های ما در اثر همین برجستگی ها و فرورفتگی ها پدید می آید و اصولا توانایی ایستادن ما تا حد بسیار زیادی مدیون همین انحناها است! میزان انحنای ستون فقرات در یک ناحیه، بر سایر قسمت ها نیز اثر گذاشته و می تواند آن ها را تغییر دهد.

وقتی میزان انحنای کمر به حدی بیشتر از میزان طبیعی آن می رسد برای نامیدن آن اصطلاحا از کلمه ی هیپرلوردوزیس((hyperlordosis یا گودی بیش از حد کمر استفاده می کنیم

 

 

 

چرا گودی بیش از حد در کمر به وجود می آید؟

در حقیقت ستون فقرات توسط تعداد زیادی عضله محافظت می شود که سلامت و تعادل آن ها در سلامت و نرمال بودن حالت ستون فقرات نقش بسیار مهمی ایفا می کند.

عدم تعادل در عضلات نام برده یعنی قوی بودن برخی و ضعف یا گرفتگی بعضی دیگر از آن ها موجب پدید آمدن ناهنجاری هایی در شکل کلی ستون فقرات خواهد شد.

 علل‌ لوردوزکمری‌

 1- زایمانهای‌ مکرر

 2- در رفتگی‌ دو طرف‌ لگن‌

 3- احتمالاً استفاده‌ از کفش‌ پاشنه‌ بلند

 4- جابجایی‌ ستون‌ مهره‌ها به‌ سمت‌ جلو( مادرزادی‌ یا هر عامل‌ دیگر)

 5- ضعف‌ عضلات‌ شکمی‌ و عضلات‌ خلفی‌ ران‌ و بازکننده‌های‌ مفصل‌ ران‌

 6- کوتاهی‌ عضله‌ سوئز خاصره‌ای‌ و راست‌ رانی‌

 7- کوتاهی‌ عضلات‌ ناحیه‌ کمری‌ (بازکننده‌های‌ کمر)

۸- لوردوز جبرانی‌ ناشی‌ کیفوز پشتی‌

9-چاقی

۱۰-  پوکی استخوان

عوارض

۱-ایجاد زمینه درد

 2-کاهش میزان تحمل پذیری

 3-کشیدگی لگامنت طولی قدامی

 4-فشار به ریشه های عصبی

 5-برآمدگی شکم

 6-کوتاهی قد

در این میان نقش عضلات شکمی، بازکننده های مفصل پا به لگن و عضله ی بزرگ پشت باسن، در ایجاد گودی بیش از حد کمر، پُر رنگ تر از سایر عضلات این ناحیه است.

آیا درست نشسته اید؟

اغلب ما بدون این که خودمان آگاه باشیم در بسیاری از اوقات روز با بد نشستن و استفاده ی ناصحیح از ستون فقرات مان به تخریب و پیری زودرس و آن دامن می زنیم. بسیاری از درد گردن، کتف، شانه، کمر و… در اثر نا آگاهی از طرز استفاده صحیح از بدن به وجود می آیند.

نشستن،خوابیدن و ایستادن،چنانچه حالت صحیح آن رعایت نشود موجب ایجاد لورودز خواهد شد.

 حرکات‌ اصلاحی‌ لورودز کمری‌

 الف‌: اگر علت‌ گودی‌ کمر ضعف‌ عضلات‌ شکم‌ باشد حرکات‌ اصلاحی‌ زیر ارائه‌ می‌گردد.

 1- شخص‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ وازوی‌ درخواست‌ می‌گردد سر و گردن‌ وسینه‌ خود را بالا بیاورد یاحتی‌ ممکن‌ است‌ از وی‌ درخواست‌ می‌گردد که‌ نفس‌  عمیق‌ به‌ کمک‌ عضلات‌ شکم‌ کشیده‌ وحبس‌ نفس‌ انجام‌ دهد.

 2- درهمان‌ وضعیت‌ از شخص‌ می‌خواهیم‌ دستهای‌ خود را خم‌ کرده‌ وروی‌ سینه‌ خود گذاشته‌ وبالا بیاید.

 3- از شخص‌ می‌خواهیم‌ دستهای‌ خود را پشت‌ گردن‌ خود گذاشته‌ واین‌ حرکت‌ راانجام‌ دهد درصورتیکه‌ شخص‌ نتواند هیچ‌ کدام‌ از این‌ حرکات‌ را انجام‌ دهد درابتداء درمانگر به‌ وی‌ کمک‌ می‌کند.

 4- شخص‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ یک‌ پای‌ خود را خم‌ کرده‌ روی‌ زمین‌ می‌گذارد بااین‌ کار پشت‌ وی‌ صاف‌ می‌شود پای‌ دیگر را در این‌ حالت‌ بالامی‌ آورد.

۵- عمل‌ فوق‌ را با پای‌ دیگر انجام‌ می‌دهد.

  ب : اگر علت‌ گودی‌ کمر ضعف‌ عضلات‌ بازکننده‌ ران‌ باشد ازحرکات‌ زیر استفاده‌ می‌شود.

 1- شخص‌ به‌ شکم‌ خوابیده‌ ویک‌ پای‌ خود را بصورت‌ مستقیم‌ بالا می‌آورد وعمل باز کردن ران‌ را انجام‌ می‌دهد.

 2- عمل‌ فوق‌ راباپای‌ دیگر انجام‌ می‌دهد.

 3- می‌تواند هردو پارا باهم‌ به‌ وضعیت‌ قبل‌ ببرد.

 4- زانوی‌ خود را خم‌ کرده‌ به‌ بالا بیاورد (یعنی‌ دروضعیت‌ دمر و  چهاردست‌ وپا مورد قبل‌ را انجام‌ دهد)

ج:  اگر علت‌ گودی‌ کمر کوتاهی‌ عضله‌ سوئز خاصره‌ای‌ باشد:

 شخص‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ یک‌ پای‌ خود را درشکم‌ جمع‌ گرده‌ وپای‌ دیگر را تا آنجا که‌ ممکن‌ است‌ چسبیده‌ به‌ میز معاینه‌ نگه‌ می‌دارد .

 این‌ عمل‌ را درمانگر نیز می‌تواند برای‌ شخص‌ انجام‌ دهد.

 اگر علت‌ گودی‌ کمر کوتاهی‌ عضله‌ راست‌ رانی‌ باشد  دراینصورت‌ شخص‌  دمر خوابیده‌ پائیکه‌ دارای‌ کوتاهی‌ است‌ را از زانو خم‌ می‌کنیم‌ دراین‌ حالت‌ درمانگر بادست‌ خود مانع‌ از بالا آمدن‌ باسن‌ وی‌ می‌شود راه‌ دیگر رفع‌ کوتاهی‌ این‌ عضله‌ این‌ است‌ که‌ شخص‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ زانوهای‌ وی‌ از تخت‌ آویزان‌ است‌ دراین‌ حالت‌ یک‌ پای‌ او را در شکم‌ وی‌ جمع‌ می‌کنیم‌ وبادست‌ دیگر مانع‌ از صاف‌ شدن‌ زانوی‌ وی‌ می‌شویم‌ شایداین‌ روش‌ بهتر از روش‌ قبل‌ باشد.

هـ : اگر علت‌ گودی‌ کمر کوتاهی‌ عضلات‌ بازکننده‌ کمر باشد حرکات‌ زیرتوصیه‌ می‌گردد.

- شخص‌ به‌ پشت‌ دراز کشیده‌ سعی‌  می‌کند به‌ کمک‌ تراپیست‌ پاهای‌ خود را ازبالای‌ سر به‌ زمین‌ بزند.

 

◄الف) ورزشهای ویلیامز:

 

 ویلیامز اعتقاد دارد که علت عمده بروز کمر درد، بر هم خوردن انحنای طبیعی ستون فقرات است. به بیان دیگر وی اعتقاد دارد که در اثر علل و عوامل مختلفی از جمله ضعف عضلات جداره شکم، میزان انحنا یا قوس ناحیه کمر افزایش پیدا می کند و همین عامل موجب بروز درد کمر میشود.

همینطور ویلیامز اعتقاد دارد که در اثر ضعف عضلات سرینی یا عدم انعطاف پذیری در عضلات اطراف لگن و ران به ویژه عضلات پشت ران ( عضلات همسترینگ ) شخص در هنگام فعالیت یا کار از الگوی صحیح استفاده نمی کند و همین عامل موجب مختل شدن حرکات مفاصل بین لگن و ناحیه کمر می شود و در نتیجه باعث بروز درد کمر می شود. بنابراین ویلیامز برای کاهش انحنا یا قوس کمر ( لوردوز )، تقویت عضلات ناحیه شکم و ایجاد انعطاف پذیری در عضلات اطراف لگن و باسن، ورزشها یا حرکات درمانی ویژه ای طرح نمود که همانطور که اشاره شد، اصطلاحاً به آن ورزشها یا نرمشهای ( ویلیامز ) می گویند.

 تشریح ورزشهای ویلیامز:

◄ حرکت اول:

 فرد در حالی که به حالت راحت دراز کشیده و زانوهایش خم است، سعی می کند ضمن منقبض کردن عضلات شکم، لگن خود را کمی بلند نماید

هدف از انجام ورزش اول ویلیامز، تقویت عضلات باسن و کاهش انحنا یا لوردوز کمر است.

 ◄حرکت دوم :

 فرد در حالی که خوابیده و زانوهایش کمی خم است، سعی می کند با دستهای کشیده به حالت نشسته در آید.

هدف از انجام ورزش دوم ویلیامز ، تقویت عضلات شکم و کاهش انحنا یا لوردوز کمر است

 ◄حرکت سوم :

 فرد در حالت خوابیده، سعی می کند زانوهای خود را تا آنجا که می تواند به طرف سینه حرکت دهد

هدف از انجام ورزش سوم ویلیامز، ایجاد کشش و انعطاف پذیری در عضلات و عناصر اطراف ستون فقرات است.

 ◄حرکت چهارم :

 فرد در حالی که نشسته است، سعی می کند به طور ملایم مطابق تصویر دستهایش را به مچ پا برساند

هدف از انجام ورزش چهارم ویلیامز، ایجاد کشش و انعطاف پذیری در عضلات پشت ران ( عضلات همسترینگ) است .

◄حرکت پنجم :

فرد در حالی که در حالت استارت دو میدانی قرار گرفته است، سعی می کند با متمایل شدن به سمت جلو بر روی پای عقب خود فشار وارد کند.

در مرحله بعد ضمن عوض کردن پاها، همین حرکت را برای پای دیگر انجام می دهد.

هدف از انجام ورزش پنجم ویلیامز، کاهش انحنا یا قوس کمر است.

 ◄حرکت ششم :

فرد در حالی که کنار دیوار ایستاده است، سعی می کند بنشیند. در ضمن ممکن است این تمرین را با استفاده از یک صندلی انجام داد، یعنی فرد در کنار صندلی قرار میگیرد و به جای اینکه بر روی زمین بنشیند، بر روی صندلی می نشیند. هدف از انجام ورزش ششم ویلیامز، تقویت عضله چهارسر رانی است. همینطور در این تمرین عضلات سرینی تقویت می شوند.

چند پیشنهاد ساده برای پیشگیری و کاهش گودی بیش از حد کمر

درست خوابیدن

* در زمان نشستن، کف پا را صاف بر روی زمین قرار دهید، صندلی خود را تنظیم کنید و در صورت نیاز از یک بالشتک کوچک برای پُر کردن فضای خالی پشت کمرتان استفاده کنید.

* وقتی ایستاده اید، یک پا را مستقیم روی زمین و دیگری را روی یک پله، چهار پایه و یا هر چیز مشابه، در سطحی کمی بالاتر از پای دیگر قرار دهید. این کار حمایت کمرتان را افزایش خواهد داد.

* بهترین حالت برای خوابیدن، وضعیت صورت و شکم رو به بالا است، در حالی که بالشی زیر زانوهاقرار گیرد، اما در صورتی که تمایل دارید بر روی شکم بخوابید حتما بالشی زیر شکم خود قرار دهید.

* توجه داشته باشید که پوشیدن کفش پاشنه بلندموجب افزایش گودی کمرتان خواهند شد.

* از تقویت عضلات شکم، باسن و کمر غافل نباشید.

 

قوس کمر تا بیش از ۹۰درصد با شنا کردن بهبود می‌یابد

به گزارش خبر آنلاین:

دکتر علی دیانت در گفت و گو با ایسنا گفت:

 

 اولین و مهمترین علت گودی کمر را ضعف عضلات نگهدارنده قوس کمری دانست و افزود: گاه براثر زایمان، عضلات شکم کشیده و ضعیف شده منجر به ایجاد گودی کمر می‌شود که ورزش نامناسب نیز باعث ماندگاری دائمی این عارضه می‌شود. البته در برخی افراد نیز ضعف کلی عضلات اطراف ستون فقرات کمری و جمع شدن چربی در پهلوها، علت اصلی قوس کمری است.

وی تصریح کرد: بهترین راه بهبود گودی کمر ورزش کردن به خصوص ورزش شنا است که می‌تواند تا حد بسیاری زیادی در رفع آن موثر باشد؛ چرا که قرار گرفتن روی آب باعث بی‌وزنی و تقویت عضلات می‌شود. به علاوه ورزش صبحگاهی، فیزیوتراپیو ورزش‌های ویلیامز نیز می‌توانند نسبت به بسیاری از کمربندهای کمری و طبی مفید و موثر واقع شوند.

 

حرکات نرمشی صحیح

امروزه در بعضی از باشگاههای ورزشی به فرآیند گرم وسرد کردن صحیح بدن توجه ودقت کافی نمی شود یا به این اصل بسیار مهم در ورزش به دید علمی نگرش نمی شود. حال آنکه بطور قطع فرآیند گرم کردن صحیح در پیشرفت علمی و عملی ورزش نقش بسزایی ایفا می کند. هر ورزشکاری که می خواهد تمرین اختصاصی خود را آغاز کند باید بطور دقیق و صحیح بدن خود را گرم کند و این نکته نباید فراموش شود که شروع تمرین بدون نرمش مناسب آسیب دیدگی بدنی را در حین تمرین یا در آینده به دنبال خواهد داشت. بسیاری از متخصصان پزشکی ورزشی پس از تحقیقات گسترده به این نتیجه رسیده اند که نرمش صحیح بدن باعث افزایش سرعت جریان خون در بدن می شود و عمل خون رسانی به قلب و مغز سریعتر انجام می پذیرد. همچنین اثرات مثبت فراوانی برای ورزشکاران به دنبال خواهد داشت که یکی از ویژگی ها شادابی و نشاط بعد از انجام حرکات ورزشی است. ثانیاً ورزشکار از لحاظ روحی و روانی آمادگی کاملی برای تمرین پیدا خواهد کرد. در ادامه نحوه فرآیند گرم کردن بدن که به ترتیب زیر است را بیان می کنیم :

الف) حرکات کششی

ب) دوی نرم

ج) حرکات نرمشی

الف) حرکات کششی : ورزشکاران باید به این نکته توجه داشته باشند که قبل از دویدن حتماً باید به وسیله اجرای حرکات کششی بدن خود را دقیق آماده کنند و این کشش باید شامل مراحل زیر باشد:

1-کشش عضلات گردن

2-کشش عضلات دست

3-کشش عضلات دست (مچ، کتف و شانه)

4-کشش عضلات پهلو و شکم

5-کشش عضلات کمر

6-کشش عضلات پا (باسن، ران، پشت ساق پا و مچ)

ب)دوی نرم : این مرحله شامل دوهای نرم و آهسته و حتی راه رفتن تند می باشد که حداقل پنج دقیقه طول می کشد. البته در حین دویدن میتوان از چند حرکت نرمشی و پرشی و حتی دوی نیمه سرعت یا سرعت استفاده کرد.

ج) حرکات نرمشی : مرحله آخر گرم کردن، نرمش است ومدت زمان لازم برای این حرکات 5 الی 10 دقیقه می باشد. در این مرحله دمای بدن نسبتاً بالا و گرم است و باید بر روی عضلات ابتدا فنر زد و سپس (5 الی 10 ثانیه) نگه داشت تا عضلات آمادگی لازم را برای اجرای حرکات سنگین ورزشی داشته باشد در ضمن این مرحله باید تمامی گروههای عضلانی بدن مخصوصاً آن گروه از عضلات که در ورزش مورد نظر ورزشکار بیشتر درگیر است توجه کرد مانند کشش و نرمش عضلات دست، شانه، کتف وکمر در ورزش والیبال و کشش و نرمش عضلات پا در ورزش رزمی تکواندو.

فرآیند سرد کردن بدن یا بازگشت به حالت اولیه به ترتیب شامل مراحل زیر است :

الف) دوی نرم، ب) حرکات کششی

در مرحله سرد کردن بدن، کاملاً عکس مرحله گرم کردن بدن باید عمل کرد. ابتدا باید دوی نرم و آهسته را اجرا کرد و سپس نوبت به بخش حرکات کششی می رسد. این مرحله باید در برنامه ورزشی ورزشکار لحاظ شود و همانطور که نباید در اجرای تمرینات ورزشی به یکباره شروع به فعالیت کنیم. در مرحله پایان تمرین ورزشی نباید به یکباره و ناگهانی رها شود. ذکر این نکته ضروری است که این فرآیند باعث جلوگیری از گرفتگی و کوفتگی عضلات ورزشکار می شود و خون در اندام های تحتانی جمع نمی شود و راحت تر و سریعتر برای تصفیه و اکسیژن گیری به قلب بازمیگردد و از خستگی بدن بعد از تمرین کاسته میشود. اگر خواهان بدنی سالم و در حد مطلوب هستید حتماً اصول صحیح نرمش را رعایت کنید.

منبع: وبلاگ ستارگان شهر

تأثیر ورزش بر سیستم قلب و عروق

ورزش و فعاليتهاي تربيت بدني موجب تقويت عضله قلب مي گردد . امروزه فعاليتهاي ورزشي بعنوان اقدامي جهت پيشگيري از بروز سكته هاي قلبي محسوب مي شوند .

در اثر ورزش عروق خوني گشاد شده و سبب تسريع جريان خون مي گردد .

ميزان هموگلوبين خون بيشتر شده و نتيجه كار انتقال اكسيژن به قسمت هاي مختلف بدن بهتر انجام مي شود.
ورزش مرتب راهي است مناسب جهت پيشگيري از بروز بيماري فشار خون .
ورزش مي تواند ميزان چربي خون را به حد متعادل برساند ، پس به جاي خوردن دارو بهتر است ورزش كنيد .
ميزان كلسترول خون در اثر تمرينات ورزشي بحد مطلوبي ميرسد ، خصوصا“ اگر با رژيم غذايي همراه باشد .
براي بيماران ديابتي ، ورزش بسيار مفيد است و قند خون را تا حد مطمئن پائين مي آورد .
با تقويت عضله قلب تعداد ضربان قلب در دقيقه كم شده و قلب با نيروي بيشتري خون را ارسال مي دارد.
با انقباض عضلات پا در حين ورزش خون راحت تر به قلب باز مي گردد و از بروز بيماري واريس در پاها جلوگيري مي نمايد .
كسانيكه ورزش مي كنند در صد بيشتري از دستگاه تنفس خود را بكار مي گيرند .
افزايش حجم تنفسي در طول روز و شب موجب دريافت اكسيژن بيشتر و رساندن آن به اندامهاي بدن مي شود .
كسي كه قابليت دريافت و مصرف اكسيژن را در حد بالا داشته باشد ، زود خسته نمي شود و كارائی بيشتري خواهد داشت .
افزايش حجم تنفسي در افرادي كه ورزش مي كنند موجب كاهش تعداد تنفس آنها در دقيقه شده و بر ميزان اكسيژن گيري هر بار تنفس مي افزايد .

نسبت به قلب هوشيار باشيد :
اگرشما متقاعد شده ايد كه ورزش كنيد آن را درست انجام دهيد . قبل از شروع با پزشكتان مشورت كنيد.

اگر :
پزشك به شما گفته كه ناراحتي قلبي يا سوفل قلبي داريد .
يك حمله قلبي داشته ايد .
كسي در فاميل شما ناراحتي يا حمله قلبي قبل از 55 سالگي داشته است .
اغلب در سمت چپ يا وسط سينه ، سمت چپ گردن ، شانه ، يا بازو در حين يا درست بعد از ورزش احساس درد يا فشار داريد .
اغلب احساس غش يا سرگيجه داريد .
احساس تنگي نفس بعد از يك كار مشخص داريد .
فشار خون بالا داريد كه تحت كنترل نيست يا اينكه نمي دانيد فشار خونتان چند است .
بالاي 60 سال هستيد و عادت به ورزش نداريد .
در يك وضعيت درماني هستيد مثل مصرف انسولين ، آرتريت 
پزشك به شما مي گويد ورزش كنيد . دقت كنيد هر دفعه كه شما ورزش مي كنيد ، ابتدا 5 دقيقه خود راگرم كنيد بعد از 5 دقيقه سرعت بگيريد . اين سرعت را براي 30-15 دقيقه حفظ كنيد . خستگي را به آرامي كاهش دهيد و سرد شويد . قدم بزنيد و براي 5 دقيقه طول دهيد . با هدف ورزش شما آرام و آهسته به بدنتان وقت دهيد كه به حالت نرمال برگردد . اگر هر زمان در طي خستگي احساس درد كرديد به آهستگي ورزش را كم كنيد و يا آن را قطع كنيد . به علائم هشدار دهنده بدنتان بي توجه نباشيد . هوشيار باشيد و از جراحت دوري كنيد .

چه چيزي براي قلب خوب است ؟
ورزش بايد تند ، قابل تحمل و منظم باشد . ورزشي كه تند است ضربان قلب و تنفس شما را افزايش مي دهد . بايد 30 دقيقه بدون توقف يك خستگي قابل تحمل را ادامه داد . ورزش منظم يعني تكرار فعاليتها حداقل 3 بار در هفته كه خيلي هم مشكل نيست . جدول زير مثالهايي از دو نوع ورزش را نشان مي دهد . انتخاب يك فعاليت تحت عنوان ستون كمك كننده هاي بزرگ قلب يعني فعاليتي كه خودش قلب شما را در شرايط بهتر قرار مي دهد . انتخاب يك فعاليت تحت عنوان ستون فعاليتهاي مناسب يعني اينكه فعاليت بايد در فرم تند و قابل تحمل انجام شده تا شرايط مناسب قلب را فراهم كند . يك فعاليتي كه از آن لذت ببريد انتخاب كنيد كه طرح آن مي تواند يك تفريح يا سرگرمي باشد و شما بيشتر احتمال دارد از آن لذت ببريد .

تقويت كننده هاي قلب
1) كمك كننده هاي بزرگ قلب 2) ورزش مناسب قلب
اسكي مارپيچ بسكتبال
ورزش و تفريح خارج از شهر دوچرخه سواري
طناب بازي ورزش سبك
راهپيمايي سريع اسكي روي تپه
پاروزدن هندبال
دويدن درجا اسكواش
پازدن دوچرخه شنا
بالا و پايين پريدن تنيس

چگونه ضربان قلب را بدست مي آوريد ؟
بعد از هر بار خستگي ضربان قلب را اندازه بگيريد . قلب شما بايد از حالت نرمال در طي ورزش سريعتر بزند . اينكه چقدر سريعتر بزند بستگي به سن شما دارد . هر كس يك هدف براي ضربان قلب دارد ، تعداد ضربان قلب شما در دقيقه بايد در حد منطقی هدف شما باشد تا ورزش را مناسب قلب شما كند . اگر ضربان كمتر از حد هدف باشد كمتر به قلب كمك مي كند . خسته شدن بيش از حد هم براي قلب شما مضر است . منطقه هدف خود را از جدول زير بوسيله سن خود پيدا كنيد .

ضربان قلب بهداشتي 
سن منطقه هدف

20 سال 150-120 ضربان در دقيقه

25 سال 146-117 ضربان در دقيقه

30 سال 142-114 ضربان در دقيقه

35 سال 138-111 ضربان در دقيقه

40 سال 135-108 ضربان در دقيقه

45 سال 131-105 ضربان در دقيقه

50 سال 127-102 ضربان در دقيقه

55 سال 120-99 ضربان در دقيقه

60 سال 116-93 ضربان در دقيقه

70 سال 113-90 ضربان در دقيقه


آيا شما در منطقه هدف هستيد ؟

يك مدتي صبر كنيد تا ضربان قلب و تعداد تنفس بالا رود . سپس نبض خودتان را بين حالت روتين چك كنيد و ببينيد كه در منطقه هدف هستيد .با انگشت شاخص (اشاره) خودتان نبض خود را روي مچ دست ديگر پيدا كنيد ، با ملايمت فشار بدهيد و براي 30 ثانيه شمارش كنيد و در عدد 2 ضرب كنيد . اگر نبض شما در منطقه هدف باشد كمي سخت تر ورزش كنيد . اگر بالاي منطقه هدف باشد ورزش را ساده كنيد.

يك جلسه ورزش خسته كننده شامل سه قسمت است : گرم كردن ، ورزش در حد ضربان هدف و خنك كردن .

ابتدا 5 دقيقه بدنتان را گرم كنيد ، 30-15 دقيقه در حد منطقه هدف ورزش كنيد و 5 دقيقه بدنتان را سرد كنيد و مطمئن باشيد كه ضربان قلبتان در منطقه هدف شماست .

هر فعاليت فيزيكي بهتر از عدم ورزش است . ورزشهاي تفريحي مي تواند با ورزش نيرومند تعويض شود . مسئله مهم اين است كه بلند شويد و حركت كنيد .

توصيه هاي مفيد قلب 

شما در راه خود هستيد ! شما يك ورزش براي داشتن يك قلب سالم انتخاب كرده ايد كه لذت ببريد . در اينجا به شما براي شروع ورزش توصيه هاي مفيد مي شود .

1. برنامه ورزش خود را به سادگي شروع كنيد . اگر روي فرم نيستيد بهتر است از يك قدم زدن ساده شروع كنيد و هدفهاي مناسب ايجاد كنيد و به سمت آن حركت كنيد .

2. از كسي بخواهيد كه به شما ملحق شود .
3. روي فعاليت داخل يا خارج از منزل تصميم بگيريد . فعاليتها را همين حالا شروع كنيد و از اينكه حوصله تان سر رود جلوگيري كنيد و به آن در حد مناسب تنوع دهيد .
4. ورزش را قسمتي از زندگي تان كنيد . زماني را براي قبل از كار يا بعد از كار ، در طي ساعت ناهار هر وقت براي شما راحت است براي ورزش بگذاريد . يك برنامه تهيه كنيد و به آن بچسبيد .

كليد بهداشت و شايستگي را در زندگي تان حفظ كنيد . از کلید بهداشت قلب استفاده كنيد . به طور منظم و صحيح ورزش كنيد . به پيشگيري از بيماري قلبي توسط ورزش كمك كنيد . به ورزش برگرديد .

راهنماي كلي 

1. آيا فشار خون شمااز mm/Hg90/140 بيشتر است ؟
2. آيا كلسترول خون شما بالاي سطح مضر_ mg/d1(200)_ است ؟
3. آيا سيگار مي كشيد ؟
4. آيا كمتر از 3 بار در هفته ورزش سريع انجام مي دهيد ؟
5. آيا اضافه وزن داريد ؟
6. آيا مرض قندي داريد ؟
7. آيا والدين شما حمله قلبي داشته اند ؟
8. آيا مرد هستيد ؟

كساني كه به اين سئوالات جواب مثبت مي دهند از كسانيكه جواب منفي داده اند بيشتر در معرض خطر بيماريهاي قلبي عروقي هستند (7 برابر) . هريك از 3 فاكتور چربي خون ، فشار خون و سيگار قابل تغيير هستند .

1- درباره غذايي كه مي خوريد هوشيار باشيد .
غذاهاي پرچربي خصوصا“ اشباع شده و حاوي كلسترول مثل تكه هاي پرچرب گوشت ، محصولات لبني پرچربي ، كره و اغلب غذاهاي پخته شده تجارتي را با غذاهاي كم كلسترول و چربي عوض كنيد . غذاهاي كم چربي شامل ماهي ، مرغ بدون پوست ، تكه هاي گوشت لخم ، ميوه جات ، سبزيجات ، نانها ، حبوبات خشك ، شيركم چربي و ماست كم چربي ، مي باشند .

گوشتهاي لخم ، مرغ خانگي و ماهي بيشتر از گوشت گاو چرب و بره بخوريد . شير و پنير با چربي 1% يا سرشير گرفته و ديگر محصولات لبني كم چربي استفاده كنيد . از چربي كمتر و روغن كمتر در پخت استفاده كنيد . وقتي شما از چربي استفاده مي كنيد ، سعي كنيد روغنهاي گياهي يا مارگارين بجاي چربي يا كره استفاده كنيد . بيشتر از 3 زرده تخم مرغ در هفته نخوريد ، كلا چربي را خصوصاَ اشباع شده و همچنین كلسترول را كاهش دهيد این روند كالريها را نيز كاهش مي دهد و كمك مي كند به كاهش وزن در صورتيكه اضافه وزن داشته باشد . اين به اغلب مردم كمك مي كند تا كلسترول خونشان را همانند فشار خون پايين بیاورند.

با کاهش نمك در رژيم غذايي فشار خون پايين مي آيد . سعي كنيد از گياهان ، مزه ها ، آبليمو و سركه بجاي نمك براي طعم اضافي غذا استفاده كنيد . غذاهاي با نمك يا سديم زياد شامل سوپهاي بسته بندي شده و كنسرو شده ، خيلي از انواع پنيرها ، سوسيس ، خيار شور يا ترشي و چيپس و سبزيجات كنسرو شده مي باشند .

2- بدنتان را حركت دهيد .
خيلي خسته ايد ؟ خيلي مشغوليد ؟ خيلي مسن هستيد ؟ ورزش مي تواند انرژي بيشتري براي كار و بازي به شما بدهد . اغلب ورزش مي تواند براي كاهش فشار خون ، از دست دادن وزن ، كاهش LDL و افزايش HDL كمك كند . هم چنين سيگاريهایي كه ورزش مي كنند بيشتر احتمال دارد سيگار را ترك كنند . مردم در همه سنين مي توانند يك برنامه ورزشي را شروع كنند ، اما شما ممكن است بخواهيد اول با پزشكتان مشورت كنيد . نوعي از ورزش را انتخاب كنيد كه ضربان قلب و تعداد تنفس شما را بالا برد و حداقل 30 دقيقه بدون توقف انجام شود . همينطور حداقل 3 بار در هفته تكرار شود . بعضي ورزشهاي مناسب سلامتي قلب شامل قدم زدن ، شناكردن ، اسكيت ، پا زدن دوچرخه ، هند بال ، بالا و پايين پريدن و تفريح بيرون شهري مي باشد 

3- آخرين هدف 
ترك سيگار آسان نيست اگر شما سيگار مي كشيد ، احتمالاَ قبلاَ سعي كرده ايد كه آن را ترك كنيد . بسياري از سيگاريها از اضافه وزن مي ترسند . بعضي از مردم بعد از ترك سيگار اضافه وزن پيدا مي كنند . اما بعضي ها خير ولي شما مي توانيد با كنترل چيزيكه مي خوريد و يا ورزش اضافه وزنتان را كنترل كنيد . ترك سيگار در هر سني سلامت شما و شانس زندگي شما را طولاني تر مي كند . هرگز براي ترك سيگار دير نيست . وقتيكه شما سيگار را ترك مي كنيد بطور قابل توجهي خطر حمله قلبي و مرگ ناگهاني را كاهش مي دهيد . خطر مرگ از بيماري قلبي ده سال بعد از ترك سيگار به اندازه افرادي است كه هرگز سيگار نكشيده اند .

شما مكانيك قلب خودتان هستيد .. حفظ منظم ورزش به موتور شما (قلب شما) براي يك زندگي طولاني كمك مي كند . اين زندگي و سلامت شماست و مي توانيد در مورد آن اقدامي انجام دهيد .

منبع: www.iranhealers.com

چند نكته در مورد کمردرد

 

·         قابليت ارتجاع مفاصل بعضي از افراد بيش از حد معمول است و ممكن است بتوانند با پاهای صاف به طور كامل خم شوند. از نظر علمي به اين وضعيت، ((بيش تحركي)) (hyper mobility) گفته مي شود و به خصوص اكثر ژيمناست ها از اين ويژگي برخوردار هستند . مشاهده شده است كه اين افراد در اثر تكرار حركات شديد دچار ساییدگی مفاصل و كشيدگي بيش از حد رباط ها مي شوند.

·         فیزیوتراپی( درمان فيزيكي) در كمردردهايي كه بيش از چند هفته طول كشيده اند نقش مهمي در ايجاد تحرك و تقويت عضلات پشت و شکم و اطراف مهره ها و در نتيجه، درمان دردهاي مزبور دارد.

·         نحوه انجام فيزيوتراپي، مدت آن و وسايل مورد استفاده در آن، بر حسب هر بيمار و وضعيت بدني و سني وي متفاوت است. استفاده از سرما، گرما، لامپ هاي فرو سرخ، اولتراسوند، كشش، ماساژ، تحريك الكتريكي عصب از راه پوست (TENS) جزء برنامه هاي فيزيوتراپي است. فيزيوتراپي معمولاً زمينه را براي درمان هاي دراز مدت بعدي (مانند تمرينات ورزشی مخصوص) آماده مي كند. كشش، موجب كاهش فشار وارده بر اعصاب مي شود.

·         طب سوزنی در اثر تحريك آزاد شدن مواد شيميايي موسوم به ((آندورفين)) و ((آنكفالين)) در مغز و نخاع مسير حس درد را مسدود مي كند و در بعضي از افراد براي تسكين دردهاي ناحيه پشت و کمر موثر واقع مي شود.

·         بستن كمربند طبي ، حركات پشت و كمر را محدود مي كند و با اين كار موجب تسكين درد اين نواحي مي شود ولي پوشيدن دراز مدت آن ها موجب عدم تحرك و سفتي و خشكي كمر و پشت مي شود. بنابراين بايد هرچه زودتر فعاليت هاي معمولي را شروع كرد و از كمر بندهاي مزبور به طور طولاني استفاده ننمود.

 

منبع:برگرفته از کتاب کمردرد

علل کمردرد(3)

I10 . دردهاي ارجاعي (referred pains)

دردهاي ارجاعي به دردهايي گفته مي شود كه مركز آنها نقطه اي دورتر از محل درد قرار دارد. يكي از بهترين نمونه هاي اين نوع دردها، درد آنژين صدري يا حمله قلبي است كه گاهي در ناحيه گردن، شانه يا پشت و كمر حس مي شود.

I11 . تنگي مجراي مهره اي

در تنگي مجراي مهره اي كه ممكن است در مهره هاي گردن يا کمر يا هر دو ايجاد شود، به دليل تنگ شدگي مجراي مزبور، نخاع و اعصاب تحت فشار قرار مي گيرند. اين اختلال معمولاً در اثر افزايش سن روي مي دهد و گاهي به دليل بیرون زدگی دیسک مهره ای ، پوکی استخوان يا تومور ايجاد مي شود.

تنگي مجراي مهره اي ناحيه كمر موجب كمردرد و نيز درد احساس غير طبيعي درساق ها ، پاها و باسن ها، يا كاهش كنترل ادرار و مدفوع مي شود.

عل اصلي تنگي مجراي مهره هاي گردن، اسپونديلوز (ساییدگی) مهره هاي گردن، استخواني شدن منتشر و بيش از حد اسكلت با علت ناشناخته، يا كلسيفيه شدن رباط طولي خلفي هستند. اين بيماري در مردها شايع تر است و بيشتر از 40 تا 60 سالگي ديده مي شود. بيماري با راه رفتن اسپاستيك ، كرختي انتهاهاي فوقاني، ضعف اندام هاي فوقاني يا تحتاني يا هردو، درد ريشه اي اندام فوقانی ، تحليل رفتگي عضلاني، نقايص حسي و ناهنجاري هاي رفلكسي همراه است.

درمان، در موارد شديد عبارت است از فیزیوتراپی و استفاده از گردن بند طبی و موارد شديد بيماري نياز به جراحي دارد.

تنگي مجراي مهره اي كمري در اثر بزرگ شدگي سطوح مفصلي يا آرتروز، اسپوندیلولیستزیس، استخواني شدن منتشر و بيش از حد اسكلت با علت ناشناخته و بيماري فرسايشي (دژنراتيو) ديسك مهره اي ايجاد مي شود و معمولاً بعد از 50 سالگي روي مي دهد و در زن و مرد شيوع يكسان دارد.

اين بيماري با گرفتگي متناوب عصبي كه منجر به درد ساق ها، ضعف، گزگز و از بين رفتن رفلكس هاي تاندوني عميق مي شود همراه است. ممكن است كمر درد موجود باشد يا وجود نداشته باشد. معمولاً درد بيمار با راه رفتن تشديد و با نشستن بهتر مي شود. خم شدن به جلو درد را تسكين مي دهد و در مقابل، كشش ناحيه كمر و پشت در قسمت ران ها موجب تشديد درد مي شود. راه رفتن در سرازيري درد را افزايش و راه رفتن در سر بالايي ، درد را كاهش مي دهد. ام آر آي بهترين روش تشخيص بيماري است.

درمان عبارت است از : كاهش وزن، محدود كردن فعاليت مثلاً با استفاده از واكر و تزريق اپيدورال کورتون. در صورت شديد بودن درد، جراحي توصيه مي شود.

I12 . اسپونديلوز (spondylosis)

اسپونديلوز ، به ساييدگي ستون مهره ها گفته مي شود و بيماري بسيار شايعي است. ساييدگي مهره ها از حدود 25 سالگي به طور طبيعي آغاز مي شود و در ميانسالي تقريباً همه افراد مبتلا به آن هستند.

تحمل دائمي وزن بدن به وسيله كمر و خم شدن و چرخش مرتب آن موجب بروز اسپونديلوز كمري مي شود كه شايع تر از اسپونديلوز ساير مهره ها است. اسپوندیلوز كمر به ويژه در بين مهره هاي 4 و 5 و مهره پنجم و قسمت ابتداي استخوان خاجي شايع تر است كه موجب بروز درد سیاتیکی مي شود.

گاهي در اثر ساييدگي ، ديسك و غضروف يا سطوح مفصلي از بين مي روند. استخوان ها در حاشيه ديسك ها و سطوح مفصلي متورم مي شوند و قادر نيستند به راحتي حركت كنند. در نتيجه، سفتي ستون مهره ها بروز مي كند و ممكن است اعصاب، رباط ها و بافت هاي اطراف تحت فشار قرار بگيرند و دردناك شوند. بسياري از افراد مبتلا به ساييدگي شديد مهره ها دچار درد پشت يا كمر نمي شوند؛ در مقابل بعضي از افراد در اثر ساييدگي خفيف به درد شديد مبتلا مي شوند.

I13 . بيماري شوئرمن (Scheuermann,s disease)

بيماري شوئرمن نوعي بيماري خود محدود شونده دوران كودكي است كه از انواع بيماري هاي استخواني غضروفي نوجوانان به شمار مي آيد و مهره ها را مبتلا مي سازد. بيماري موجب كيفوز (قوز) ستون مهره ها مي شود. قسمت راس انحناي مهره هاي پشتي كاملاً سفت و دردناك است و فعاليت بدني و راه رفتن و نشستن طولاني موجب تشديد آن مي شود.

I14. نشانگان (سندرم) التهاب عضله تنشي

سندرم ميوزيت (التهاب عضله) تنشي (tension myositis syndrome;TMS) اختلالي است كه با نشانه هاي عصبي و روان تني اسکلتی و عضلانی و بيش از همه، كمردرد شناخته مي شود.

درد، سفتي، گزگز و كرختي در ناحيه پشت و كمر احساس مي شوند و ممكن است درد گردن، زانو و ساير نقاط بدن نيز وجود داشته باشند. تعدادي از محققان معتقدند كه علايم بيماري به ساير نقاط بدن تغيير محل مي دهند و همين ويژگي ، شاخص مهم آن است.

موجود نبودن علت فيزيكي شناخته شده در معاينه فيزيكي و آزمايشات و مطالعات تصوير برداري، و وجود نقاط حساس (كه بعضي از محققان تعداد آن ها را 6 نقطه حساس اصلي دانسته اند كه عبارتند از 2 نقطه در قسمت بالاي عضلات ذوزنقه اي، 2 نقطه در عضلات اطراف مهره هاي كمري و 2 نقطه در قسمت بالاي باسن ها) ، به تشخيص بيماري كمك مي كنند. اين نقاط در 99% بيماران مبتلا به سندرم مزبور وجود دارند. وجود سابقه اختلالات روان تني ديگر، مانند سندرم روده تحريك پذير و سردرد تنشي نيز به تشخيص بيماري كمك مي كند.

در بيماراني كه به سرعت بهبود نمي يابند بايد از روش هاي درمان حمايتي گروهي و / يا روان درماني استفاده كرد. بازگرداندن بيمار به شيوه زندگي طبيعي از طريق متوقف ساختن درمان هاي دستكاري مهره اي و فيزيوتراپي و برقراري فعاليت طبيعي صورت مي گيرد.

I15 . درد دنبالچه (coccydynia)

درد دنبالچه (كوكسيدينيا؛ coccydynia) در قسمت انتهاي ستون مهره ها احساس مي شود و اغلب به دنبال افتادن و يا پس از زايمان روي مي دهد، ولي در بسياري از موارد، عامل بيماري نامشخص است. در بعضي موارد، فشار دايمي مثلاً در اثر اسب سواري يا دوچرخه سواري مي تواند موجب شروع درد شود. به ندرت درد دنبالچه در اثر وجود تومور ناحيه مزبور ايجاد مي شود.

درد با يبوست شديد و در اثر اجابت مزاج تسكين مي يابد. نشستن بر روي ناحيه مبتلا موجب تشديد درد مي شود و از اين رو بايد براي نشستن، از كوسن هايي استفاده شود كه قسمت پشت آنها داراي بريدگي است و اين قسمت در ناحيه دنبالچه قرار مي گيرد (استفاده از كوسن هايي كه به شكل دونات هستند يعني قسمت مركزي آنها به شكل دايره، خالي شده است براي اين كار مفيد نيستند).

در موارد طولاني بيماري، از داروهاي ضدالتهابي و مسكن و داروهاي ضد افسردگی (مثل آمي تريپتيلين) استفاده مي شود. اغلب مسدود كردن موضعي عصب ناحيه، مفيد واقع مي شود.

I16 . تومورهاي استخواني

تومورهای استخوانی را مي توان به دو گروه ((اوليه)) (كه از خود استخوان منشاء مي گيرند) و ((ثانويه)) ( كه از نقطه اي به جز استخوان منشاء مي گيرند) تقسيم نمود. تومورهاي اوليه استخوان را مي توان به دو نوع ((خوش خيم)) و ((بدخيم)) (سرطانی) تقسيم كرد. تومورهاي خوش خيم شايع ممكن است علت نئوپلاستيك (ناشي از رشد جديد و كنترل نشده بافت)، تكاملي، ناشي از ضربه، عفوني، يا التهابي داشته باشند. نمونه هايي از تومورهاي خوش خيم استخواني عبارتند از : استئوم، استئوكوندروم، كيست آنوريسمي استخوان، فيبروديسپلازي.

تومورهاي بدخيم اوليه شامل استئوساركوم، كوندروساركوم، ساركوم يوئينگ و ساير انواع ساركوم ها هستند. ميلوم متعدد (ميلوم مولتيپل) نوعي سرطان خون است كه اغلب به شكل يك يا چند تومور استخواني تظاهر مي يابد. تومورهاي ثانويه استخوان شامل تومورهاي متاستاتيك هستند كه از ساير اعضا مانند پستان ، ريه و پروستات انتشار مي يابند. اين نوع تومورها، بيشتر، (اسكلت محوري را مبتلا مي كنند تا اسكلت ضميمه اي و تومورهايي كه از بافت نرم منشاء مي گيرند نيز ممكن است به طور ثانويه، از طريق تهاجم مستقيم، استخوان ها را گرفتار سازند. شايع ترين علامت تومورهاي استخواني، درد است ولي در بسياري از بيماران علايمي به جز يك توده بدون درد وجود ندارد. بعضي از تومورهاي استخواني موجب ضعيف شدن ساختار استخوان و شكستن آن مي شوند.

درمان تومورهاي استخواني بر حسب نوع آنها متفاوت است و از جراحي، قطع اندام، شيمي درماني، راديو تراپي تشكيل مي شود.

 

منبع:برگرفته از کتاب کمردرد

 

علل کمردرد(2)

علايم بيرون زدگي ديسك مهره اي

علايم فتق دیسک مهره ای بر حسب محل آن و انواع بافت هاي نرم گرفتار متفاوت است و مي تواند از درد خفيف يا عدم وجود درد در مواردي كه فقط ديسك، آسيب ديده است تا درد شديد و مقاوم گردن يا کمر با انتشار به نواحي مربوطه متغير باشد.

ساير علايم عبارتند از : تغييرات حسي مانند كرختي، گزگز، ضعف عضلانی ، فلج و تغيير رفلکس های تاندونی.

چنان چه فتق ديسك در ناحيه كمر باشد ممكن است به دليل تحرك عصب سیاتیک ، درد مسير مزبور نيز وجود داشته باشد. معمولاً بر خلاف درد گرفتگی عضلات كه ضرباني است يا شدت و ضعف پيدا مي كند، درد ناشي از بیرون زدگی دیسک مداوم است. ممكن است بيرون زدگي بدون درد يا با درد خفيف باشد و اين، به محل گرفتاري بستگي دارد. چنانچه ((هسته نرم)) دچار بيرون زدگي بر بافت هاي نرم يا اعصاب فشار وارد نياورد ممكن است علايمي ايجاد نشود.

به طور معمول، علايم يك طرفه هستند. چنان چه بيرون زدگي ديسك بسيار بزرگ باشد، بر نخاع يا دم اسب در ناحيه كمر فشار وارد آورد ممكن است علايم، دو طرفه باشند.

در معاينه، بالا آوردن مستقيم پا در حالي كه بيمار دراز كشيده است، ممكن است موجب بروز درد شود، هرچند كه ميزان اختصاصي بودن اين يافته كم است.

ام آر آي قادر است نخاع، ریشه های عصبی و نواحي اطراف آنها و نيز دژنراسيون و تومورهاي احتمالي و بافت هاي نرم را نشان دهد.

ميلوگرافي عبارت است از مشاهده مجراي مهره اي به دنبال تزريق ماده حاجب به داخل فضاهاي مايع مغزي نخاعي. تغيير محل ماده حاجب، ساختمان هايي را كه موجب وارد آمدن فشار بر نخاع يا اعصاب شده اند (مانند بيرون زدگي ديسك، تومورها يا خارهاي استخواني) نشان مي دهد.

از آنجا كه انجام ميلوگرافي نياز به تزريق مواد خارجي دارد، امروزه در اغلب موارد ، ام آر آی جاي آن را گرفته است هرچند كه ميلوگرافي به ويژه چنانچه همراه با سي تي اسكن انجام شود، همچنان بهترين روش براي نشان دادن ضايعات فضاگير (مثل تومورها) است.

درمان بيرون زدگي ديسك بين مهره اي

اكثر فتق هاي ديسك بين مهره اي خود به خود طي حدود 6 هفته بهبود مي يابند و نياز به جراحي ندارند.

اگر درد ناشي از بيرون زدگي ديسك يا پارگي آن، به دليل درد راديكوليت شيميايي باشد، قبل از جراحي بايد از رويكرد ضد التهابي استفاده كرد كه معمولاً در ابتدا با داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي (غیر کورتون) انجام مي شود ولي به دليل عوارض قلبي عروقي و گوارشي اين داروها در مصرف طولاني مي توان از تزريق كوروتون به فضاي مهره اي مجاور ناحيه درناك استفاده كرد. خوشبختانه امروزه روش هاي جديدي روي كار آمده اند كه به طور مستقيم بر TNF اثر مي كنند و با استفاده از آنها مي توان دردهاي مزمن و شديد مهره اي را كنترل كرد. توان بخشي، فیزیوتراپیُ داروهاي ضد افسردگی و به ويژه برنامه هاي ورزشی همگي مي توانند در كنار درمان ضد التهابي مورد استفاده قرار بگيرند.

داروهاي ضد درد غالباً در ابتدا، در زمان حاد بودن درد تجويز مي شوند تا به بيمار اجازه داده شود كه در مرحله بعدي تحت درمان با ورزش و كشش قرار گيرد.

روش هاي غير جراحي كنترل كننده درد عبارتند از :

o         استراحت در بستر و بستن کمربندطبی

o         فيزيوتراپي

o         دستكاري استخواني / كايروپراكتيك. البته ممكن است در بيماران مبتلا به بيرون زدگي ديسك، احتمال تشديد بيرون زدگي يا سندرم دم اسب، در اثر دستكاري وجود داشته باشد.

o       ماساژ درمانی

o         داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي

o         كورتون هاي خوراكي (مثل پردنيزون)

o         تزريق كورتون (كورتيزون) در فضاي بيرون سخت شامه (اپيدورا؛ epidural)

o         درمان کششی به اضافه آرام بخش و ضد درد داخل وريدي (Intravenous sedation,analgesia traction therapy ; IVSAAT)

o       کنترل وزن

o         درمان جراحي در موارد وجود نقيصه عصبي قابل ملاحظه يا عدم موفقيت روش هاي غير جراحي انجام شود. وجود سندرم دم اسب از موارد اورژانسي است كه به توجه فوري و احتمالاً عمل جراحي فشار زدايي از عصب نياز دارد.

درباره عصب سياتيك

عصب سياتيك (sciatic) قطورترين عصب بدن است و قطر آن به 2 سانتي متر مي رسد و ادامه دسته فوقاني شبكه عصبي خاجي است. اين عصب از سوراخ بزرگ سياتيك در لگن خارج مي شود و در بين استخوان ران و برآمدگي ايسكيال پايين مي آيد و در مسير قسمت پشتي ران تا نزديكي يك سوم تحتاني آن پيش مي رود و در آنجا به دو شاخه بزرگ، موسوم به عصب درشت نيي و عصب پرونئال مشترك تقسيم مي شود و نيز شاخه هاي مفصلی و عضلاني از آن جدا مي شوند.

در قسمت بالا، عصب در عمق عضله سريني بزرگ قرار دارد و سپس از ناحيه ران عبور مي كند و در اين محل با عصب جلدي پشتي ران و سرخرگ سريني تحتاني همراه است. در قسمت پايين تر، عصب سياتيك بر روي عضله دور كننده بزرگ قرار مي گيرد و به طور مايل به وسيله عضله دو سر ران قطع مي شود و سپس بر روي قسمت پشت ران ظاهر مي شود و تا حفره كشكك زانو پيش مي رود.

شاخه هاي مفصلي عصب سياتيك به مفصل ران و شاخه هاي عضلاني آن به عضلات دو سر ران و چند عضله ديگر عصب مي دهند. شاخه درشت نيي عصب سياتيك به شاخه هاي مفصلي (مفصل زانو) ، عضلاني (عضلات ساق پا ) و شاخه هاي كف پايي (كه به كف پا و انگشتان پا عصب مي دهند) تقسيم مي شود. درد عصب سياتيك ممكن است فقط به صورت سوزش خفيف يا درد مبهم حس شود و يا به حدي شديد باشد كه توانايي راه رفتن را كاهش دهد . درد عصب سياتيك اغلب در مسير ساق پا احساس مي شود و با كمر درد توام است. درد سياتيك از ناحيه باسن به ساق پا و سپس پا و انگشتان پا انتشار مي يابد.

دو دليل شايع تحت فشار قرار گرفتن عصب سياتيك عبارتند از بيرون زدگي (فتق) ديسك مهره اي و تنگي مجراي مهره اي.

همچنين ممكن است درد سياتيك در اثر آسيب ناگهاني (مثل دويدن خيلي شديد يا بلند کردن اجسام سنگین) ايجاد شود. درد سياتيك معمولاً يك طرفه و گاهي دو طرفه است.

نكته

از سال 1998 داروهاي اختصاصي و پر قدرت مهار كننده TNF ، در يالات متحده در دسترس قرار گرفتند. اين داروها در سال 2001 در درمان سياتيك در مدل هاي تجربي بسيار موثر واقع شدند. تاثير يكي از اين داروها، با نام اتانرسپت etanercept در درمان دردهاي شديد ناشي از بيرون زدگي يا پارگي ديسك مهره اي در مقالات متعدد منتشر شده است.

I6 .اسپوندیلولیستزیس(spondylolisthesis)

اسپونديلوليستزيس عبارت است از تغيير محل يك مهره يا قسمتي از ستون مهره ها نسبت به مهره زيرين خود. در اين اختلال ، مهره، مقداري به سمت جلو تغيير محل مي دهد. شايع ترين مهره اي كه مبتلا به اسپونديلوليستزيس مي شود، پنجمين مهره كمري است.

امروزه عقيده بر آن است كه نقيصه موجود در اثر شکستگی هاي كوچك ناشي از استرس كه ترميم نمي يابند و عدم جوش خوردگي مزمن آن ها روي مي دهد. اين اختلال در ورزشكاراني كه بدن آن ها دچار كشش بيش از حد و مكرر مي شود (مانند ژيمناست ها) شايع تر است.

اسپونديلوليستزيس موجب سفتي عمومي پشت و كمر و تغيير در وضعيت ظاهري بدن و راه رفتن مي شود . بدن كمي به سمت جلو خم مي شود و / يا ((لوردوز)) به وجود مي آيد و با پيشرفت بيماري راه رفتن فرد به شكل ((راه رفتن مرغابي)) در مي آيد، يعني به دليل كاهش تحرك عضلات هامسترينگ، لگن بيش از حد دچار چرخش مي شود. درمان، عبارت است از استفاده از داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي، گرمادرماني، تحريك الكتريكي، كشش مهره هاي كمر و در موارد مقاوم، تزريق اپيدورال آمپول هاي حاوي كورتون.

I7 . اسپونديلوليز (Spondylolysis)

اسپوندیلولیز نقيصه اي در قسمت بين مفصلي مهره است كه در اكثر موارد در پنجمين مهره كمري ديده مي شود ولي ممكن است در ساير مهره هاي كمري و نيز در مهره هاي پشت نيز روي دهد. 3 تا 6 درصد افراد به اين بيماري دچار مي شوند. بيماري به طور معمول در اثر شكستگي هاي ناشي از استرس روي مي دهد و با فعاليت مخصوصي مانند بلند كردن اجسام سنگين و ورزش ژيمناستيك مرتبط است و زمينه ارثي دارد.

اسپونديلوليز شايع ترين علت اسپونديلوليستزيس در كودكان است. در افراد بزرگسال، بيماري دژنراتيو ديسك (آرتروز) به طور شايع منجر به اسپونديلوليستزيس بدون اسپونديلوليز مي شود . در اين موارد، مجراي مهره اي تنگ مي شود.

I8 . بيماري اسپونديليت آنكيلوزان(ankylosing spondylitis; AS)

اين بيماري، نوعي بيماري مزمن و دردناك، به صورت التهاب مفصلي (آرتریت) استحاله اي (دژنراتيو) است كه عمدتاً مهره ها و مفاصل خاجي لگني (ساكروايلياك) را مبتلا مي سازد كه در نهايت موجب جوش خوردگي مهره ها به يكديگر مي شود.

بيماري معمولاً در افراد 15 تا 30 ساله ديده مي شود و با درد مزمن و سفتي قسمت پايين ستون مهره ها (كمر) همراه است.

اين بيماري علاج قطعي ندارد ولي با فيزيوتراپي و ورزش، توام با مصرف دارو تسكين مي يابد. داروهاي ضد درد، شامل داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي مانند آسپيرين، ايبوپروفن، ايندومتاسين و ناپروكسن موثر است.

در موارد شديد بيماري يه ويژه در ناحيه زانو و مفصل ران از جراحي استفاده مي شود. بيماري اسپونديليت آنكيلوزان ممكن است به طرف بالا پيشرفت كند و موجب سفتي مهمره هاي پشت شود و در موارد شديد با خشكي شديد و بي حركتي ستون مهره ها همراه شود. احساس درد و خشكي با ورزش و حركت كاهش و با استراحت افزايش مي يابد.

I9 . بيماري فيبرومالژي و بيماري پلي ميالژي روماتيكا(fibromyalgia and polymyalgia rheumatic)

بعضي از افراد مبتلا به فيبرومالژي ، سال ها براي تشخيص بيماري خود به پزشكان مختلف مراجعه مي كنند ولي به نتيجه نمي رسند و يا بيماري آنها به اشتباه ، بيماري ديگري تشخيص داده مي شود.

بيماري ديگري موسوم به پلي ميالژي روماتيكا وجود دارد كه با فيبروميالژي اشتباه مي شود زيرا نشانه هاي آن بسيار شبيه به فيبروميالژي است ولي درمان آن با درمان فيبروميالژي تفاوت دارد. چنانچه بيماري پلي ميالژي روماتيكا درمان نشود مي تواند منجر به عوارض شديد شود.

فيبروميالژي با دردهاي منتشر گردن، پشت، كمر، دست و پا همراه است و اغلب نقاط دردناك و حساسي بر روي مفاصل خاجي لگني، آرنج ها و زانوها وجود دارند و در آزمايشات به عمل آمده نكته خاصي يافت نمي شود و ممكن است بيماري موجب ناراحتي، افسردگي و خستگي شود.

اكثر بيماران مبتلا به فيبرومالژي دچار سردرهای میگرنی و سندرم روده تحريك پذير هستند.

بيماري پلي ميالژي روماتيكا ، نوعي بيماري التهابي عضلات و مفاصل است كه موجب درد عضلاني متوسط تا شديد، همراه با سفتي پايدار مفاصل مي شود. اغلب، تشخيص اين بيماري به دليل شباهت آن به تعدادي از بيماري هاي ديگر دشوار است. علاوه بر اين بيماري به طور معمول در معاينات فيزيكي مشاهده نمي شود. اين بيماري خيلي شايع است و يك نفر از هر 200 مرد و زن در ايالات متحده مبتلا به آن هستند. بيماري در زنان 2 برابر مردان است و ممكن است در اثر اختلال خود ايمني (كه طي آن گلبول هاي سفيد خون به لايه پوشاننده مفاصل حمله مي كنند و موجب التهاب آنها مي شوند) ايجاد شود.

علايم اصلي بيماري عبارتند از : درد و سفتي عضلات بالا زانوها، بالاي ران ها، گردن، لگن و شانه ها. خستگي، سفتي صبحگاهي، بي اشتهايي، كاهش وزن، تب و افسردگي، از علايم ديگر هستند.

فيبروميالژي و پلي ميالژي روماتيكا هر دو با درد منتشر، سفتي صبحگاهي، افسردگي و خستگي همراه هستند. براي درمان بيماري از داروهاي ضد التهاب غير استروييدي، تغذيه صحيح و ورزش روزانه استفاده مي شود.

 

منبع:برگرفته از کتاب کمردرد

علل کمردرد(1)

همان گونه كه در مبحث B ذكر شد، کمردرد علل بسياري دارد و توضيح درباره آنها در كتب مختلف تخصصي پزشكي آمده است. اما ذكر چند مورد از انواع علل كمردرد ضرورت دارد:

I1 .بيماري استحاله اي (دژنراتيو) دیسک مهره ای

شايع ترين علت استحاله (تغيير شكل) ديسك مهره اي ، ضربه هاي كوچك يا بزرگ، مانند بلند کردن ساده اجسام سنگين هستند. پس از ضربه، ديسك هاي بين مهره اي واقع در مهره ها، آب خود را از دست مي دهند و خشك مي شوند و قادر به جذب ضربه هاي وارد شده به فضاي بين مهره ها نيستند. از آنجا كه خون رساني به ديسك هاي بين مهره اي بسيار كم است، اين ديسك ها نمي توانند خود را ترميم كنند.

در انواع علامتدار، گاهي كمردرد مزمن با انتشار به ران ها، باسن ها يا كشاله ران در هنگام راه رفتن و گزگز يا ضعف زانوها وجود دارند. ممكن است همين درد (يا با شدت بيشتر) در هنگام نشستن، خم شدن، بلند شدن يا چرخيدن هم احساس شود.

اين بيماري مي تواند منجر به وضعيت ناتوان كننده مزمني شود كه تاثير منفي جدي بر نحوه زندگي فرد مي گذارد. در موارد شديد بودن درد، درمان های غیر جراحی مرسوم غالباً بي تاثير هستند، ولي در غالب موارد فیزیوتراپی مجموعه درمان كايروپراكتيك و دستكاري، دستكاري استخواني، داروهاي ضد التهاب غير استروييدي، كايروپراكتيك يا تزريق نخاعي موثر واقع مي شوند.

چنان چه درمان محافظه كارانه طي 2 تا 3 ماه موثر واقع نشود، درمان جراحي توصيه مي شود.چنانچه درد كمر يا ساق پا موجب محدوديت فعاليت عادي شود، يا در صورت وجود ضعف يا كرختي ساق پاها، مشكل بودن راه رفتن يا ايستادن، يا بي تاثير بودن درمان دارويي يا فيزيوتراپي ممكن است جراحي (غالباً به صورت ادغام مهره ها) ضرورت يابد.

I2 .پوكي استخوان (استئوپورز)

پوکی استخوان نوعي بيماري استخواني است كه احتمال شکستگی استخوان را افزايش مي دهد. در اين بيماري، تراكم ماده جامد (معدني) استخوان (bone mineral density؛ BMD) كاهش مي يابد، ساختار ميكروسكوپي استخوان از هم گسيخته مي شود و مقدار و تنوع پروتئين هاي غير كلاژن موجود در استخوان تغيير مي كند. سازمان بهداشت جهاني (WHO) پوكي استخوان در زنان را BMD كمتر از 5/2 انحراف معيار استاندارد از حداكثر توده استخواني مي داند (كه مطابق است با متوسط ميزان موجود در يك زن 20ساله سالم). پوكي استخوان بيش از همه در زنان و در سنين پس از یائسگی ايجاد مي شود كه در اين حالت به آن پوكي استخوان (استئوپورز بعد از يائسگي) مي گويند ولي ممكن است در مردان مسن و نيز در هر فرد مبتلا به اختلالات ويژه هورموني و ساير بيماري هاي مزمن يا در نتيجه مصرف بعضي داروها، به خصوص كورتون ها روي دهد كه نوع اخير را پوكي استخوان بر احتمال بروز شكستگي استخوان ناشي از شكنندگي، اين بيماري بر ميزان اميد به زندگي و كيفيت زندگي اثر چشمگيري دارد.

آيا مي توان از پوكي استخوان پيشگيري كرد ؟

مي توان از پوكي استخوان با ايجاد تغييراتي در نحوه زندگي و گاهي با مصرف دارو پيشگيري كرد و در افراد مبتلا به پوكي استخوان، درمان عبارت است از تغيير شيوه زندگي، پيشگيري از زمين خوردن و مصرف داروها (کلسیم ،ويتامين D ، بسيفوسفونات ها و چندين نوع داروي ديگر).

پوكي استخوان نشانه هاي اختصاصي ندارد و پيامد اصلي آن افزايش خطر شكستگي هاي استخواني است و اين شكستگي ها، در شرايطي روي مي دهند كه افراد سالم، به طور طبيعي در اين شرايط دچار شکستگی نمي شوند؛ از اين رو، شكستگي هاي مزبور را شكستگي هاي ناشي از شكنندگي استخوان مي نامند.

اين نوع شكستگي هاي به طور معمول در ستون مهره ها، لگن ،مفصل ران و مچ روي مي دهند.

نشانه هاي شكستگي هاي همراه با فشردگي مهره ها عبارتند از : كمردرد ناگهاني، اغلب توام با درد تير كشنده ناشي از تحت فشار قرار گرفتن عصب و به ندرت همراه با تحت فشار واقع شدن نخاع و ايجاد نشانگان (سندرم) دم اسب.

((دم اسب؛ cauda equine)) به قسمت نتهايي نخاع گفته مي شود كه در ناحيه اولين مهره كمري قرار دارد و دسته متشكل از ريشه هاي عصبي كمري، خاجي و دنبالچه اي است كه از نخاع خارج مي شوند و در مسير مجراي مهره اي خاجي و دنبالچه اي، قبل از رسيدن به سوراخ بين مهره اي هر مهره پايين مي روند.

اين مجموعه به دم اسب، شباهت دارد. در سندرم دم اسب، ریشه های عصبی قسمت پاييني كمر و قسمت مهره خاجي تحت فشار قرار مي گيرند و در نتيجه، حس در ناحيه باسن از دست مي رود، دچار ضعف ساق پاها مي شوند و رفلكس ها كاهش مي يابند و بي اختياري ادراري و مدفوعي به وجود مي آيد. چنان چه مهره هاي متعدد در اثر پوكي استخوان دچار شكستگي شوند، بدن بيمار به فرم خميده (قوز كرده) در مي آيد، قد بيمار كوتاه مي شود و درد مزمن همراه با كاهش تحرك وجود دارد.

در خانم ها، تراكم استخوان به دليل كاهش هورمون استروژن در سنين يائسگي به سرعت كاهش مي يابد. ولي در آقايان كاهش هورمون تستوسترون تاثير قابل مقايسه (ولي كمتري) بر كاهش تراكم استخوان و ايجاد پوكي استخوان دارد. در افرادي كه قبلاً در اثر پوكي استخوان دچار شكستگي شده اند، احتمال شكستگي بعدي حداقل 2 برابر بيشتر از فردي در همان سن و با همان جنسيت ولي بدون شكستگي قبلي است.

بهترين روش براي تشخيص پوكي استخوان، آزمايش تراكم استخوان است كه بهتر است در زنان بالاي65 سال و يا افراد بالاي 60 سالي كه در خطر پوكي استخوان قرار دارند انجام شود. در صورت وجود سابقه فاميلي پوكي استخوان در افراد فاميل، احتمال بروز مشكل در فرد افزايش مي يابد.

در افراد لاغر و داراي جثه كوچك تر به دليل كمتر بودن توده استخواني، احتمال بروز پوكي استخوان بيشتر است.

استعمال دخانيات احتمال پوكي استخوان را افزايش مي دهد. احتمال ايجاد پوكي استخوان در زنان مبتلا به سرطان پستان به خصوص در صورتي كه شيمي درماني شوند افزايش مي يابد. رژیم غذایی فاقد كلسيم، نقش مهمي در ايجاد پوكي استخوان دارد. انجام ورزش به پيشگيري از پوكي استخوان كمك مي كند. مصرف الكل موجب كاهش تشكيل استخوان و تداخل با جذب كلسيم به وسيله بدن و در نتيجه ، بروز پوكي استخوان مي شود.

آيا مي توان پوكي استخوان را درمان كرد؟

براي پيشگيري يا درمان پوكي استخوان، هيچ وقت خيلي دير، و هيچ گاه خيلي زود نيست.

بهترين راه براي درمان و پيشگيري از پوكي استخوان، مصرف مقدار كلسيم همراه با منيزيم، مواد معدني لازم، ويتامين D3 و ويتامين K2 در رژيم غذايي است. ويتامين D به جذب كلسيم كمك مي كند و بايد به مقدار كافي مصرف شود. ويتامين D از راه غذا و تابش نور آفتاب (10 تا 15 دقيقه تابش آفتاب به دست ها، بازوها و صورت، 2 تا 3 بار در هفته) به بدن مي رسد.

منيزيم و كلسيم همراه با يكديگر در استخوان ها و خارج از بافت های نرم بدن تجمع مي يابند.بهترين راه دريافت مواد معدني، خوردن حبوبات و سبزيجات (به ويژه سبزيجات سبز رنگ و برگدار حاوي كلروفيل) است. كلسيم به مقدار زياد در گوشت، لبنيات، بستني، تخم مرغ و غلات و منيزيم در لوبيا، كلم بروكلي، ماهي هاليبوت، آجيل، صدف خوراكي و اسفناج يافت مي شود.

تحقيقات اخير نشان داده اند كه ويتامين K2اهميت بسيارزيادي براي سلامت استخوان ها دارد. ويتامين K به طور طبيعي به وسيله بدن ساخته نمي شود.

ويتامينK2 به انواع MK-4، MK-7 و چند نوع ديگر تقسيم مي شود و ثابت شده است كه ويتامين MK-7كامل تر است و فوايد اضافي براي سلامت قلب دارد. ويتامين K1 در سبزيجات داراي برگ سبز، روغن زيتون، پنير، جگر و سويا يافت مي شود ولي ويتامين K2 فقط در غذاي سنتي ژاپن موسوم به ناتو كه نوعي صبحانه است و با سوياي بخار پز و تخمير شده ساخته مي شود وجود دارد.

ورزش سرعت از دست رفتن استخوان را كاهش مي دهد، قدرت عضلاني را افزايش مي دهد و از تخريب استخوان جلوگيري مي كند. قدم زدن، دويدن، بالا رفتن از پله، باغباني، یوگا ، تنيس، يا بلند كردن اجسام (نه چندان سنگين) همگي به درمان پوكي استخوان كمك مي كنند.

نوعي جلبك (Algae Cal) به عنوان درمان طبيعي پوكي استخوان شناخته شده است. اين جلبك تنها منبع گياهي كلسيم است و همچنين در آن، منيزيم، مواد معدني، ويتامين D3 و ويتامين K2 يافت مي شود. امروزه، استرونسيوم سيترات به صورت نوعي مكمل موسوم به Strontium Boost در دسترس قرار دارد كه از اهميت زيادي در تشكيل ماده معدني ساختار استخواني بر خوردار است.

