درمان کمر درد در طب نوین و سنتی - قسمت اول

کمر درد پس از سرماخوردگی شایعترین بیماری در جهان به شمار میآید. در اکثر کشورهای دنیا ۶۵ تا ۸۰ درصد مردم در طول زندگی مبتلا به کمر درد میشوند به عبارت دیگر تمام مردم حداقل یکبار کمردرد را در طول عمر خود تجربه میکنند.
شیوع این بیماری در جوامع مختلف متفاوت بوده و از ۷ تا ۳۷ درصد متغیر است.
شایعترین علت کمردرد در جوامع مختلف فتق دیسک است که بیش از ۹۰ درصد علل کمردردها را تشکیل میدهد. فتق دیسک عمدتاً در سنین ۳۵ تا ۵۵ سالگی رخ میدهد که البته در سنین بالاتر نیز ممکن است دیده شود.
دیسکهای بینمهرهای در کل یک چهارم طول ستون فقرات را تشکیل میدهند. دیسکها در ناحیهی گردن و کمر که حرکت بیشتری دارند، ضخیمتر هستند.
دیسکها در افراد جوان حرکت آسان مهرههای استخوانی را بر روی یکدیگر امکانپذیر میکنند.
بیماران مبتلا به فتق دیسک معمولاً با شکایت کمردرد ناگهانی که به سمت باسن و ران و ساق یک پا تیر میکشد، مراجعه میکنند. شایعترین سطوح درگیری دیسک بین مهرههای۴ L و۵ L و بین مهرههای۵ L و۱ S است که وقتی فتق دیسک به نواحی مرکزی کشیده شود، ممکن است بیش از یک ریشهی عصبی گرفتار شود. با فتقهای بزرگ، ناحیهی دم اسبی نیز درگیر شده و در این حالت، ضعف حرکتی هر دو اندام تحتانی به وجود میآید که در این صورت احتمال میرود مثانه و روده نیز فلج شوند.
درد ناشی از درگیری۵ L از ناحیهی کمر به سرین، ناحیه خلفی خارجی ران و خلفی خارجی ساق انتشار یافته، از روی قوزک خارجی پا به انگشت اوّل و گاهی انگشتهای اوّل و دوّم امتداد مییابد و باعث ایجاد ضعف در خم شدن پا به سمت بالا میشود.
برای بررسی بیشتر علت کمردرد، بیمار را در وضعیت طاقباز خوابانیده، سپس با بلندکردن مستقیم پای بیمار، خمکردن مفصل ران اغلب محدود به ۲۰ تا ۳۰ درجه نشان میدهد در حالی که مقدار طبیعی در حد ۸۰ یا ۹۰ درجه است. در بیماران مبتلا به درد حاد کمری معاینهی عصبی اندام تحتانی طبیعی است زیرا در این بیماران درگیری ریشههای عصبی وجود ندارد.
همچنین برای بررسی ریشههای عصبی۵ L و۱ S میتوان از بیمار خواست که با پای برهنه روی پنجه و پاشنه راه برود.
عدم توانایی راه رفتن روی پنجه و پاشنه به ترتیب مؤید درگیری۱ S و۵ L است... بنابراین، با انجام معاینة کامل بالینی میتوان کمردرد دیسکی را از سایر علل ایجادکنندهی کمردرد (۵ تا ۱۰ درصد باقیمانده) افتراق داد.
ویژگیهای سیاتیکهای غیردیسکی یا ثانویه، شروع خود به خودی و غالباً بدون سابقهی دیسکوپاتی مکانیکی است. در این موارد درد همیشگی بوده؛ سیر پیشرونده دارد و با خواب و استراحت بهبود نمییابد و همچنین پاسخ مناسبی به درمانهای طبی وجود ندارد و ممکن است به همراه کمردرد شواهدی دال بر عفونت از قبیل بست، علائم سیستمیک مثل تغییر وضعیت عمومی، کاهش وزن، لاغری، کمخونی،... و افزایش کلسیم دیده شود.
شناسایی موارد مطرح شده در تعیین ایتولوژی کمردرد بسیار کمککننده است.
منبع : وبلاگ دکتر حیدریان
دکتر مهدیس هاشمی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی