دکتر مهدیس هاشمی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

          دکتر مهدیس هاشمی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

درمان کمردرد

 زانو درد 

دیسک کمر

دیسک گردن

 پوکی استخوان

برای ادامه مشاهده فیلم ها اینجا کلیک کنید 

عضله ای قوی در کنار استخوانی محکم

طی دو بررسی که اخیراً انجام  شده است، مشخص شده افرادی که عضلات قوی دارند، استخوان های محکم تری دارند. اگر هر زنی عمر طولانی داشته باشد در نهایت مبتلا به پوکی استخوان می شود و در صورتی که در اثر این عارضه، استخوان لگن یک خانم بشکند به احتمال 20 درصد در طی همان سال در اثر مشکلات ناشی از این شکستگی خواهد مرد.

تحقیقی که توسط دانشگاه جان هاپکینز انجام شده نشان می دهد؛ توانایی قلب و ریه ها نشان دهنده وجود استخوان هایی محکم نیست ولی توانایی و قدرت عضلات و چاقی در منطقه شکم با میزان استحکام استخوان ها مرتبط است . یک تحقیق دیگر که در ترکیه انجام شده نشان می دهد قدرت انقباض عضلات با استحکام استخوان مرتبط است.

برای محکم شدن استخوان ها چه می توان کرد؟

ورزش کردن یکی از راه های افزایش قدرت عضلات است ولی ورزش به تنهایی عضلات را قوی نمی کند شما بایستی مواد مغذی و کالری مورد نیازتان را نیز دریافت کنید .

 تعدادی از بانوان دونده ماراتون که یائسه شده بودند، چون کالری کمتری از میزان مورد نیازشان دریافت می کردند دچار پوکی استخوان شده بودند. استحکام استخوان، تنها در اثر قدرت عضله متصل به آن می باشد. همچنین این تحقیقات نشان می دهد کسانی که چربی ذخیره ای شان بیشتر در ناحیه شکم تجمع می یابد، این قابلیت را دارند که عضلات و استخوان های محکمی داشته باشند.

انسولین خون این افراد،  بالاتر است و میزان بیشتری هورمون رشد در خونشان وجود دارد که موجب می شود عضلات شان بهتر رشد کند.

منبع:تبیان

مشکل دردهای مفصلی در زنان یائسه

 اگر زنان به سلامت خود در دوران یائسگی توجه نداشته باشند بروز مشکلاتی مانند پوکی استخوان، دردهای مفصلی، افسردگی، کمبود ریز مغذی‌ها و سوءتغذیه در آنها افزایش پیدا می‌کند.

زنان در دوران یائسگی با تغییرات هورمونی جدیدی رو به رو هستند که اگر در قبل از این دوران و در ابتدای یائسگی به آن توجه نکنند، موجب بروز مشکلاتی در آنها می‌شود.

 اگر زنان به سلامت خود در دوران یائسگی توجه نداشته باشند بروز مشکلاتی مانند پوکی استخوان، دردهای مفصلی، افسردگی‌ها، کمبود ریز مغذی‌ها و سوءتغذیه در آنها افزایش پیدا می‌کند.

انجام فعالیت‌های بدنی برای زنان بسیار اهمیت دارد و به لحاظ مشکلات فرهنگی، زنان ممکن است کمتر در برنامه‌ها و فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنند و به اندازه کافی فعالیت‌های بدنی انجام ندهند.

 ویتامین‌های D و A و کلسیم برای زنان بسیار اهمیت دارد و زنان باید به میزان کافی از منابع غذایی حاوی این ویتامین‌ها استفاده کنند.

ویتامین D از طریق مصرف غذا به میزان کافی دریافت نمی‌شود و از طریق مکمل‌ها یا غذاهای غنی شده یا استفاده از نور مستقیم خورشید باید این ویتامین را تأمین کرد.

آهن در زنان بسیار اهمیت دارد و کم خونی یکی از مسائل مهمی است که در میان زنان شایع است همچنین کم خونی ناشی از فقر آهن یک مشکل کیفی است که باید به آن توجهی ویژه داشت.

منبع:اکاایران

كفش‌ نامناسب و درد پاشنه پا

 درد اين قسمت به علت خار پاشنه پا در برآمدگي انتهايي استخواني پاشنه ايجاد مي‌شود كه اين درد از 20 سالگي به بالا ، به علت اين‌كه اين خار در سنين كم وجود ندارد ، شايع‌تر است.

 خار پاشنه به علت پوشيدن كفش‌هاي غيراستاندارد يا راه رفتن با پاي برهنه روي سطح سخت بروز مي‌كند، چرا كه فشار زيادي به ناحيه پاشنه پا وارد مي‌شود و سبب التهاب بافت‌هاي نرم پاشنه پا و سپس نواحي غضروفي اطراف استخوان آن مي‌شود.

براي پيشگيري و كاهش درد، بهتر است از پدهاي پاشنه در داخل كفش يا كفش‌هاي استاندارد داراي قوس طولي و عرضي پا استفاده شود. همچنين هنگام راه رفتن روي سطح سخت نظير موكت، بهتر است از دمپايي استفاده شود.

 براي پيشگيري و درمان اين عارضه بهتر است از کفشهای طبی كه پا داخل آن كاملا احساس راحتي داشته باشد، استفاده شود. همچنين در صورت ادامه درد به كمك درمان های فیزیوتراپی مي‌توان اين عارضه را درمان كرد.

 

منبع : پزشکی

راه‌های پیشگیری و درمان پوکی استخوان

 

 پوکی استخوان یک بیماری شایع استخوانی است که در آن توده استخوانی به‌تدریج از بین می‌رود و بدون آنکه علامت خاصی ایجاد کند، ممکن است با یک شکستگی در یکی از استخوان‌های بدن(مهره‌ها، لگن، مچ پا یا دست) آشکار شود.
 
به گزارش همشهری،ساختمان استخوان به‌طور عمده از یک ماده پروتئینی به نام کلاژن و یک ماده معدنی به نام فسفات کلسیم تشکیل شده است.در سن 30-25سالگی افراد به حداکثر توده استخوانی خود دست پیدا می‌کنند.از این پس با گذشت زمان و افزایش سن در یک فرد سالم با تغذیه کافی هر ساله حدود چهار درصد از بافت استخوانی کاسته می‌شود، بدون اینکه مشکل پوکی استخوان به‌وجودآید.اگر این جریان طبیعی سریع‌تر اتفاق افتد، پوکی استخوان ایجاد می‌شود.
 
آیا پوکی استخوان علامتی دارد؟

 متأسفانه باید گفت به‌طور معمول پوکی استخوان قبل از بروز عوارض آن علامتی ندارد.علائم هنگامی ایجاد می‌شود که شکستگی اتفاق افتاده باشد.پس بهتر است تمامی افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند قبل از شروع عوارض، مورد ارزیابی قرار گیرند و درصورت مبتلا بودن اقدامات پیشگیرانه اعمال شود.بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری است.
 
تغذیه در مبتلایان به پوکی استخوان
 پوکی استخوان حالتی است که در آن استخوان شکننده شده و احتمال شکستگی با ضربات کوچک افزایش می‌یابد.پوکی استخوان از گرفتاری‌های بسیار شایع جوامع بشری است که بعد از سن 35سالگی روند آن در انسان آغاز می‌شود.حدود نیمی از زنان بالاتر از 45سال و90درصد زنان بعد از 75سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند.

 

 
چه کسانی در معرض پوکی استخوان قرار دارند؟ 

  افراد مسن

خانم‌ها بعد از سن یائسگی
سابقه خانوادگی پوکی استخوان(در بعضی از نژاد‌ها مثل برخی از نژادهای آسیایی‌‌)
کمبود کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی
در مبتلایان به برخی اختلالات هورمونی(پرکاری تیروئید و پارا‌تیروئید، کم‌کاری غدد جنسی و بیماری کوشینگ)
 

پیشگیری

 با اصلاح شیوه زندگی وانتخاب عادات صحیح می‌توان از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کرد.
 
تغذیه 

  تغذیه سالم و رژیم غذایی متعادل و غنی از کلسیم و ویتامین D یکی از راه‌های پیشگیری است. غذای روزانه باید حداقل1500-1000میلی‌گرم کلسیم داشته باشد.شیر، پنیر، ماست، سبزی‌ها، میوه‌ها، حبوبات و غذاهای دریایی به‌ویژه ماهی باید در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود. مراقب باشید تامین کلسیم مورد نیاز سبب افزایش مصرف چربی نشود. در این خصوص باید با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. می‌توانید با پیاده‌روی در هوای آفتابی ویتامین D مورد نیاز بدن را تامین کنید.

 
فعالیت بدنی مناسب 

  ورزش منظم سبب افزایش قدرت عضلانی، تعادل، افزایش قدرت و استحکام استخوان‌ها، کاهش احتمال زمین خوردن و شکستگی ناشی از آن می‌شود.فعالیت ورزشی باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که سبب فشار زیاد بر استخوان‌ها و افزایش احتمال شکستگی نشود.این فعالیت‌ها در پیشگیری از پوکی استخوان در زنان کمتر از 60سال مؤثر است. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن آهسته، کوهپیمایی، انجام حرکات هوازی با شدت ملایم، بالا رفتن از پله‌ها، ورزش‌های راکتی که در آنها وزن بدن توسط پاها حمل می‌شود و فعالیت عضلات و استخوان‌ها که در برابر نیروی جاذبه‌صورت می‌گیرد مناسب‌ترین ورزش‌ها هستند.  

منبع:الف

استخوان‌ها به چه نیاز دارند؟

ایجاد استخوان‌های محکم در سنین جوانی مهم است تا از مشکلات بعدی در سنین بالا جلوگیری شود.

این توصیه‌ها را برای حفظ سلامت استخوان‌ها در سنین مختلف به یاد داشته باشید:

 

بین 10 تا 20 سالگی : 1300 میلی‌گرم کلسیم در روز با خوردن غذاهای غنی از کلسیم مانند پنیر و سبزی‌های دارای برگ سبز دریافت کنید. دست کم سه لیوان شیر در روز بنوشید.

 

بین 20 تا 35 سالگی : باید دست کم روزانه 1000 میلی‌گرم کلسیم دریافت کنید. ورزش‌هایی مانند دویدن آهسته یا پیاده‌روی به استحکام استخوان‌ها کمک می‌‌‌کند.

 

بین 35 تا 50 سالگی : هنوز به دریافت روزانه 1000 میلی‌گرم کلسیم نیاز دارید، چرا که ممکن است کاهش تراکم استخوان از قبل آغاز شده باشد. با پزشک خود در مورد لزوم انجام تراکم‌سنجی استخوان مشورت کنید.

 

50 سالگی و بالاتر : اطمینان حاصل کنید که حداقل روزانه 1000 میلی‌گرم کلسیم دریافت می‌کنید و دست کم 30 دقیقه ورزش، سه بار در هفته یا بیشتر انجام می‌دهید. همچنین پزشکتان ممکن است مکملویتامین D برای شما تجویز کند.

 

منبع:تبیان

 

علت پوکی استخوان

پوکی استخوان در بعضی افراد بیش از دیگران دیده میشود. تراکم و قدرت استخوان تحت تاثیر متغیرهای ژنتیکی و محیطی است. بطور معمول تراکم استخوان مردان بیش از زنان است پس زنان بیش از مردان دچار پوکی استخوان میشوند و این بیماری در افراد لاغر و در کسانی که در فامیل نزدیک خود سابقه پوکی استخوان دارند بیشتر دیده میشود.

مهمترین عواملی که زمینه ساز بروز استئوپروز یا پوکی استخوان هستند عبارتند از :

پیری

پوکی استخوان استخوان سالم

استخوان یک بافت زنده است و در درون آن سلول های مختلفی فعالیت میکنند. دسته ای از این سلولها بنام استئوبلاست Osteoblast مرتباً در حال استخوان سازی هستند و دسته ای دیگر بنام استئوکلاست Osteoclast وظیفه جذب استخوان را دارند. پس استخوان های بدن ما دائماٌ در حال جذب شدن و جایگزین شدن با مواد نو است.

در سنین جوانی استخوان بیشتر ساخته میشود تا جذب شود ولی حدوداً بعد از 35 سالگی به ازای موادی که از استخوان برداشته میشوند مواد کمتری جایگزین میشوند و این فرایند موجب میشود که بتدریج مقدار ماده تشکیل دهنده استخوان و در نتیجه تراکم و استحکام آن کاهش یابد. بعد از سنین جوانی و با افزایش سن، کل توده استخوانی بدن کاهش یافته و خطر شکستگی افزایش میابد. در سنین یائسگی شدت پیشرفت روند از دست دادن تراکم استخوان، به ناگهان زیاد میشود بطوریکه خانمها در ده سال اول یائسگی ممکن است نیمی از تراکم استخوان های بدنشان را از دست بدهند.

ژنتیک

در کسانی که سابقه خانوادگی شکستگی دارند، افراد لاغر اندام و افراد با پوست خیلی روشن احتمال استئوپروز یا پوکی استخوان بیشتر است. نژاد آفریقایی استخوان های سفت تری تا نژاد سفید دارند.

تغذیه

کاهش دریافت کلسیم و ویتامین دی از طریق مواد غذایی، موجب پوکی استخوان میشود.

عادات

کسانی که کار پشت میز نشینی دارند و ورزش و فعالیت بدنی کمی دارند و کسانی که عادت به مصرف سیگاریا الکل دارند بیشتر مبتلا به پوکی استخوان و استئوپروز میشوند.

رادیوگرافی یک ستون مهره در فرد با پوکی استخوان

دارو

مصرف داروهای حاوی کورتیکوستروئید و مصرف هپارین و فنی توئین میتواند موجب پوکی استخوان شوند.در کسانی که به علت ابتلا به سرطان تحت شیمی درمانی هستند پوکی استخوان بیشتر دیده میشود.

بیماری

در بیماری های زیر احتمال پوکی استخوان بیشتر است

• بیماری گوارشی منجر به سوء جذب

• سطح پایین تستوسترون در مردان

• آمنوره (قطع عادات ماهانه در زنان)

• وجود بیماری مزمن مانند روماتیسم مفصلی یا نارسایی مزمن کبد

• کم کاری غده تیروئید

• بیحرکت یطولانی مدت مانند کسی که سکته مغزی کرده است

• پرکاری غده پاراتیروئید
• 
  

منبع:ایران ارتوپد

چگونه دچار ساییدگی زانو می شویم

اگر مجبور باشيد از پله‌ استفاده كنيد بايد به چند نكته توجه داشته باشيد. دقت كنيد آيا پله‌ها استاندارد هستند يعني ارتفاع پله‌ها 20 تا 30 سانتي‌متر است يا نه؟ اگر ارتفاع پله‌ها از حالت استاندارد بيشتر باشد ضرر بيشتري به شما در هنگام بالا و پايين رفتن، خصوصا پايين آمدن از پله‌ها وارد مي‌كند. اگر تعداد پله‌ها زياد باشد نيز ضرر زيادي به مفصل زانو خواهد رسيد. فكرش را بكنيد سنتان از 40 گذشته باشد و خداي نكرده در معرض پوكي استخوان باشيد ممكن است چقدر دچار زحمت شويد.


مثلا اگر كسي در طبقه چهارم خانه‌اي زندگي مي‌كند، مجبور است روزانه حدود 100 پله را بالا و پايين برود حتي اگر پله‌ها استاندارد باشند، توصيه مي‌شود پله‌ها را يكي‌يكي بالا برود. 

يعني پاي راست روي پله دوم و سپس پاي چپ روي پله دوم و به همين ترتيب پله‌ها را بالا برود تا طبقه دوم كه هنوز خستگي عضلاني به شما فشار نياورده است، مي‌توانيد به همين روال پله‌ها را بالا برويد. اگر شما تندتند پله‌ها را بالا برويد در واقع ناخواسته باعث سايش زانو به سطح مفصلي زيرين آن خواهيد شد و سطح مفصلي را تخريب مي‌كنيد. براي همين بايد در پاگرد استراحت كنيد و دوباره پله‌ها را يكي‌يكي بالا برويد. اگر شما به مشكل قلبي دچاريد بهتر است در هر پاگرد، يعني بعد از بالا رفتن از هفت تا هشت پله، استراحت كوتاهي داشته باشيد.


اگر هم به مشكلات و دردهاي كمري و زانودرد مبتلا هستيد، بهتر است در نبودن آسانسور و اگر مجبوريد از پله‌ها استفاده كنيد، آنها را از پهلو بالا برويد يعني به ديوار تكيه داده و به همين شيوه يكي‌يكي پله‌ها را بالا برويد. اين حالت بايد خصوصا در موقع پايين آمدن از پله‌ها رعايت شود. شما بايد به ديوار تكيه كرده ابتدا يك پا و سپس پاي ديگر را روي پله پايين‌تر قرار دهيد.

اين مساله مهم را بايد در هنگام پايين آمدن از سطح شيب‌دار نيز مدنظر قرار بدهيد. كساني كه در مناطق كوهستاني زندگي مي‌كنند و خانه‌هايشان در سطح شيب‌دار تندي واقع است، بايد در هنگام پايين آمدن، همانند اسكي‌بازان عمل كرده و به حالت زيگزاك يا مارپيچي و عمود بر سطح شيب‌دار پايين بيايند تا كمترين فشار به زانوها وارد شود.


مبادا به حالت مستقيم و پياده‌روي عادي پايين بياييد چون بيشترين فشار را وارد كرده و به كشكك زانو آسيب مي‌زنيد. اين نكات را با تاكيد بيشتري به خانم‌ها يا آقاياني توصيه مي‌كنم كه بار دستشان است و خريد كرده‌اند و اين فشار مضاعف را به زانوها مي‌آورند. اگر كشكك زانو آسيب ببيند، درد شديد و آب آوردن زانو در انتظارتان است. با رعايت‌ نكردن اين نكات به مرور زمان آسيب جبران‌ناپذيري به سلامت خود وارد مي‌كنيد

منبع:نورپرتال

طب فیزیکی در درمان درد زانو

در کشور ما به دلیل استفاده ی غلط از مفاصل ، شیوع بالا و سن پایین بروز آرتروز نگران کننده است و شیوع بیماری بیش از اینهاست.

ما در سرتاسر زندگی خود از مفصل زانو سوء استفاده ی زیادی می کنیم. برخی از این موارد سوء استفاده را بیشتر باز می کنیم تا به شکلی ملموس تر برایتان روشن شوند .

بالارفتن از پله :

به دلیل آپارتمان نشینی گاه اجتناب ناپذیراست که دراین صورت باید به تقویت عضلات زانو اهمیت داد .

 حمل بارهای سنگین :

حتما تاکنون  بارها کارگران حمل اثاثیه منزل را مشاهده کرده اید که چگونه باری سنگین مانند یخچال ، کولروسایر لوازم منزل را به تنهایی بر پشت خود حمل کرده و چند طبقه ساختمان را با همان وضع طی می کنند . این افراد هرچند امروز دستمزد خوبی هم دریافت کنند ، درآینده ای نه چندان دور ناچارند ده ها برابر آن را صرفت باز یابی سلامت خود از جمله زانوها کنند .

رژه نظامیان :

امروزه مراسم رژه در اغلب ارتش های غربی تعدیل ویا کلا حذف شده است . چرا که کوبیدن پاها به زمین با آن شدت ، در دراز مدت موجب بروز ناراحتی در زانوها خواهد شد .

درد زانو بسیار شایع است و 25% از افرادی که بالای 55 سال سن دارند از زانو درد مزمن شکایت دارند. تشخیص بیماری بیشتر این افراد آرتروز (استئوآرتریت) است.در 10% موارد درد شدید بوده و ناتوان کننده است بیشتر افراد فکر می کنند که زانو درد یک مشکل اجتناب ناپذیر و درمان نشدنی است که پیامد طبیعی افزایش سن است.در نتیجه برای درمان زانو درد فقط از علامت درمانی و مسکنها استفاده می کنند.

پس از چند سال که درد افزایش می یابد و مفاصل ناپایدار می شوند،ممکن است در صورتی که منعی برای جراحی وجود نداشته باشد از جراحی برای جایگزینی مفصل استفاده شود.

اما بر اساس مطالعات محققان،فعالیت فیزیکی از اجزاء درمان آرتروز زانو است و درد زانو را کاهش میدهد.اما در واقع تعداد کمی از افراد برای درمان از ورزش و فعالیت بدنی استفاده می کنند. بیماران باید برای افزایش فعالیت بدنی تشویق شوند،شروع به ورزش کردن کنند و میزان فعالیت فیزیکی خود را افزایش دهند. همه می دانند که حرکت کردن برای مفاصل مفید است.

چیزی که افراد را نگران می کند این است که فعالیت فیزیکی موجب ایجاد درد در مفاصل می شود و در عوض استراحت موجب کاهش درد می شود. اگر آموزش کافی و اطلاع رسانی درست به بیماران صورت نگیرد ممکن است افراد تصور کنند که با انجام حرکات ورزشی مفصلهایشان آسیب بیشتری می بیند و در نتیجه فعالیت بدنی را کاهش میدهند. در صورتی که چیزی که باعث آسیب دیدگی بیشتر مفاصل می شود نداشتن تحرک و فعالیت بدنی است که موجب ضعف عضلات، پوکی استخوان و خشکی مفاصل می شود.

داشتن عضلات قوی برای حفظ سلامت مفصل زانو و پیشگیری از آرتروز زانو حیاتی است.عضلات ضعیف به راحتی خسته می شوند و طرز راه رفتن فرد را تغییر می دهند. حتی ممکن است ضعف عضلات و بد راه رفتن ناشی از آن آغازکننده ی زانو درد باشد.

ورزش هایی که برای شما مفید هستند:

شنا كردن اولین گزینه پزشكان است. شنا به جز شنای كرال پشت،برای زانوها بسیار مفید است. علاوه بر شنا می‌‌توان در قسمت كم عمق استخر قرار گرفته و به مدت 15 دقیقه در مسیر عرض استخر راه رفت.این كار موجب می‌‌شود بدون وارد آمدن فشار بر مفصل زانوی مبتلا به آرتروز، عضلات اطراف زانو تقویت شود تا وزن اندام‌های فوقانی به زانو وارد نیاید. البته امكان این ورزش همیشه مهیا نیست.

دومین گزینه پیاده‌روی است.پیاده‌روی فشار زیادی بر زانوها وارد نمی‌كند. پیاده‌روی سریع، اگر قبلا آسیبی در زانوهایتان نداشته‌اید،مشكلی ندارد.اما به زانوهای معیوب آسیب می‌رساند.دوچرخه‌سواری نیز بر روی زانوها فشار زیادی وارد نمی‌كند.به‌طور كلی هرگونه فعالیتی كه فشار كمی بر زانوها وارد كند و یا فعالیت‌هایی كه در آنها شما مجبور نیستید به‌سرعت تغییر جهت بدهید،برای زانوها مشكل‌ساز نیستند.

ورزش هایی که برای شما مضر هستند:

هر ورزشی كه مستلزم خم‌ كردن شدید زانوها باشد می‌تواند به زانو صدمه بزند.اگر خم كردن به‌همراه بلندكردن وزنه باشند، فشار مضاعفی به زانوها وارد می‌كند و می‌تواند به زانو آسیب برساند.با این تعریف فعالیت‌های ورزشی كه در آنها خم می‌شوید یا می‌پرید، مثل بسكتبال و فوتبال برای زانوها مضرند.ورزش‌هایی كه در آن حركت‌های خم‌شدن زانوها و فرودآمدن روی پاها به دفعات زیاد انجام می‌شود نیز برای زانوها مضر هستند،تنیس، بدمینتون و فوتبال از این دسته ورزش‌ها محسوب می‌شوند.طناب‌زدن جزء موارد استثنایی است كه به رغم پریدن آسیبی به زانو وارد نمی‌كند.

ورزش‌هایی كه در آنها فرد می‌پرد،فرود می‌آید یا در حال دویدن به‌ طور ناگهانی تغییر مسیر می‌دهد، فشار خیلی زیادی روی زانوها وارد می‌كند كه ممكن است منجر به آسیب‌ به رباط‌ های زانو و به‌خصوص رباط صلیبی قدامی شوند.حتی مقادیر كم این فعالیت‌های ورزشی نیز می‌توانند باعث آسیب به غضروف یا منیسك‌های زانو كه از غضروف آن محافظت می‌كنند، بشود.توجه داشته باشید ورزشكاران حرفه‌ای با گذراندن دوران بدن سازی و تقویت عضلات پا احتمال آسیب دیدگی را كاهش می‌دهند ضمن این‌كه قبل از شروع ورزش نیز بدن خود را بطور اصولی و مناسب گرم می‌كنند، برای همین است كه میزان آسیب در آنها كمتر است.

 منبع : دکتر فرخانی 

کمردرد بدون علت، زنگ خطری است برای پوکی استخوان

 با توجه به اینکه پوکی استخوان در مراحل اولیه علامت ویژه ای ندارد، کمر دردهای بی دلیل به ویژه در زنان میانسال می تواند زنگ خطری برای این عارضه باشد.

 پوکی استخوان به دلیل پایین آمدن سطح هورمون استروژن و کاهش فعالیتهای بدنی و عوامل ارثی ایجاد می شود که در مراحل اولیه علامت چندانی ندارد. اما بررسی ها نشان داده اند در مراحل حاد ممکن است با دردهای استخوانی شدید در مناطقی از کمر و پا و حتی دستها خود را نشان دهد

 و حتی مناطقی از استخوانها بدون ضربه و اتفاق خاصی دچار ترک یا شکستگی شود که در این مراحل ناتوان کننده می شود. البته استفاده از داروهای کورتونی و اشعه درمانی برای سرطان تخمدان و کمبود کلسیم و پروتئین نیز در ابتلا به این عارضه موثر است.

مصرف منظم لبنیات کم چرب و ورزشهایی نظیر پیاده روی نیز به منظور جلوگیری از این امر مفید است.

منبع:مرکز اطلاعات فنی ایران

 

پوکی استخوان چیست؟

مبود کلسیم در پوکی استخوان باعث می‌شود که بخش داخلی استخوان‌ها متخلخل ‌شود. این حالت را از دست رفتن توده استخوانی می‌نامند. این عارضه در طول زمان باعث ضعیف‌ شدن استخوان‌ها و افزایش احتمال شکستگی در آنها می‌شود.

 پوکی استخوان بیشتر در بین زنان رایج است تا مردان. به این دلیل که حجم استخوان در زنان کمتر از مردان است. معمولا عمر زن‌ها از مردان بیشتر و مصرف کلسیم در آنها کمتر است، و برای قوی نگهداشتن استخوانهای‌شان به هورمون زنانه استروزن نیز دارند.

اگر عمر مردان آنقدر زیاد باشد، آنها نیز شاهدخطر ابتلاء به پوکی استخوان در اواخر عمرشان خواهند بود.

هنگامی که توده کل استخوانی در حدود 35 سالگی‌ به اوج خود می‌رسد، همه بزرگسالان از  35 سال به بعد شروع به از  دست دادن توده استخوانی می‌کنند.
 
در  زنان میزان از دست رفتن استخوان پس از یائسگی که میزان هورمون استروژن افت پیدا می کند، سرعت می‌گیرد. از آنجایی که تخمدان‌ها استروژن می‌‌سازند، اگر هر دو تخمدان با عمل جراحی برداشته شوند، به سرعت از دست رفتن توده ا ستخوانی افزوده می‌شود.

علائم پوکی استخوان چیست؟

ممکن نیست بدانید پوکی استخوان دارید تا وقتی که علائم جدی آن را احساس کنید. علائم این بیماری  شامل شکستگی استخوان، کمر درد یا قوز  پشت است.

همچنین ممکن است قد شما در طول زمان کوتاه‌تر شود، زیرا پوکی استخوان می‌تواند باعث متلاشی‌شدن مهره‌ها (استخوان‌های ستون فقرات شما) شود.
این مشکلات معمولا پس از آنکه مقدار زیادی از  کلسیم موجود در استخوان از بین رود  اتفاق می‌افتد.

آیا خطر پوکی استخوان برای من وجود دارد؟

عوامل خطر ابتلاء به پوکی استخوان این‌ها هستند:

یائسگی قبل از 48 سال.
جراحی برداشتن تخمدان‌ها قبل از یائسگی.
کمبود کلسیم دریافتی.
ورزش نکردن به قدر کفایت.
استعمال دخانیات.
سابقه پوکی استخوان در خانواده.
مصرف مواد مخدر.
بدن لاغر و هیکل استخوانی کوچکتژ
پوست روشن (سفید پوست یا نژاد آسیایی)
 پرکاری تیروئید
 استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی خوراکی.

موارد فوق فهرستی از چیزهایی است که  احتمال پوکی استخوان را افزایش می‌دهند. در این زمینه با دکتر خانوادگی خود در مورد عوامل خطرساز برای پوکی استخوان صحبت کنید.

آیا نیاز به تراکم‌سنجی استخوان خواهم داشت؟

با پزشک‌تان مشورت کنید. برای بسیاری از زنان، پوکی استخوان (یا خطر بروز آن)را می‌توان بدون آزمایش تشخیص داد. وقتی انجام آزمایش لازم باشد، پزشکان با استفاده از تجهیزات عکسبرداری از استخوان، تصویری از استخوان به دست می‌آورند تا متخلخل شدن آن را بررسی کنند.

کالسیتونین چیست؟

 calcitonin (با نام‌های تجاری: calcimar, miacalcin) هورمونی است که به پیشگیری از بین رفتن مجدد استخوان و کاهش درد در افراد مبتلا به پوکی استخوان کمک می‌کند.
این دارو به صورت تزریقی یا اسپری بینی مصرف می‌شود و شایع‌ترن عارضه جانبی آن تهوع است.

ایباندرونیت سدیم چیست؟

 Ibandronate sodium (نام تجاری Boniva) داروی جدیدی است که فقط یکبار در ماه بکار می‌رود. این دارو هورمون نیست، اما بطور تدریجی از بین رفتن استخوان را کم و تراکم استخوان را زیاد می‌کند. عوارض جانبی این دارو شامل ناراحتی معده، سوزش معده(قلب)، حالت تهوع و اسهال است.

آلندرونیت و ریسدرونیت چیست؟

داروهای  Alendronaten (نام تجاری:fosamax) و risdronate (نام تجاری:actonel) این داروها هورمون نیستند اما برای کمک به پیشگیری و درمان پوکی استخوان استفاده می‌شوند. انها داروهایی هستند که به کاهش خطر شکستگی استخوان و کاهش سرعت از بین رفتن استخوان کمک می‌کنند. شایع‌ترین اثر جانبی آنها شامل ناراحتی معده است.

ریلوکسیفین چیست؟

 Reloxifene (نام تجاری:eviste ) دارویی است که برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان با افزایش تراکم استخوان استفاده می‌شود.

این دارو هورمون نیست اما برخی از تاثیرات آن به تقلید از هورمون جنسی استروژن است. گرمای ناگهانی بدن و خطر لخته شدن خون از عوارض جانبی این دارو است.

تریپاراتید چیست؟

Teriparatide (نام تجاری :forteo ) تری‌پاراتید یک هورمون مصنوعی تزریقی جدید است که برای درمان پوکی استخوان یکبار در روز استفاده می شود. این دارو سبب رشد استخوان جدید می‌شود. عوارض جانبی آن حالت تهوع ، سرگیجه و گرفتگی عضلات ران است.

چه مقدار کلسیم نیاز دارم؟

شما قبل از یائسگی هر روز به 1000 میلی گرم کلسیم نیاز دارید. بعد از یائسگی اگر استروژن مصرف می‌کنید هر روز  به 1000 میلی گرم کلسیم نیاز دارید. اگر استروژن مصرف نمی‌کنید هر روز  به 1500 میلی گرم کلسیم نیاز دارید.

معمولا بزرگترین حجم گرفتن کلسیم از غذا است. منابع خوب کلسیم، فرآورده‌های لبنی بدون چربی و کم چرب هستند. از دیگر منابع کلسیم شامل باقلا خشکیده، ماهی ریز(ساردین) و کلم بروکلی است.

اگرشما با خوردن غذا کلسیم کافی را نگیرید. ممکن است پزشک به شما قرص کلسیم پیشنهاد کند. آن را در بین وعده های غذایی یا با شیر مصرف کنید. ویتامین D و لاکتوز (قند طبیعی شیر) به بدن شما در جذب کلسیم کمک می‌کند.

روش‌های قوی نگه داشتن استخوان‌ها
 ورزش
 رژیم غذایی متعادل که دست کم  روزانه حاوی 1000 میلی گرم کلسیم باشد.
 رک سیگار. کشیدن سیگار باعث تشدید پوکی استخوان می‌شود.
 با پزشک خود در مورد "درمان جایگزینی هورمونی" یا HRT پس از یائسگی و
 یا داروهای پیشگیری و درمان ‌کننده  پوکی استخوان مشورت کنید.

منبع:باشگاه خبرنگاران

نقش تغذیه در پیش گیری از پوکی استخوان

پوکی استخوان یا استئوپوروز حالتی است که در آن استخوان شکننده شده و احتمال شکستگی با ضربات کوچک افزایش می یابد . پوکی استخوان از گرفتاری های شایع ، در جوامع بشری است ، که بعد از سن 35 سالگی روند آن در انسان آغاز می شود. حدود نیمی از زنان مسن تر از 45 سال و 90درصد زنان مسن تر از 75 سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می شوند.

مردان مسن نیز به پوکی استخوان دچار می شوند که البته میزان ابتلای آنان کم تر از زنان است. به طور تقریبی از هر 3 زن یک نفر و ازهر دوازده مرد یکی به پوکی استخوان دچارمی شوند . این امر در سال ، منجربه ده ها هزارشکستگی  ناتوان کننده ، در مبتلایان می شود که متاسفانه تعداد اندکی از مبتلایان به پوکی استخوان مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند .

این شکستگی ها به طور عمده دراین نواحی رخ می دهد : گردن ، استخوان ران ، مهره های ستون فقرات و استخوان های مچ دست ، حتی گاهی شکستگی های خود به خود مهره ها ، گردن و استخوان ران هم دیده می شود.

می توان بافت استخوانی را به زبان ساده به صورت زیر تقسیم کرد: استخوان انسان همانند یک ساختمان است که دارای اسکلت بندی ، دیوار چینی و ملات بین آجرهاست. اسکلت این استخوان ها از رشته های قوی و محکمی به نام رشته های کلاژن تشکیل شده که مابین رشته ها را املاح کلسیم پرمی کند. همچنین از آنجا که استخوان ، بافتی زنده است ، محتوی مقدار زیادی سلول های جوان و بالغ استخوانی است که وظیفه ساختن بافت استخوان ها را به عهده دارند.

پوکی استخوان عارضه ای است که با بالا رفتن سن به وجود می آید ، در نتیجه از استحکام بافت و املاح استخوانی کم شده و از مقاومت آن کاسته می شود. استخوان انسان در دوران کودکی از خاصیت ارتجاعی برخوردار است و تحمل فشار زیاد را دارد و به تدریج سفت و محکم می شود ، این مسئله در سن 20 سالگی به اوج خود می رسد ، بین سن 20 تا 35 سالگی استحکام استخوان ها به همان قوت باقی می ماند. به همین دلیل ضربات شدید ، مثل تصادفات می تواند منجر به شکستگی استخوان شود.

 اما از این سن به بعد ، به تدریج و با سرعتی کم ، از تراکم استخوان ها کم شده و با بالارفتن سن ، پوک می شوند. در زنان، بعد از سن یائسگی به علت توقف ترشح هورمون های زنانه و نقش مهم این هورمون ها در استحکام استخوان ها ، شیوع پوکی استخوان زیادتر می شود.

چه کسانی در معرض پوکی استخوان قرار دارند؟

به طور تقریبی و با احتمال زیاد همه ما در معرض پدیده ناخوشایند پوکی استخوان قرار داریم.

·افراد مسن در معرض ابتلای بیشتری قرار دارند.

·عارضه پوکی استخوان در نزد خانم ها بعد از سن یائسگی بسیار شایع و زنان ، بیش از مردان به پوکی استخوان مبتلا می شوند ، به ویژه اگر یائسگی زودرس در خانم ها ایجاد شده باشد.

·تحرک بدنی و ورزش ، باعث استحکام استخوان ها در هر سنی می شود. عدم تحرک و استراحت زیاد باعث تحلیل و پوکی سریع استخوان ها می شود و شکستگی استخوانی را بیشتر می کند.

·گاه پوکی استخوان در برخی ازخانواده ها بیشتر دیده می شود. همچنین در بعضی از نژادها مثل بعضی از نژادهای آسیایی این پوکی بیشتر است.

·تغذیه ، نقش مهمی در پوکی استخوان به عهده دارد. افرادی که کلسیم کافی در رژیم غذایی آنها وجود ندارد و یا ویتامینDکافی دریافت نمی کنند، در معرض ابتلا بیشتری هستند.

· همچنین نتایج حاصل از مصرف سیگار و قهوه زیاد هم ، در پوکی استخوان ثبت شده است.

کسانی که خود سیگار می کشند، یاهمنشین سیگاری هاهستند، در معرض پوکی استخوان زودرس قراردارند و زنانی که سیگارمی کشند، دچار پوکی استخوان شدیدتری هستند.

· استفاده طولانی از کورتن ها و یا داروهای ادرارآور، می تواند باعث پوکی استخوان شود. البته قابل ذکر است که مصرف یک یا چند آمپول کورتن در سال چنین اختلالی را ایجاد نمی کند.

· افرادی که از بعضی اختلالات هورمونی مشخص رنج می برند ، مثل پرکاری تیروئید وپارا تیروئید، کم کاری غددجنسی و بیماری کوشینگ در معرض ابتلای بالاتری به پوکی استخوان هستند.

 آیا پوکی استخوان علامتی دارد؟

متاسفانه باید گفت پوکی استخوان قبل از بروز عوارض آن علامتی ندارد.علائم هنگامی ایجاد می شود که شکستگی اتفاق افتاده باشد. درد ناگهانی و شدید درستون فقرات ، می تواند از علائم شکستگی های ستون فقرات باشد. ممکن است شکستگی مهره ، بدون درد اتفاق افتد و به صورت خمیدگی ستون فقرات و کاهش قد بیماردیده شود. اگر چه عکس برداری با اشعه ایکس به تشخیص شکستگی کمک می کند ، ولی برای تشخیص زودرس آن روش مناسبی نیست . پس بهتر است کلیه افرادی که درمعرض خطرپوکی استخوان قرار دارند، قبل از شروع عوارض، مورد ارزیابی قرار گیرند و در صورت مبتلا بودن ، اقدامات پیش گیرانه صورت گیرد.

بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری است. خوشبختانه امروزه برای سنجش تراکم استخوان دستگاه های جدیدی ساخته شده که می تواند با دقت نسبتاً زیادی ، تراکم استخوانی و نسبت آن ، با استخوان سالم و سن مناسب را اندازه گیری کنند. آزمایش سنجش تراکم استخوانی بدون درد است و تنها چند دقیقه طول می کشد، همچنین احتیاج به آمادگی قبلی ندارد و در طی آن دارویی مصرف نمی شود. این سنجش، پزشک را قادرمی سازد تا شدت پوکی استخوان را اندازه گیری کرده ودرنتیجه استحکام استخوان را بسنجد.

بنابراین بهترین روش پیشگیری ازپوکی استخوان وعوارض آن، رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت ورزشی مناسب و دوری ازعوامل کمک کننده در افزایش پوکی استخوان ، مانند استعمال دخانیات (به ویژه تمام موارد ذکر شده تا قبل از سن 35 سالگی) و ارزیابی های لازم برای تعیین میزان تراکم استخوانی است.

جلوگیری از پدیده پوکی استخوان

می توان با روش های بسیار ساده ای خطر پوکی استخوان را کاهش داد:

· با اطلاع از وضعیت استخوان ها به ویژه در خانم ها دردوران نزدیک به یائسگی، به وسیله مشورت با پزشک، به کار بردن روش تشخیص مناسب و در صورت نیاز تجویز دارو های ویژه می توان از پیشرفت بیماری و عوارض حاصل از آن پیش گیری کرد.

·تغذیه مناسب ، از روشهای موثر برای پیش گیری پوکی استخوان است. غذای انسان باید محتوی پروتئین ، املاح کافی و ویتامین های لازم باشد، تا روند پوکی استخوان کندتر شود.

بهترین منبع کلسیم و پروتئین، شیر، پنیر، ماست و غذاهای دریایی به ویژه ماهی است.

کلسیم یکی از اجزای سازنده استخوان است وغذای روزانه هر فرد بالغ ، باید حداقل حاوی 1000 تا1200 میلی گرم کلسیم باشد. البته این مقدار در زنان باردار ، شیرده، یائسه ، افراد مسن و بچه ها بیشتر بوده و بین 1500تا2000 میلی گرم است . همان طور که گفته شد، فرآورده های لبنی مانند شیر، ماست، کشک، قره قوروت، پنیر از منابع مهم و بسیار خوب کلسیم اند . سایر منابع حاوی کلسیم عبارتند از: سبزیجات برگ سبز ، کلم پیچ، شلغم، هویج، پرتقال ، انگور، توت فرنگی، خرمالو، زیتون، جعفری، اسفناج، کرفس، کشمش، بادام، پسته، گردو، حبوبات و غذاهای دریایی مانند ماهی به ویژه ماهی تن، کیلکا و ساردین.

 

در زیر به مقادیر تقریبی کلسیم در بعضی از مواد ذکرشده اشاره می شود:

 

نوع ماده غذایی	مقدار ماده غذایی	مقدار کلسیم به میلی گرم
شیر کم چرب	یک لیوان	290
ماست کم چرب	یک لیوان	415
پنیر	30 گرم	150
کشک	100 گرم	430
پسته	100 گرم	140
ماهی کنسرو شده با روغن	100 گرم	354
ماهی کنسرو شده بدون روغن	100 گرم	437
اسفناج	100 گرم	93
پرتقال	یک عدد	56
لوبیای خشک خام	100 گرم	144
انجیر خشک	5 عدد	126

 

پوکی استخوان یکی از مهمترین عوارض کاهش مصرف کلسیم است و در صورت همراهی با عواملی مانند:کمبود ویتامینC، کمبود ویتامین D، درمان با استروئیدها (کورتون)، بی حرکتی و... برشدت آن افزوده می شود. پس بیاییم با رعایت نکات زیر حافظ سلامتی استخوان ها وجلو گیری از پوکی استخوان خود ، در سن میانسالی و پیری باشیم.

1.   هم اکنون که مقدار نیاز روزانه کلسیم خود را می دانید، سعی کنید به میزان لازم از مواد حاوی کلسیم در روز استفاده کنید، تا دچار کمبود میزان کلسیم نشوید. این ذخیره سازی به ویژه در دهه دوم و سوم بسیار پر اهمیت است. در صورتی که نمی توانید مقدارلازم کلسیم را از فرآورده های غذایی طبیعی تهیه کنید ، برای جلوگیری از این بیماری نا خوشایند، سفارش می شود، به مصرف ترکیبات مکمل غذایی موجود در بازار بپردازید.

2.   ویتامین D برای سلامتی استخوان ها وجذب کلسیم لازم وضروری است. بنابراین زمانی را در بیرون از منزل بگذرانید، تا آفتاب بتواند پوست را برای ساختن ویتامین Dتحریک کند.

3.   به طور منظم ورزش کنید. استخوان های اطفال با ورزش کردن ، محکم می شوند و رشد طبیعی خواهند داشت. البته افراد بالغ نیز باید تحرک کافی داشته باشند. استراحت و عدم تحرک باعث تحلیل بافت استخوانی می شود. بهترین، مفید ترین و کم خرج ترین ورزش برای انسان های بالغ و به ویژه افراد مسن پیاده روی است. توجه داشته باشید که ورزش های تحمل وزن مثل پیاده روی نقش مهمی در رسوب کلسیم در استخوان ها دارند. ورزش هایی که فشار و تحمل استخوانی ندارند، کمتر از ورزش های تحمل وزن در این مسئله اثر مثبت دارند.

4.   ازمصرف مواد افزایش دهنده  پوکی استخوان مانند سیگار ، قهوه  فراوان و ... خودداری کنید.

5.    جایگزینی هورمون های زنانه ، در خانم های یائسه زیر نظر پزشک می تواند مانع پوکی استخوان زودرس شود.

درمان پوکی استخوان

اگر پس از سنجش تراکم استخوان، معلوم شد که مبتلا به پوکی استخوان هستید، با نظر پزشک خود می توانید تحت درمان های زیر قراربگیرید: درمان های متفاوتی هم اکنون برای پوکی استخوان وجود دارد که هر کدام با توجه به شرایط بیمار برای وی انجام می گیرد.

 از جمله تجویز ترکیبات حاوی کلسیم و ویتامینD، تجویز ترکیبات فلوراید و دارو های کاهنده سرعت پوکی استخوان مانندEtidronale &Alendronale و... که تمام موارد ذکر شده بسیار پر خرج و گران هستند و تنها موارد اول یعنی کلسیم و ویتامینD قابل دسترس تر، کم هزینه تر و برای عموم قابل استفاده تراست.

در نهایت در نظر داشته باشید که تغذیه مناسب سرشار از کلسیم و پروتئین، فعالیت و دوری ازعدم تحرک و انجام ورزش های مناسب از زمان کودکی و نوجوانی، بهترین و کم خرج ترین توشه و روش پیشگیری برای جلوگیری از پوکی استخوان است.

منبع:تبیان

علل کمردرد(1)

همان گونه كه در مبحث B ذكر شد، کمردرد علل بسياري دارد و توضيح درباره آنها در كتب مختلف تخصصي پزشكي آمده است. اما ذكر چند مورد از انواع علل كمردرد ضرورت دارد:

I1 .بيماري استحاله اي (دژنراتيو) دیسک مهره ای

شايع ترين علت استحاله (تغيير شكل) ديسك مهره اي ، ضربه هاي كوچك يا بزرگ، مانند بلند کردن ساده اجسام سنگين هستند. پس از ضربه، ديسك هاي بين مهره اي واقع در مهره ها، آب خود را از دست مي دهند و خشك مي شوند و قادر به جذب ضربه هاي وارد شده به فضاي بين مهره ها نيستند. از آنجا كه خون رساني به ديسك هاي بين مهره اي بسيار كم است، اين ديسك ها نمي توانند خود را ترميم كنند.

در انواع علامتدار، گاهي كمردرد مزمن با انتشار به ران ها، باسن ها يا كشاله ران در هنگام راه رفتن و گزگز يا ضعف زانوها وجود دارند. ممكن است همين درد (يا با شدت بيشتر) در هنگام نشستن، خم شدن، بلند شدن يا چرخيدن هم احساس شود.

اين بيماري مي تواند منجر به وضعيت ناتوان كننده مزمني شود كه تاثير منفي جدي بر نحوه زندگي فرد مي گذارد. در موارد شديد بودن درد، درمان های غیر جراحی مرسوم غالباً بي تاثير هستند، ولي در غالب موارد فیزیوتراپی مجموعه درمان كايروپراكتيك و دستكاري، دستكاري استخواني، داروهاي ضد التهاب غير استروييدي، كايروپراكتيك يا تزريق نخاعي موثر واقع مي شوند.

چنان چه درمان محافظه كارانه طي 2 تا 3 ماه موثر واقع نشود، درمان جراحي توصيه مي شود.چنانچه درد كمر يا ساق پا موجب محدوديت فعاليت عادي شود، يا در صورت وجود ضعف يا كرختي ساق پاها، مشكل بودن راه رفتن يا ايستادن، يا بي تاثير بودن درمان دارويي يا فيزيوتراپي ممكن است جراحي (غالباً به صورت ادغام مهره ها) ضرورت يابد.

I2 .پوكي استخوان (استئوپورز)

پوکی استخوان نوعي بيماري استخواني است كه احتمال شکستگی استخوان را افزايش مي دهد. در اين بيماري، تراكم ماده جامد (معدني) استخوان (bone mineral density؛ BMD) كاهش مي يابد، ساختار ميكروسكوپي استخوان از هم گسيخته مي شود و مقدار و تنوع پروتئين هاي غير كلاژن موجود در استخوان تغيير مي كند. سازمان بهداشت جهاني (WHO) پوكي استخوان در زنان را BMD كمتر از 5/2 انحراف معيار استاندارد از حداكثر توده استخواني مي داند (كه مطابق است با متوسط ميزان موجود در يك زن 20ساله سالم). پوكي استخوان بيش از همه در زنان و در سنين پس از یائسگی ايجاد مي شود كه در اين حالت به آن پوكي استخوان (استئوپورز بعد از يائسگي) مي گويند ولي ممكن است در مردان مسن و نيز در هر فرد مبتلا به اختلالات ويژه هورموني و ساير بيماري هاي مزمن يا در نتيجه مصرف بعضي داروها، به خصوص كورتون ها روي دهد كه نوع اخير را پوكي استخوان بر احتمال بروز شكستگي استخوان ناشي از شكنندگي، اين بيماري بر ميزان اميد به زندگي و كيفيت زندگي اثر چشمگيري دارد.

آيا مي توان از پوكي استخوان پيشگيري كرد ؟

مي توان از پوكي استخوان با ايجاد تغييراتي در نحوه زندگي و گاهي با مصرف دارو پيشگيري كرد و در افراد مبتلا به پوكي استخوان، درمان عبارت است از تغيير شيوه زندگي، پيشگيري از زمين خوردن و مصرف داروها (کلسیم ،ويتامين D ، بسيفوسفونات ها و چندين نوع داروي ديگر).

پوكي استخوان نشانه هاي اختصاصي ندارد و پيامد اصلي آن افزايش خطر شكستگي هاي استخواني است و اين شكستگي ها، در شرايطي روي مي دهند كه افراد سالم، به طور طبيعي در اين شرايط دچار شکستگی نمي شوند؛ از اين رو، شكستگي هاي مزبور را شكستگي هاي ناشي از شكنندگي استخوان مي نامند.

اين نوع شكستگي هاي به طور معمول در ستون مهره ها، لگن ،مفصل ران و مچ روي مي دهند.

نشانه هاي شكستگي هاي همراه با فشردگي مهره ها عبارتند از : كمردرد ناگهاني، اغلب توام با درد تير كشنده ناشي از تحت فشار قرار گرفتن عصب و به ندرت همراه با تحت فشار واقع شدن نخاع و ايجاد نشانگان (سندرم) دم اسب.

((دم اسب؛ cauda equine)) به قسمت نتهايي نخاع گفته مي شود كه در ناحيه اولين مهره كمري قرار دارد و دسته متشكل از ريشه هاي عصبي كمري، خاجي و دنبالچه اي است كه از نخاع خارج مي شوند و در مسير مجراي مهره اي خاجي و دنبالچه اي، قبل از رسيدن به سوراخ بين مهره اي هر مهره پايين مي روند.

اين مجموعه به دم اسب، شباهت دارد. در سندرم دم اسب، ریشه های عصبی قسمت پاييني كمر و قسمت مهره خاجي تحت فشار قرار مي گيرند و در نتيجه، حس در ناحيه باسن از دست مي رود، دچار ضعف ساق پاها مي شوند و رفلكس ها كاهش مي يابند و بي اختياري ادراري و مدفوعي به وجود مي آيد. چنان چه مهره هاي متعدد در اثر پوكي استخوان دچار شكستگي شوند، بدن بيمار به فرم خميده (قوز كرده) در مي آيد، قد بيمار كوتاه مي شود و درد مزمن همراه با كاهش تحرك وجود دارد.

در خانم ها، تراكم استخوان به دليل كاهش هورمون استروژن در سنين يائسگي به سرعت كاهش مي يابد. ولي در آقايان كاهش هورمون تستوسترون تاثير قابل مقايسه (ولي كمتري) بر كاهش تراكم استخوان و ايجاد پوكي استخوان دارد. در افرادي كه قبلاً در اثر پوكي استخوان دچار شكستگي شده اند، احتمال شكستگي بعدي حداقل 2 برابر بيشتر از فردي در همان سن و با همان جنسيت ولي بدون شكستگي قبلي است.

بهترين روش براي تشخيص پوكي استخوان، آزمايش تراكم استخوان است كه بهتر است در زنان بالاي65 سال و يا افراد بالاي 60 سالي كه در خطر پوكي استخوان قرار دارند انجام شود. در صورت وجود سابقه فاميلي پوكي استخوان در افراد فاميل، احتمال بروز مشكل در فرد افزايش مي يابد.

در افراد لاغر و داراي جثه كوچك تر به دليل كمتر بودن توده استخواني، احتمال بروز پوكي استخوان بيشتر است.

استعمال دخانيات احتمال پوكي استخوان را افزايش مي دهد. احتمال ايجاد پوكي استخوان در زنان مبتلا به سرطان پستان به خصوص در صورتي كه شيمي درماني شوند افزايش مي يابد. رژیم غذایی فاقد كلسيم، نقش مهمي در ايجاد پوكي استخوان دارد. انجام ورزش به پيشگيري از پوكي استخوان كمك مي كند. مصرف الكل موجب كاهش تشكيل استخوان و تداخل با جذب كلسيم به وسيله بدن و در نتيجه ، بروز پوكي استخوان مي شود.

آيا مي توان پوكي استخوان را درمان كرد؟

براي پيشگيري يا درمان پوكي استخوان، هيچ وقت خيلي دير، و هيچ گاه خيلي زود نيست.

بهترين راه براي درمان و پيشگيري از پوكي استخوان، مصرف مقدار كلسيم همراه با منيزيم، مواد معدني لازم، ويتامين D3 و ويتامين K2 در رژيم غذايي است. ويتامين D به جذب كلسيم كمك مي كند و بايد به مقدار كافي مصرف شود. ويتامين D از راه غذا و تابش نور آفتاب (10 تا 15 دقيقه تابش آفتاب به دست ها، بازوها و صورت، 2 تا 3 بار در هفته) به بدن مي رسد.