I3 .نرمي استخوان (استئومالاسي)

نرمي استخوان (استئومالاسي osteomalacia)در اثر معدني شدن (مينراليزاسيون) ناكافي يا تاخيري استخوان ايجاد مي شود و با راشيتيسم دوران كودكي مطابقت دارد و در حقيقت فرم خفيف تر آن است و در بزرگسالان ديده مي شود. بيماري ممكن است به صورت دردهاي منتشر استخواني، ضعف عضلانی و شكنندگي استخوان ها تظاهر يابد و علت شايع آن ، كمبود ويتامين D است كه به طور طبيعي از راه رژيم غذايي و / يا تماس با نور آفتاب به بدن مي رسد. نرمي استخوان، نقص در معدني شدن شبكه پروتئيني استخوان (موسوم به استئوييد) است كه در اثر كمبود ويتامين D ايجاد مي شود. كمبود تماس با نور آفتاب به ويژه در افراد داراي پوست تيره، كمبود مقدار ويتامين D در رژيم غذايي يا اشكال در متابوليسم ويتامين D و فسفر ، سوء تغذيه دوران بارداری، نشانگان(سندرم) سوء جذب و نارسايي مزمن كليه از علل ايجاد نرمي استخوان هستند.

بيماري در بزرگسالان به صورت بي سر و صدا و با كمردرد و درد در ناحيه ران ها شروع مي شود و سپس به بازوها و دنده ها انتشار مي يابد. درد، تير كشنده نيست و به شكل قرينه و همراه با حساس شدن استخوان هاي گرفتار احساس مي شود.

عضلات بالاي ناحيه گرفتار دچار ضعف مي شوند و بيمار هنگام بالا رفتن از پله ها و بلند شدن از وضعيت چهار زانو دچار مشكل مي شود. راه رفتن بيمار به شكل ((راه رفتن مرغابي)) در مي آيد. در اكثر موارد تنها نشانه بيماري، خستگي مزمن و درد استخواني است.

مقدار ويتامين D خون كاهش نشان مي دهد و در راديو گرافي استخوان ها، شكستگي هاي كاذب و بیرون زدگی دیسک حفره مفصل استخوان ران با لگن ديده مي شود.

بيماري با تجويز هفتگي 000/200 واحد ويتامين Dبه مدت 4 تا 6 هفته و سپس روزانه 1600 واحد يا هر 4 تا 6 ماه، 000/200 واحد از ويتامين مزبور به خوبي درمان مي شود.

I4 .بيماري پاژه (پاژت)

بیماری پاژه (پاژت ؛ Paget)، نوعي بيماري استخواني غير متابوليك است كه به طور شايع ديده مي شود و معمولاً افراد ميانسال و مسن را گرفتار مي كند و با تخريب بيش از حد و ناگهاني استخوان و ترميم سازمان نيافته استخوان مشخص مي شود. علت بيماري ناشناخته است و مي تواند به خميدگي استخوان هاي دراز و بدشكل شدن استخوان هاي مسطح منجر شود. استخواني كه به شكل جديد ترميم مي شود غير طبيعي و نرم است و ممكن است به سادگي بشكند يا بر روياعصاب و رباط ها فشار بياورد و موجب درد و حساس شدن استخوان ها شود.

بيماري پاژه اغلب، لگن، استخوان ران، مهره ها و جمجمه را گرفتار مي كند. گرفتاري جمجمه ممكن است موجب كري شود. درمان عبارت است از تجويز بيسفوسفونات ها .

I5 .فتق (بيرون زدگي) ديسك مهره اي

فتق(بیرون زدگی)دیسک مهره ای كه به اشتباه به آن لغزندگی هم گفته مي شود در اثر پاره شدن حلقه فيبري خارجي ("حلقه فيبري" يا "annulus fibrosus") ديسك بين مهره اي و در نتيجه، بيرون زدگي بخش نرم مركزي مهره (موسوم به "هسته نرم" يا "nucleus pulposus") به وجود مي آيد اين پارگي ممكن است منجر به آزاد شدن مواد واسطه اي شيميايي التهابي شود كه اين مواد مي توانند به طور مستقيم، حتي در غياب فشردگي ريشه عصبي، موجب بروز درد شديد شوند.

علت مصرف داروهاي ضد التهاب در دردهاي ناشي از بيرون زدگي، پيش آمدگي، تورم يا پارگی دیسک بین مهره ای نيز همين آزاد شدن مواد شيميايي التهاب زا است.

به طور معمول، پس از آنكه برآمدگي ديسك براي مدتي وجود داشت (در اين اختلال، لايه هاي حلقه فيبري هنوز هم سالم هستند)، بيرون زدگي ديسك روي مي دهد.

امروزه اهميت "راديكوليت شيميايي" در ايجاد كمردرد بيشتر شناخته شده است. هدف اصلي جراحي، برداشتن "فشار" يا كاهش فشردگي مكانيكي از روي عناصر عصبي اعم از نخاع يا ريشه عصبي است. مطالعات كنوني به طور فزاينده نشان مي دهند كه كمردرد به جاي آنكه فقط ناشي از فشردگي عصب باشد، ممكن است تنها به دليل التهاب شيميايي ايجاد شود. در 5 سال گذشته شواهد فزاينده اي درباره وجود يك واسطه التهابي اختصاصي ايجاد كننده درد مزبور مورد توجه قرار گرفته است. اين مولكول التهابي كه به عنوان "عامل نكروز تومور آلفا" (tumor ecrosis fator alpa; NFQ) مي گويند نه تنها هوسيله ديسك دچار بيرون زدگي بلكه در ديسك هاي مبتلا به ژارگي و نيز در مفاصل سطحي و تنگي مجراي مهره اي نيز توليد مي شود. NFQ ممكن است علاوه بر ايجاد درد و التهاب، به استحاله (تغيير شكل) ديسك مهره اي نيز منجر شود.

واژه متداول "لغزندگی دیسک" ، اصطلاحي نا صحيح است زيرا ديسك بين مهره اي به طور كاملاً محكم در بين دو مهره قرار مي گيرد و نمي تواند دچار لغزندگي و يا حتي"خارج شدن از محل خود" شود ولي ديسك مي تواند دچار چرخش يا كشيدگي خفيف شود.

همچنين ممكن است ديسك دچار پارگي، فتق (بيرون زدگي)، تغيير فيزيكي بافتي (استحاله يا دژنراسيون) شود. البته ممكن است جسم (تنه) يك مهره نسبت به تنه مهره مجاور خود، دچار لغزش نسبي شود كه به اين وضعيت اسژوندیلولیستزیس (spondylolisthesis) به معني تغيير مكان (لغزش) مهره بر روي مهره تحتانی و به سمت جلو گفته مي شود و مي تواند ديسك بين دو مهره را تخريب كند. بيرون زدگي ديسك مهره اي ممكن است در هر مهره اي روي دهد ولي بيرون زدگي ديسك گردني و كمري از ساير مهره ها شايع تر است. بيرون زدگي مهره هاي كمري شايع ترين نوع بيرون زدگي هاي مهره اي است و موجب كمردرد (لومباگو؛ lumbago) مي شود كه اغلب با درد ساق پا نيز همراه است كه در اين صورت به آن ((سیاتیک)) (sciatica) مي گويند.

بيرون زدگي ديسك كمر، 15 برابر شايع تر از دیسک گردن و يكي از شايع ترين علل كمردرد است.ديسك هاي گردن در 8% موارد و ديسك هاي ناحيه پشت (سينه) فقط در 1 تا 2 درصد موارد دچار بيرون زدگي مي شوند. دو فضاي اول بين مهره اي (يعني فضاهاي بين مهره اول و دوم و سوم گردن)، و استخوان هاي خاجي و دنبالچه داراي ديسك بين مهره اي نيستند.

اكثر موارد بيرون زدگي ديسك بين مهره اي در دهه سوم يا چهارم زندگي، يعني هنگامي كه هسته نرم ( NUCLEUS PULPOSUS)هنوز حالت ژلاتيني دارد روي مي دهند. با افزايش سن، اين هسته خشك مي شود و خطر بيرون زدگي آن بسيار كاهش مي يابد. پس از 50 يا 60 سالگي، اغلب آرتروز و يا تنگي مجراي مهره اي باعث ايجاد كمردرد و يا درد ساق پا مي شوند.

بيرون زدگي ديسك كمر، اغلب در مهره هاي چهارم وپنجم روي مي دهد و بيماري با درد ناحيه كمر، باسن ها و ران همراه است و ممكن است به پا و / يا انگشتان پا امتداد پيدا كند. گرفتاري عصب سیاتیک شايع تر از ساير اعصاب است. عصب راني هم ممكن است گرفتار شود و در تمام يك يا هر دو ساق و يا حتي پاها ايجاد گز گز نمايد و يا با سوزش ران ها و ساق ها همراه باشد.

فتق ديسك ممكن است در افرادي كه دائماً در حالت نشسته قرار دارند و به ويژه در اشخاصي كه مرتباً اجسام سنگين را بلند مي كنند ايجاد شود. آسيب ديدگي هاي ضربه اي (سريع)ديسك هاي كمري به طور شايع هنگامي ايجاد مي شوند كه فرد بر روي مچ پا خم شده و ناگهان ، بدون استفاده از ساق ها از جا بر مي خيزد. كمردرد خفيف نشان دهنده پارگي كلي ديسك است كه ممكن است موجب بروز يك رويداد ضربه اي ناشي از خم شدن براي برداشتن شيئي مانند مداد از روي زمين شود.

هنگامي كه مهره در وضعيت مستقيم قرار دارد (مثلاً در زمان ایستادن یا دراز کشیدن) فشار داخلي به طور مستقيم بر روي تمام بخش هاي ديسك تقسيم مي شود. در هنگام فشار داخلي به طور مستقيم بر روي تمام بخش هاي ديسك تقسيم مي شود. در هنگام نشستن يا خم شدن براي بلند كردن اشياء فشار داخلي وارد شده بر ديسك مي تواند از 17psi (در حالت دراز كش) به بيش از psi300 (در حالت بلند كردن شيء، در وضعيتي كه پشت و كمر خم شده است) برسد.

حركت محتويات ديسك مهره اي به داخل مجراي اعصاب مهره اي هنگامي روي مي دهد كه پوشش غشاي ديسك (حلقه فيبري) در زمان نشستن يا خم شدن، از سمت جلو (به طرف شکم) تحت فشار قرار گيرد و به طرف عقب كشيده شود.

مجموعه نازك شدن غشا ناشي از كشش و افزايش فشار داخلي (Psi 300 – 200 ) منجر به پارگي حلقه فيبري مي شود. سپس محتويات ژله مانند ديسك به داخل مجراي مهره اي حركت مي كنند و اعصاب را تحت فشار قرار مي دهند كه در نتيجه، دردي شديد و معمولاً ناتوان كننده را به همراه دارد

 

 

 

 

 

منبع:برگرفته از کتاب کمردرد

توانبخشی اسکلتی و عضلانی

 

 طب فیزیکی و توانبخشی، از آب درمانی به عنوان یکی از راههای درمان بیماریهای اسکلتی و عضلانی نام برد.شده

 افزایش جمعیت سالمند کشور و بالا بودن آمار تصادفات که منجر به نقص عضو و معلولیت می شود، زمینه ساز گسترش علوم مربوط به طب فیزیکی و توانبخشی شده است.

 ارائه خدمات در طب توانبخشی، افزایش کیفیت زندگی و عملکرد بهتر افراد را به دنبال خواهد داشت در این صورت افرادی که دچار معلولیت شوند می‌آموزند که چگونه با ناتوانی خود کنار بیایند. در انجام فعالیتهای روزمره‌شان مستقل بوده و حداقل وابستگی را به اطرافیان خود داشته باشند.

 به کمک طب فیزیکی سعی می‌کنیم با حداقل هزینه بیشترین بهره برداری را به کمک تجویز ورزشهای خاص و استفاده از وسایل فیزیکی مناسب برای بیماران خود داشته باشیم.

توانبخشی نیاز امروز جامعه و پزشکی فرداست به گونه‌ای که اقدامات توانبخشی و برگرداندن افراد به زندگی از ضروریات زندگی افراد نیازمند به ارائه این خدمات خواهد شد.

اقدامات توانبخشی نیازمند حمایت است. از جمله موارد مغفول در این حوزه، عدم تخصیص بخشهای بستری مناسب برای نیازمندان به این خدمات و همچنین عدم پوشش مناسب بیمه‌ای از سوی سازمانهای بیمه‌گر و سایر نهادهای ذیربط است که لازم است مورد توجه قرار بگیرد.

 امیدواریم حداقل در مراکز آموزشی طب فیزیکی مشکل بستری مددجویان حل شود.

رئیس پانزدهمین کنگره طب فیزیکی و توانبخشی ورزش همگانی را برای تمامی افراد مناسب عنوان کرد و گفت: با این حال انجام هرگونه ورزش برای بیماران بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌شود ضمن آن که بهتر است افراد بالای ۴۵ سال سن حتی اگر مشکل خاصی هم نداشتند قبل از شروع ورزش از نظر مشکلات اسکلتی، عضلانی و قلبی توسط متخصص بررسی شوند.

رایگانی در خصوص هیدروتراپی یا همان آب درمانی افزود: آب درمانی یکی از راههای درمان بیماریهای اسکلتی و عضلانی است اما یک روش مشخص و ثابت برای درمان همه بیماریها نیست و تنها می‌تواند پس از تجویز پزشک کاربرد داشته باشد.

رئیس مرکز تحقیقات طب فیزیکی و توانبخشی درباره چگونگی مصرف کورتون در بیماران مبتلا به دیسک گردن نیز گفت: از داروهای کورتونی در مواردی که فتق دیسک گردن منجر به فشار روی ریشه‌های عصبی و در نتیجه ایجاد التهاب و درد شده باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد اما باید توجه کرد استفاده از کورتون باید با نظارت خاص، دوز مشخص و تجویز پزشک صورت پذیرد.

وی با اعلام این مطلب که نباید از روشهای درمانی نوین چون لیزرتراپی، مغناطیس درمانی و نور درمانی انتظار اثرات معجزه آسا داشت، گفت: این روشها در حیطه طب فیزیکی عمدتا برحسب مورد بیماری و برای سندرمهای درد می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد اما نباید روش جایگزین درمان محسوب شود.

رایگانی همچنین شایعترین بیماریهای اسکلتی عضلانی را سندرمهای دردهای عضلانی که عمدتا به علت وضعیت نامناسب فعالیت و کار کردن ایجاد می‌شود دانست و عنوان کرد: کمردرد و آرتروز مفاصل مختلف از جمله بیماریهایی هستند که شیوع دارند.

منبع: سایت دکتر حسین زاده

توابخشی عصبی

نوار عصب و عضله (EMG-NCS) یکی از تست های تشخیصی بسیار دقیق در حیطه کاری متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می باشد .

در واقع در بیمارانی که بعد از اخذ شرح حال و انجام معاینه فیزیکی مشکوک به ضایعه عصبی ، عضلانی و یا هردو هستیم میتوان با انجام نوار عصب و عضله به دقت بین تشخیص های افتراقی که در ذهن پزشک شکل گرفته است ، بهترین تشخیص را استخراج نمود.

این تست شامل دو قسمت عمده است :

1-نوار عصب ( NCS) : که شامل بررسی پاسخ عصبی و سرعت هدایت سیگنال در اعصاب مختلف اندام فوقانی و تحتانی است . تحریک خفیف الکتریکی که بی ضرر هم می باشد ، به عصب داده می شود و سپس پاسخ عصب به آن تحریک روی نمایشگر ثبت می شود.

2-نوار عضله (EMG) : در این قسمت با استفاده از وارد کردن الکترود باریک مخصوص به عضلات مختلف و درخواست از بیمار برای انقباض آن عضلات، موج های انقباضی روی نمایشگر ثبت می شود.

سپس پزشک با استفاده از بررسی تقاوت مقادیر به دست آمده با مقادیر نرمال ، بررسی شکل امواج ثبت شده از عصب و عضله و بررسی سرعت هدایت در اعصاب می تواند به تشخیص نهایی دست پیدا کند .

بنابراین انجام این تست و تفسیر و گزارش آن نیازمند تخصص ، تجربه و مهارت است .

نکته قابل توجه این است که بر خلاف تصور برخی بیماران ، این تست در صورت انجام توسط پزشک ماهر و با حوصله ، به هیچ وجه دردناک نیست ، عارضه ای در صورت انجام درست و همکاری بیمار ندارد و چندان نیز وقت گیر نمی باشد.

موارد قابل تشخیص با نوار عصب و عضله شامل :

-نوروپاتی ها ( بیماری اعصاب )

-میوپاتی ها ( بیماری عضلات )

-آسیب های عصبی یا عضلانی به علت تصادف ، ورزش و....

-آسیب سموم روی عصب و عضله

-بررسی آثار فتق دیسک گردنی و کمری روی ریشه های اعصاب نخاعی (رادیکولوپاتی)و تنگی کانال نخاعی

-آسیب اعصاب مغزی

-بررسی میزان ترمیم عصب و عضله بعد از آسیب

-بررسی نیاز یا عدم نیاز به جراحی فتق دیسک گردنی و کمری

-گیر افتادگی اعصاب مانند سندرم تونل کارپ ، تونل گایان ، تونل کوبیتال و تونل تارسال

تست نوار عصب و عضله چيست؟ و تست نوار عصب و عضله چگونه در تشخيص بيماري كمك مي كند؟

تست نوار عصب و عضله یک بررسی تشخیصی برای پی بردن به عملکرد عصب های بدن است. بدن انسان یک مولد الکتریسیته است و هدف از تولید این الکتریسیته انتقال پیام ها بین مغز و دیگر اندام هاست. انتقال پیام هایی بصورت حس لمس، درد، فشار، گرما در پوست و دیگر حسهایی مثل دیدن، شنیدن و ...از اندام به مغز از طریق عصب انجام میشود. همچنین دستورات مغز به اندام ها برای انجام دادن کارهایی مثل حرکت دادن عضو از طریق ارسال پیام بوسیله عصب ها است.

اعصاب این پیام ها را بصورت امواج الکتریکی منتقل میکنند دقیقاً مثل همان کاری که در سیم تلفن انجام میشود. وقتی عصب کار خود را به درستی انجام نمیدهد این انتقال پیام و انتقال امواج الکتریکی دچار اختلال میشود. روش هایی وجود دارد که به وسیله آنها میتوان شدت و سرعت و دیگر خصوصیات امواج الکتریکی که در طول عصب جریان دارند ثبت میشود. پزشک ارتوپد با بررسی این امواج میتواند در مورد بیماری های عصب به اطلاعات مفیدی دست پیدا کند. به این تست، الکترودیاگنوستیک Electrodiagnostic testing میگویند.

 دو نوع تست در این روش بکار برده میشود که عبارتند از:

    الکترومیوگرافی Electromyography EMG

    مطالعه هدایت عصبی Nerve conduction studies NCS

این تست ها به توسط متخصص اعصاب یا فیزیوتراپ متخصص در این کار انجام میشود.

الکترومیوگرافی Electromyography چیست؟

عضلات، الکتریسیته تولید میکنند و در این روش فعالیت الکتریکی عضله بررسی میشود. سوزن های بسیار ظریفی از طریق پوست به داخل عضله مورد نظر فرستاده میشود تا از طریق آنها امواج الکتریکی تولید شده بوسیله عضله به دستگاه مخصوصی فرستاده شود. دستگاه، امواج الکتریکی جمع آوری شده را تقویت و سپس ثبت میکند.

 کسی که  تست نوار عصب و عضله را انجام میدهد از شما میخواهد تا گاهی عضله خود را شل کرده و گاهی آنرا منقبض کنید. در هر کدام این حالات امواج بخصوصی تولید میشود. ممکن است در حین فرو رفتن سوزن ها در پوست کمی درد ایجاد شود که بزودی از بین میرود همچنین بعد از خروج سوزن ها از پوست جای آنها تا چند روز ممکن است کمی سوزش داشته باشد. اگر از داروهایی که خون را رقیق میکند استفاده میکنید، بیماری ریوی دارید یا به علت بیماری زمینه ای خاصی خطر عفونت در بدن شما زیاد است این موارد را باید قبل از انجام تست به تست کننده بگویید. در روز انجام تست به پوست محل هیچ کرم یا لوسیونی نزنید. جواهر نبندید. معمولاً جواب تست بلافاصله بعد از انجام آن به شما داده میشود.

مطالعه هدایت عصبی Nerve conduction study NCS چیست؟

 این تست را معمولاً همراه با تست قبلی انجام میدهند تا بفهمند آیا عصب خاصی به درستی کار میکند یا خیر. در این روش تست کننده چسب های مخصوص را در نقاط مختلفی روی پوست شما میچسباند. این نقاط در مسیر عصب مورد مطالعه هستند. در زیر این چسب ها تکه فلزی قرار دارد که به توسط سیمی به دستگاه متصل میشود. پس کار این چسب یا الکترودها جمع آوری اطلاعات الکتریکی از سطح پوست است.

دستگاه از طریق یکی از این الکترودها یک جریان الکتریکی ضعیف را به پوست شما وارد میکند. این جریان الکتریسیته از طریق پوست به عصب وارد شده و در طول آن حرکت میکند. در کمی بالاتر در مسیر عصب الکترود بعدی جریان الکتریکی رسیده را دریافت و ثبت میکند. سپس دستگاه بررسی میکند که چقدر زمان طی شده تا موج الکتریکی از نقطه اول به نقطه دوم برسد. به زبان دیگر سرعت هدایت امواج الکتریکی در داخل عصب بررسی میشود.

این سزعت هدایت معمولاً در حدود 200 کیلومتر در ساعت است. وقتی عصب به هر علتی خوب کار نمیکند ممکن است این سرعت هدایت کم شود. تست کننده با تغییر محل الکترود ها سعی میکند محل آسیب عصب را کشف کند. موقع وارد شدن جریان الکتریکی از الکترود اول به پوست یک احساس خفیف برق گرفتگی حس میشود که دردناک یا آزار دهنده نیست.

از این تست های الکترودیاگنوستیک در بیماری هایی مثل سندرم کارپال تونل یا سندرم فشار به عصب آلنا در مچ دست یا بررسی سیاتیک یا دردهای گردن که به دست تیر میکشد، در بررسی تاثیر دیابت روی اعصاب و یا در بررسی آسیب عصب بعد از ضرباتی که به اندام وارد میگردد و بسیاری بیماری های دیگر استفاده میشود. دقت این تست ها برای کشف مشکل همیشه زیاد نیست و گاهی اوقات با وجود بیماری در عصب ممکن است تست چیزی را نشان ندهد.

منبع: کلینیک توانبخشی آرمان

استخوانهای جمجمه (skull skeleton)

استخوانهای جمجمه شامل استخوانهای سر و صورت است که شامل ۲۹ قطعه استخوانی است: ۸ قطعه استخوان کاسه سر، ۱۳ قطعه استخوان مربوط به صورت، ۶ قطعه استخوان کوچک و ریز گوش (۳ قطعه در هر گوش میانی)، یک قطعه استخوان فک تحتانی (ماندیبل) و یک قطعه استخوان لامی (hyoid) که در ناحیه حنجره قرار دارد.

کاسه سر از ۸ قطعه استخوان پهن و نا منظم ساخته شده است. استخوان پیشانی (frontal bone)، بخش قدامی و بخش قدامی فوقانی کاسه سر را تشکیل داده اند. دو استخوان آهیانه (partial bones) راست و چپ، بخش اعظم نواحی فوقانی و جانبی کاسه سر را می سازند. ۲ استخوان گیجگاهی (temporal) راست و چپ، بخش اعظم نواحی فوقانی و جانبی قاعده و کناره های کاسه سر را تشکیل می دهند. استخوان پروانه ای (sphenoid bone) همراه با استخوان پرویزنی (ethmoid bone) و بخش های تحتانی استخوان پیشانی نیمه قدامی قاعده سر را تشکیل می دهند. استخوان پس سری (occipital bone) نیز بخش خلفی تحتانی کاسه سر و بخش عمده ای از نیمه خلفی قاعده مغز را می سازد.

در پشت مجرای گوش خارجی یک زائده گرد برآمده به طرف پایین و قابل لمس موسوم به زائده پستانی (mastoid) و بر روی بخش تحتانی استخوان گیجگاهی یک زائده نسبتاً دراز و باریک موسوم به زائده نیزه ای (styloid process) وجود دارد.

۱۳ استخوان ناحیه صورت یک سوم بخش میای نمای قدامی جمجمه را تشکیل می دهند، این استخوانها شامل: ۲ استخوان فک فوقانی که از جلو بهم متصل شده اند، ۲ استخوان کامی (palatine bone) برای کامل کردن فک فوقانی در بخش خلفی، ۲ استخوان اشکی (lacrimal bones) و ۲ استخوان گونه ای (zygomatic or cheek bones) که به همراه استخوانهای پیشانی، پروانه ای و پرویزنی کاسه چشم را می سازند، حفره بینی نیز بوسیله استخوانهای کاسه سر و ۲ استخوان بینی (nasal bones)، استخوان شاخک تحتانی بینی و استخوان تیغه بینی بوجود می آید.

استخوانهای گوش (ear ossicles) استخوانهای ریز و کوچکی در حفره گوش میانی در هر استخوان گیجگاهی هستند که موسوم به استخوان چکشی (melleus bone)، سندانی (incus) و رکابی (stapes) هستند که دیواره های خارجی و داخلی حفره گوش میانی را بهم وصل می کنند.

استخوان لامی یا هیوئید استخوانی u شکل است که بوسیله رباطهای موجود در بین زائده نیزه ای استخوان گیجگاهی و این استخوان به حالت معلق در جلوی گردن نگه داشته می شود. این استخوان بخشی از حنجره را تشکیل می دهد و محل اتصال برخی از عضلات حرکت دهنده دهان و زبان است.

 

منبع:پایگاه علمی

 

بیماری فیبرومیالژی چیست؟

بیماری فیبرومیالژی یک بیماری مزمن با دوره های تشدید و تخفیف است. خصوصیت اصلی این بیماری، درد منتشر بدن است؛ یعنی فرد مبتلا در بخش های مختلف بدن دچار دردهای مزمن می شود. این دردها بیشتر در عضلات احساس می شوند و گاهی فرد به مفاصل دردناک هم اشاره می کند...

برخی بیماران در هوای سرد درد بیشتری دارند. علاوه بر درد، خستگی مزمن و شدید هم از علایم بیماری است. بیماران حتی بعد از یک خواب چند ساعته هم احساس خستگی می کنند. آنها ممکن است دیر به خواب روند یا شب ها چندین بار از خواب بیدار شوند. از علایم شایع دیگر، می توان به گزگز یا خواب رفتن دستها ، دل دردهای بدون علت خاص، خشکی مفاصل، اختلال تمرکز و تحریک پذیری خلق اشاره کرد. نیمی از مبتلایان به سردرهای مزمن دچارند و حداقل یک سوم آنها همزمان دچار اضطراب یا افسردگی هستند. تاکنون علت دقیق ابتلا به این بیماری مشخص نشده است اما به نظر نمی رسد عفونت های مزمن علت آن باشند.

در بدن بیماران مطلقا علایمی از التهاب یافت نمی شود و جواب تمام آزمایش هایشان طبیعی است. حداقل ۲ درصد کل افراد جامعه به فیبرومیالژی مبتلا هستند. شیوع این بیماری در زنان چند برابر مردان است. بیشترین شیوع بیماری در سنین ۲۰ تا ۵۰ سال دیده می شود اما در نوجوانان و افراد مسن هم گزارش شده است. برای تشخیص فیبرومیالژی با انجام آزمایش هایی برای رد بیماری هایی مانند تب مالت، عفونت های مزمن، بیماری های روماتولوژیک، بیماری های عضلانی و اعصاب محیطی مورد بررسی قرار می گیرند. عوامل روانی مثل استرس می تواند باعث تشدید درد شود.

به هیچ وجه نباید به فرد مبتلا به فیبرومیالژی گفت که تظاهر به درد می کند چون افراد مبتلا واقعا از بیماری خود ناراحت هستند. اگر بیماری های جسمی علت بروز علایم نباشند، اقدام های درمانی لازم به ۲ صورت دارویی و غیردارویی انجام می شود. داروهایی از گروه مسکن ها، داروهای ضدالتهاب و ضدافسردگی، اثر مثبتی در بهبود بیماری داشته اند. تا زمانی که استرس های روانی کنترل نشوند، کنترل بیماری بسیار مشکل است. ورزش نکردن و در عین حال ورزش سنگین می تواند باعث ایجاد و تشدید علایم شود بنابراین بیماران باید فعالیت های ورزشی خود را به آهستگی شروع کنند و به تدریج آن را افزایش دهند.

برای ادامه روند درمانی، باید ذهنیت بیمار را به فیبرومیالژی تغییر داد و به او کمک کرد تا بیماری را تحمل کند. انجام فعالیت های ورزشی مانند یوگا و ایروبیک، روان درمانی و مراجعه به مشاور و حضور در جلسه های گروه درمانی در بهبود بیماری نقش مهمی دارند.اگرچه اغلب نمی توان این بیماری را ریشه کن کرد، اما با اقدام های درمانی مناسب می توان بیماران را به زندگی عادی بازگرداند.

بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژی از افراد موفق جامعه هستند و با کنارآمدن با بیماری و گنجاندن ورزش در برنامه روزانه شان، به زندگی خود ادامه می دهند. توجه کنید که فیبرومیالژی برابر با افسردگی نیست اما در صورتی که بیمار نخواهد وضعیت خود را بپذیرد و به سلامت خود کمک کند، ممکن است به عوارض ثانویه بیماری مانند افسردگی دچار شود.

 

منبع:سلامت

اسپوندیلولیز نوعی شکستگی استرسی مهره است

شکستگی استرسی مهره که آنرا اسپوندیلولیز Spondylolysis هم میگویند یکی از علل شایع کمردرد در نوجوانان است. این عارضه معمولاً در سنین بلوغ یعنی زمانی که بیمار رشد سریع بدنی و قدی پیدا میکند دیده میشود. ورزش هایی که در آنها کمر زیاد میچرخد یا به عقب زیاد خم میشود مانند ژیمناستیک شیرجه یا فوتبال میتواند زمینه را برای بروز این بیماری فراهم کند.

شکستگی استرسی ستون مهره چگونه ایجاد میشود

در این عارضه بر اثر ضربات مکرری که به ستون مهره وارد میشود قسمتی از مهره پنجم کمری (گاهی مهره چهارم) به نام پارس اینترآرتیکولاریس Pars interarticularis شکسته میشود. اگر این شکستگی شدید باشد مهره پنجم به سمت جلو حرکت کرده و روی مهره اول خاجی (ساکروم) به جلو لیز میخورد. این حالت را اسپوندیلولیستزی Spondylolysthesis میگویند. اگر جلو آمدگی مهره زیاد باشد روی ریشه های عصبی فشار وارد میشود و بیمار دچار علائم عصبی میشود.

علل اسپوندیلولیز در ستون مهره

مهم ترین علت اسپوندیلولیز در مهره عبارتست از :

• علل ژنتیکی : در بعضی موارد استخوان قسمتی از مهره که در این بیماری آسیب میبیند بطور مادرزادی ضعیف و سست است. این وضعیت احتمال شکسته شدن این قسمت را بیشتر میکند.

• وارد کردن فشار بیش از حد به ستون مهره : بعضی ورزش ها مثل ژیمناستیک، شیرجه و وزنه برداری فشار زیادی به ستون مهره وارد میکند. این فشارها میتوانند موجب شکستگی استرسی مهره شوند.

علائم اسپوندیلولیز ستون فقرات

در بعضی از افراد با وجود اینکه شکستگی وجود دارد دردی احساس نمیشود. درد معمولاً خفیف است و به باسن و ساق تیر میکشد. درد با فعالیت بدنی بیشتر شده و با استراحت کم میشود. این بیماران در حین راه رفتن قدم های کوچک برمیدارند.

درمان اسپوندیلولیز یا شکستگی استرسی ستون مهره

درمان اسپوندیلولیز غالباً غیر جراحی است. مهم ترین اقدام درمانی قطع فعالیت های ورزشی است که موجب این عارضه شده است. گاهی اوقات یک بریس کمری و انجام فیزیوتراپی کمک کننده است. در بیشتر موارد بیمار بعد از مدتی میتواند مجدداً فعالیت ورزشی را به آرامی شروع کند. انجام نرمش هایی برای افزایش قابلیت انعطاف پذیری مهره و تقویت عضلات کمر و شکم بسیار مفید است.

این بیماران باید تحت نظر پزشک باشند. پزشک ارتوپد تا سالها بطور مرتب از ستون مهره رادیوگرافی بعمل میاورد تا اگر بیماری مجدداً عود کرد یا پیشرفت کرد متوجه آن شود. اگر درد با درمان های ذکر شده خوب نشود و شدت درد به حدی باشد که مانع فعالیت های روزمره فرد شود و یا در مواردی که سر خوردن مهره در حال پیشرفت باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد. در این عمل جراحی مهره پنجم کمری به مهره اول ساکروم جوش داده میشود.

 

منبع:ایران ارتوپد

اسپوندیلولیزیس و اسپوندیلولیستزیس

اسپوندیلولیزیس یک نقص استخوانی در مهره(قسمت ایسم مهره یا Isthmus است که مربوط به عقب مهره در ناحیه ای بین پدیکول و لامینا یعنی Pars Interarticularis ایجاد می گردد.

اجزای یک مهره در تصویر زیر نشان داده شده است:

 

اسپوندیلولیزیس یک عیب مهره ای یک طرفه بدون لغزش است(برخلاف اسپوندیلولیستزیس که همان لغزش مهره است).اسپوندیلولیزیس بیشتر در فقرات کمری و در مهره پنجم کمردیده می شود.

اسپوندیلولیزیس اگر دوطرفه و بدون لغزش مهره باشد به آن Pre Spondylolisthesis می گویند. 

در برخی از کتاب ها اسپوندیلولیستزیس(لغزش مهره) را شامل اسپوندیلولیزیس و اسپوندیلولیستزیس می دانند(اگرچه طبقه بندی درستی به نظر نمی رسد).

مهمترین علل اسپوندیلولیزیس عبارتنداز:

1-عوامل مادرزادی

2-شکستگی

3-فعالیت های تکراری(بویزه در ورزشکاران)

اسپوندیلولیزیس در رادیوگرافی نمای مایل(Oblique)دیده می شود ولی در نمای جانبی(Lateral)مشاهده نمی گردد.

عواملی که باعث ایجاد درد در اسپوندیلولیستزیس می گردند ممکن است درارتباط با فشار به موارد زیر باشند^:

*لیگامان های طولی قدامی، خلفی و بین خاری

*سخت شامه*جسم مهره

*مفاصل فاست (آپوفیزیال)

*عضلات

*طناب نخاعی یا ریشه های اعصاب نخاعی

 

منبع:فیزیوتراپی

 

سر خوردن مهره(اسپوندیلولیستزیس)

اسپوندیلولیستزی Spondylolysthesis به معنای سر خوردن یک مهره به سمت جلو روی مهره پایینی است. شایعترین محل بروز آن محل اتصال مهره های کمری به خاجی است یعنی معمولاً مهره پنجم کمری روی مهره اول خاجی یا ساکروم به سمت جلو سر میخورد. اگر این سر خوردن و به جلو آمدن مهره شدید باشد کانال نخاعی تنگ شده و به ریشه های عصبی فشار وارد میشود که این خود موجب بروز علائم عصبی در بیمار میگردد. اسپوندیلولیستزی یا سر خوردن مهره از بیماری های مهم استخوان و مفاصل بوده و وظیفه تشخیص و درمان های جراحی و غیر جراحی بیمار مبتلا، به عهده پزشک ارتوپد است.

 

اسپوندیلولیستزی یا سر خوردن مهره چه انواعی دارد؟

اسپوندیلولیستزی دو نوع عمده دارد

• سر خوردگی مهره ناشی از پیری Degenerative spondylolysthesis : شروع این بیماری با پیر شدن دیسک بین مهره ای است. با افزایش سن دیسک بین مهره ای محتوای آب خود را از دست داده و چروکیده و کوچک میشود. کاهش ارتفاع دیسک موجب میشود مهره ها به یکدیگر نزدیک تر شوند و این نزدیک شدن مهره ها به هم، فشار بیشتری به مفاصل بین مهره ها وارد میکند. نتیجه آن سائیدگی مفصل بین مهره ای است.
بر اثر این ساییدگی ،مفصل و لیگامان هایی که مهره را سرجایش نگه میدارند ضعیف میشوند. این ضعف همراه با مشکلاتی که در دیسک ایجاد شده است موجب سر خوردن مهره بالایی روی مهره پایینی میشود. سر خوردن مهره موجب تنگ شدن کانال نخاعی و تنگ شدن محلی است که از آنجا ریشه های عصبی از بین دو مهره خارج میشوند. این عارضه در خانم ها و در سنین بالای 50 سال بیشتر است.

 

• سر خوردگی اسپوندیلولیتیک Spondylolytic spondylolysthesis : قسمتی از مهره به نام قسمت بین مفصلی Pars interarticularis شکسته میشود. این شکستگی معمولاً در زمان نوجوانی ایجاد شده ولی فرد متوجه آن نمیشود. سپس در سنین بالاتر که دیسک بین مهره ای کم کم محتوای آب خود را از دست داده و چروکیده میشود فشار بیشتری به این قسمت وارد شده و موجب میشود کاملاً از هم باز شود. نتیجه آن سر خوردن مهره است.
این عارضه بیشتر در مردان میانسال دیده میشود. چون در این نوع سر خوردگی، فقط قسمت تنه مهره به جلو سر میخورد و قسمت های پشتی مهره سر جایشان باقی میمانند محلی که از آنجا ریشه های عصبی از بین دو مهره خارج میشوند تنگ نشده و عصب تحت فشار قرار نمیگیرد.

علائم اسپوندیلولیستزی یا سر خوردن مهره

در نوع اول که ناشی از پیری است بیمار دچار کمردرد است و علائم ناشی از فشار روی ریشه عصبی مانند درد در باسن و اندام تحتانی، احساس گزگز و بیحسی در اندام تحتانی و ضعف در پاها دارد. در این بیماران خم شدن به جلو و نشستن موجب کاهش علائم عصبی میشود چون فضایی که ریشه عصبی از آن خارج میشود را بازتر کرده و فشار روی عصب کاهش میابد. مهم ترین شکایت بیمار در اسپوندیلولیستزی نوع دوم کمردرد است که گاهی به اندام تحتانی انتشار میابد.

 

فشار بر روی ریشه عصبی در فورامن بدنبال سر خوردن مهره بالایی روی مهره پایینی
پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی پس از صحبت با بیمار را جع به مشکلات وی و خصوصیات آنها وی را معاینه میکند. سپس از روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده و سی تی اسکن و ام آر آی برای کمک به تشخیص استفاده میکند. ذکر این نکته مهم است که ممکن است در رادیوگرافی ستون مهره علائم سر خوردن مهره دیده شود ولی بیمار هیچ مشکلی نداشته باشد. این بدان معنی است که بسیاری از موارد سر خوردن مهره به جلو بدون علامت و درد است. این موارد نیازی به درمان ندارند.

سر خوردن مهره یا اسپوندیلولیستزیس را گاهی میتوان با استفاده از روش های غیر جراحی درمان کرد و در مواردی ممکن است درمان این بیماری مستلزم استفاده از عمل جراحی باشد.

درمان غیر جراحی اسپوندیلولیستزی

گرچه این درمان ها سر خوردگی را درست نمیکنند ولی بسیاری از بیماران با این درمان ها احساس راحتی بیشتری کرده و مشکلات آنها از بین میرود. مهمترین آنها عبارتند از

استفاده از كرست ها كمربندهاي ميله دار
• فیزیوتراپی : شامل انجام نرمش هایی برای افزایش قدرت انعطاف ستون مهره و افزایش قدرت عضلات شکم و عضلات اطراف ستون مهره
• داروهای ضد التهابی : مثل بروفن یا سلکسیب با کاهش التهاب در اطراف عصب میتوانند شدت علائم را کاهش دهند.
• تزریق کورتیکوستروئید : با تزریق این داروها در اطراف نخاع به توسط پزشک معالج ممکن است التهاب کاهش پیدا کرده و درد و علائم حسی کمتر شوند.


درمان جراحی اسپوندیلولیستزی

در سر خوردگی ناشی از پیری که به 6-3 ماه درمان های غیر جراحی جواب کافی نمیدهند و در سر خوردگی های اسپوندیلولیتیک که به 12-6 ماه درمان های غیر جراحی جواب نمیدهند و درد و علائم حسی زندگی روزمره بیمار را مختل کرده است از جراحی استفاده میشود.
وقتی سر خوردگی یا علائم عصبی در حال پیشرفت است هم معمولاً پزشک ارتوپد تصمیم به جراحی میگیرد. درمان جراحی که برای این بیماران استفاده میشود انجام لامینکتومی Laminectomy است. در این روش قسمتی از استخوان های طبیعی مهره که لامینا نامیده میشود خارج میگردد. این جراحی را دکمپرشن Decompression هم میگویند چون موجب رفع فشار و کمپرشن از روی اعصاب میشود.

 

بعد از دکمپرشن و برداشتن فشار از روی اعصاب، مهره های مجاور به هم جوش داده میشوند. در این روش از پیوند استخوان و از وسایل فلزی مانند پیچ و میله ممکن است استفاده شود تا مهره ها زودتر و بهتر جوش بخورند.

 

منبع:وبلاگ دکتر دقاق زاده