تعریف :تنگی کانال مچ دست را سندرم تونل کارپال یا C.S.Tمی گویند. علایم بیماری زمانی بروز می کند که کانال عصبی که در ناحیه مچ دست قرار دارد تنگ می شود و باعث ایجاد فشار بر روی عصب مدیان مچ دست می شود.
علل و عوامل :
معمولا به دلیل استفاده بیش از حد از مچ دست به ویژه در موارد کارهای ظریف و تکراری ایجاد می شود و اصولا به دنبال انجام مکرر کارهایی که با دست و مچ انجام می شود علایم بروز می کند. شیوع این بیماری در خانمهای خانه دار، بین سنین 30-40 سال، کاربران کامپیوتر ، نجاران، تصویرگران، کارگران، قصابها و مکانیکهای خودرو و رانندگان ماشینهای سنگین بیشتر است ؛ این اختلال همچنین متعاقب بعضی از بیماری ها به واسطه التهاب و تورمی که ایجاد می شود، نیز مشاهده می شود از جمله این بیماری ها می توان به دیابت، کم کاری غده تیروئید، روماتیسم مفصلی ،حاملگی، نارسایی کلیه، شکستگی ها و صدمات اشاره کرد.
علائم و نشانه ها :
1-درد
در انگشت شست، نشانه و میانی است به سمت ساعد و بازو هم کشیده می شود.
شب ها افزایش می یابد
با افزایش استفاده از دست مثل زمان رانندگی یا خواندن روزنامه افزایش می یابد
با تکان دادن و فشار به کف همان دست کاهش می یابد
2- بی حسی و سوزش در انگشت شصت، نشانه و میانی که به سمت ساعد و بازو کشیده می شود.
3- احساس فشار در یک یا هر دو دست که گاهی این علایم متوجه ساعد می شود در موارد شدیدتر حتی شانه ها هم درگیر می شوند.
4- فلج انگشتان شست، اشاره، میانی و نصف انگشت چهارم در بعضی موارد
5- عدم توانایی در گرفتن اشیاء و افتادن اشیا از دست
6- تغییر شکل ناخنها و خشکی پوست دست و انگشتان
7-حساسیت به سرما
تشخیص :
1-گرفتن تاریخچه بیماری که کمک بسیاری به تشخیص می کند
2- انجام معاینات فیزیکی توسط پزشک
3-گرفتن نوار عصب و عضله
4- در مواردی که بیمار علایم بالینی واضح نداشته باشد از ام.آر.آی جهت تشخیص بیماری استفاده می شود.
عوارض :
خطر التهاب تاندونها در بیمارانی که با وجود گرفتاری مچ دست و بروز علایم C.S.T به همان فعالیتهای سابق ادامه می دهند، وجود دارد افزایش فشار روی کانال کارپال و نرسیدن خون به این ناحیه موجب از دست دادن تحرک مچ دست و صدمات عصبی جدی و ماندگار می شود.
درمان :
هدف از درمان برطرف کردن فشار بر روی عصب مچ دست است به این منظور اقدامات زیر از سوی کادردرمانی به شما پیشنهاد می شود :
1-درمان حمایتی شامل :
محدود کردن استفاده از دست یا تغییر شیوه استفاده از آن
استفاده از آتل(یک وسیله بی حرکت کننده )
ورزش
2- درمان دارویی
3- درمان جراحی
توصیه های لازم در درمان حمایتی :
1- از تکرار اعمالی که باعث شروع درد می شود خودداری نمائید در صورتی که امکان توقف فعالیتها وجود ندارد، فعالیتهای خود را کاهش دهید یا به نحوی تغییر دهید که مچ دست تحت فشار نباشد.
2- استرس به همراه فعالیت می تواند صدمه بیشتری وارد کند بنابراین کنترل استرس نقش بسزائی در کاهش درد دارد.
3- در صورت استفاده از آتل باید روش صحیح پوشیدن آن را یاد بگیرید.
4- توجه داشته باشید که آتل حرکات را محدود می کند و در ابتدا باعث بیشتر شدن درد می شود ولی با استفاده مداوم، متوجه اثرگذاری و کم شدن درد می شوید.
5- از حرکات تشدید کننده درد بپرهیزید
6- پیروی از برنامه های فیزیوتراپی از سفتی و سختی مفاصل و اختلال در عملکرد عضلات مربوط به مفصل و ارگانهای اطراف آن به هنگام پوشیدن آتل پیشگیری می کند.
7- از خم کردن مچ دست بپرهیزید.
8- زمانی که در حالت دراز کش هستید دست خود را بالاتر نگهدارید
9- از دست سالم برای استفاده از موس کامپیوتر استفاده کنید
درمان دارویی :
شامل ضد التهاب های استروئیدی مثل کورتون ها و غیراستروئیدی مثل ایبوبروفن، دیکلوفناک و پیروکسیکام می شود باید توجه باشید که :
در صورت استفاده از داروهای ضد التهاب استروئیدی خوراکی، معده نباید خالی باشد و در صورت تجویز پزشک باید با آنتی اسید و آب فراوان میل شود.
ممکن است به شما توصیه شود که یک داروی کورتونی را به درون کانال مچ دست تزریق کنید پس از تزریق باید حداقل تا 24 ساعت استراحت داشته باشید.
افراد بالای 65 سال بیش از 7 روز نباید از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی بدون تجویز پزشک استفاده کنند
درمان جراحی :
در صورتی که با اقدامات غیرجراحی مشکل برطرف نشود، نیاز به جراحی مطرح می شود جراحی معمولا علائم را بر طرف می کند به ویژه زمانی که عصب دچار آسیب دائمی نشده باشد در این عمل جراحی رباطی که بر روی عصب مدیان مچ دست می گذرد برش داده می شود و بدینوسیله فشار روی عصب و مچ دست برداشته می شود.
پیشگیری :
در صورتی که شما به کاری مشغول هستید که مکررا با دست انجام داده می شود اطمینان حاصل کنید که مچ شما در زمان کار در وضعیت راحتی قرار گرفته است و در طول کار، فواصل استراحت منظم داشته باشید.
منبع:بیمارستان نمازی
رخی
اوقات از طریق آندوسکوپی، یک شکاف بسیار کوچک را بوجود می آورند و دوربین کوچکی را
داخل آن می کنند و با استفاده از آن دوربین، عمل جراحی را انجام می
دهند.
دکتر مهدیس هاشمی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی