شايع ترين بيماري  مفاصل ، مشكلات مربوط به مفصل زانو مي باشد .

زانو در زمره مفاصل بزرگ بدن و تحمل كننده وزن مي باشد و به همين علت است كه بيشتر از مفاصل ديگر دچار آسيب ، ساييدگي و آرتروز مي شود . اين مشكلات به خصوص در سالمندان ، ورزشكاران و افراداي كه به مدت طولاني روي پا مي ايستند بيشتر نمود دارد .


درد زانو

آرتروز یک بیماری تخریبی در مفصل است که پیشرونده و مزمن می باشد.از این بیماری به نام‌های استئوآرتریت و استئوآرتروز نیز نام برده مي شود .

علل:

عواملی که روند آرتروز زانو را تسهیل می کنند عبارتند از:

۱- ضربه و تصادفات

۲- پارگی تاندون هاي (ليگامان هاي) اطراف مفصل زانو مثلا پارگي رباط هاي صليبي يا منيسك ها

۳- شكستگي هاي كشكك و شكستگي هاي درون مفصل زانو

۴- بيماري كندرومالاسي پاتلا (نرم شدن غضروف مفصل كشككـ)

۵- پاي پرانتزي يا ضربدري

۶- استفاده بيش از حد از زانو در شغل هايي كه با ايستادن زياد همراه است 

۷- آسيب هاي ورزشي

۸- چاقي

۹- ژنتيك

علایم :

مهمترين علامت در آرتروز زانو ، درد زانو مي باشد كه با پيشرفت بيماري بدتر هم مي شود . درد ممكن است در جلو يا پشت يا اطراف زانو حس شود . درد با حركت و ايستادن زياد تشديد مي شود.

علامت بعدي خشکی مفصلی است كه باعث كاهش دامنه حركتي زانو و اختلال در راه رفتن و كارهاي روزانه بيمار مي شود .

به علت ساييدگي مفصل و ايجاد استخوان اضافه در كنار مفصل مبتلا به آرتروز ،‌ صداي زانو هنگام خم و راست كردن زانو شايع مي باشد .

تجمع مايع در مفصل زانو ،‌ به هم خوردن يا دفورميتي مفصل زانو ،‌ ايجاد كيست بيكر در پشت زانو نيز از عوارض و علايم آْرتروز زانوست .

تشخيص‌:

تشخيص آرتروز توسط پزشك با شرح حال و معاينه و گرافي يا همان عكس ساده مسجل مي شود .

پيشگيري از آرتروز زانو :

بايد توجه داشت كه آرتروز يك بيماري مزمن و پيشرونده است . پس به طور كامل نمي توان سير آن تغيير داد .

بنابراين بهتر است از اين بيماري پيشگيري نمود كه اين پيشگيري شامل :

۱-ورزش هاي منظم هوازي به مدت ۳۰ دقيقه در روز براي ۵ در روز در هفته شامل پياده روي در سطح صاف يا شنا مي باشد . وزرش هاي كششي باعث افزايش دامنه حركتي زانو شده و از آسيب هاي بعدي جلوگيري مي نمايند .

۲-از خم كردن بيش از حد ،‌ ايستادن زياد ،‌ پله و سطوح شيب دار تا جايي كه مي توانيد پرهيز كنيد .  بهتر است پله ها را با زانويي كه درد كمتري دارد يا درد ندارد بالا برويد و با زانوي بيمار از پله ها پايين بياييد .

۳- اگر چاق هستيد و يا اضافه وزن داريد سعي كنيد وزنتان را كاهش دهيد تا فشار روي زانو ها كم شود .

۴- هرگونه عامل تشديد كننده درد زانو را تاجايي كه مي توانيد كم كنيد .

۵- دو زانو  نشستن را ترك نماييد .

۶-از وضعیت‌های ثابت که زانو در یک حالت به مدت طولانی قرار می‌گیرد خودداري نماييد . مثلا در مسافرت هوايي طولاني مدت مي توانيد به فواصل در راهرو هواپيما قدم بزنيد و زانو ها را خم و راست كنيد .

درمان آرتروز زانو :

در مورد درمان روشهاي مختلفي وجود دارد كه اكثرا در تركيب بايكديگر موثر مي باشند :

۱-درمان دارویی طبق نظر پزشک متخصص طب فيزيكي و توانبخشي

۲- تزريق داخل مفصلي داروهاي غضروف ساز ، پلاكت غني شده (PRP) ، كورتيكواستروييد(كورتون)

۳-فيزيوتراپي جهت افزايش دامنه حركتي زانو ،‌ بهبود درد و كاهش التهاب مفصل

۴-طب سوزني جهت كاهش درد و التهاب زانو

۵-تقویت عضلات اطراف مفصل زانو ه با تقویت آنها میزان فشار روی مفاصل کاهش می‌یابد . نوع تمرین هاي ورزشي تقويتي و شدت  و مدت آن زير نظر متخصص طب فيزيكي و توانبخشي تعيين مي شود .


ورزش های زانو

۶- استفاده از ليزر جهت كاهش درد و التهاب مفصل زانو

۷-استفاده از زانوبند و وسایل کمکی جهت راه رفتن

۸-آب درمانی(هیدروتراپی)

۹-عمل جراحی : زمانیکه درد و مشکلات مفصل خیلی شدید است و بيمار به اقدامات درماني قبلي پاسخ نمي دهد  عمل جراحی ارتوپدي ضرورت می‌یابد.


منبع:دکتر بیژن فروغ