منيزيم و كلسيم همراه با يكديگر در استخوان ها و خارج از بافت های نرم بدن تجمع مي يابند.بهترين راه دريافت مواد معدني، خوردن حبوبات و سبزيجات (به ويژه سبزيجات سبز رنگ و برگدار حاوي كلروفيل) است. كلسيم به مقدار زياد در گوشت، لبنيات، بستني، تخم مرغ و غلات و منيزيم در لوبيا، كلم بروكلي، ماهي هاليبوت، آجيل، صدف خوراكي و اسفناج يافت مي شود.

تحقيقات اخير نشان داده اند كه ويتامين K2اهميت بسيارزيادي براي سلامت استخوان ها دارد. ويتامين K به طور طبيعي به وسيله بدن ساخته نمي شود.

ويتامينK2 به انواع MK-4، MK-7 و چند نوع ديگر تقسيم مي شود و ثابت شده است كه ويتامين MK-7كامل تر است و فوايد اضافي براي سلامت قلب دارد. ويتامين K1 در سبزيجات داراي برگ سبز، روغن زيتون، پنير، جگر و سويا يافت مي شود ولي ويتامين K2 فقط در غذاي سنتي ژاپن موسوم به ناتو كه نوعي صبحانه است و با سوياي بخار پز و تخمير شده ساخته مي شود وجود دارد.

ورزش سرعت از دست رفتن استخوان را كاهش مي دهد، قدرت عضلاني را افزايش مي دهد و از تخريب استخوان جلوگيري مي كند. قدم زدن، دويدن، بالا رفتن از پله، باغباني، یوگا ، تنيس، يا بلند كردن اجسام (نه چندان سنگين) همگي به درمان پوكي استخوان كمك مي كنند.

نوعي جلبك (Algae Cal) به عنوان درمان طبيعي پوكي استخوان شناخته شده است. اين جلبك تنها منبع گياهي كلسيم است و همچنين در آن، منيزيم، مواد معدني، ويتامين D3 و ويتامين K2 يافت مي شود. امروزه، استرونسيوم سيترات به صورت نوعي مكمل موسوم به Strontium Boost در دسترس قرار دارد كه از اهميت زيادي در تشكيل ماده معدني ساختار استخواني بر خوردار است.

I3 .نرمي استخوان (استئومالاسي)

نرمي استخوان (استئومالاسي osteomalacia)در اثر معدني شدن (مينراليزاسيون) ناكافي يا تاخيري استخوان ايجاد مي شود و با راشيتيسم دوران كودكي مطابقت دارد و در حقيقت فرم خفيف تر آن است و در بزرگسالان ديده مي شود. بيماري ممكن است به صورت دردهاي منتشر استخواني، ضعف عضلانی و شكنندگي استخوان ها تظاهر يابد و علت شايع آن ، كمبود ويتامين D است كه به طور طبيعي از راه رژيم غذايي و / يا تماس با نور آفتاب به بدن مي رسد. نرمي استخوان، نقص در معدني شدن شبكه پروتئيني استخوان (موسوم به استئوييد) است كه در اثر كمبود ويتامين D ايجاد مي شود. كمبود تماس با نور آفتاب به ويژه در افراد داراي پوست تيره، كمبود مقدار ويتامين D در رژيم غذايي يا اشكال در متابوليسم ويتامين D و فسفر ، سوء تغذيه دوران بارداری، نشانگان(سندرم) سوء جذب و نارسايي مزمن كليه از علل ايجاد نرمي استخوان هستند.

بيماري در بزرگسالان به صورت بي سر و صدا و با كمردرد و درد در ناحيه ران ها شروع مي شود و سپس به بازوها و دنده ها انتشار مي يابد. درد، تير كشنده نيست و به شكل قرينه و همراه با حساس شدن استخوان هاي گرفتار احساس مي شود.

عضلات بالاي ناحيه گرفتار دچار ضعف مي شوند و بيمار هنگام بالا رفتن از پله ها و بلند شدن از وضعيت چهار زانو دچار مشكل مي شود. راه رفتن بيمار به شكل ((راه رفتن مرغابي)) در مي آيد. در اكثر موارد تنها نشانه بيماري، خستگي مزمن و درد استخواني است.

مقدار ويتامين D خون كاهش نشان مي دهد و در راديو گرافي استخوان ها، شكستگي هاي كاذب و بیرون زدگی دیسک حفره مفصل استخوان ران با لگن ديده مي شود.

بيماري با تجويز هفتگي 000/200 واحد ويتامين Dبه مدت 4 تا 6 هفته و سپس روزانه 1600 واحد يا هر 4 تا 6 ماه، 000/200 واحد از ويتامين مزبور به خوبي درمان مي شود.

I4 .بيماري پاژه (پاژت)

بیماری پاژه (پاژت ؛ Paget)، نوعي بيماري استخواني غير متابوليك است كه به طور شايع ديده مي شود و معمولاً افراد ميانسال و مسن را گرفتار مي كند و با تخريب بيش از حد و ناگهاني استخوان و ترميم سازمان نيافته استخوان مشخص مي شود. علت بيماري ناشناخته است و مي تواند به خميدگي استخوان هاي دراز و بدشكل شدن استخوان هاي مسطح منجر شود. استخواني كه به شكل جديد ترميم مي شود غير طبيعي و نرم است و ممكن است به سادگي بشكند يا بر روياعصاب و رباط ها فشار بياورد و موجب درد و حساس شدن استخوان ها شود.

بيماري پاژه اغلب، لگن، استخوان ران، مهره ها و جمجمه را گرفتار مي كند. گرفتاري جمجمه ممكن است موجب كري شود. درمان عبارت است از تجويز بيسفوسفونات ها .

I5 .فتق (بيرون زدگي) ديسك مهره اي

فتق(بیرون زدگی)دیسک مهره ای كه به اشتباه به آن لغزندگی هم گفته مي شود در اثر پاره شدن حلقه فيبري خارجي ("حلقه فيبري" يا "annulus fibrosus") ديسك بين مهره اي و در نتيجه، بيرون زدگي بخش نرم مركزي مهره (موسوم به "هسته نرم" يا "nucleus pulposus") به وجود مي آيد اين پارگي ممكن است منجر به آزاد شدن مواد واسطه اي شيميايي التهابي شود كه اين مواد مي توانند به طور مستقيم، حتي در غياب فشردگي ريشه عصبي، موجب بروز درد شديد شوند.

علت مصرف داروهاي ضد التهاب در دردهاي ناشي از بيرون زدگي، پيش آمدگي، تورم يا پارگی دیسک بین مهره ای نيز همين آزاد شدن مواد شيميايي التهاب زا است.

به طور معمول، پس از آنكه برآمدگي ديسك براي مدتي وجود داشت (در اين اختلال، لايه هاي حلقه فيبري هنوز هم سالم هستند)، بيرون زدگي ديسك روي مي دهد.

امروزه اهميت "راديكوليت شيميايي" در ايجاد كمردرد بيشتر شناخته شده است. هدف اصلي جراحي، برداشتن "فشار" يا كاهش فشردگي مكانيكي از روي عناصر عصبي اعم از نخاع يا ريشه عصبي است. مطالعات كنوني به طور فزاينده نشان مي دهند كه كمردرد به جاي آنكه فقط ناشي از فشردگي عصب باشد، ممكن است تنها به دليل التهاب شيميايي ايجاد شود. در 5 سال گذشته شواهد فزاينده اي درباره وجود يك واسطه التهابي اختصاصي ايجاد كننده درد مزبور مورد توجه قرار گرفته است. اين مولكول التهابي كه به عنوان "عامل نكروز تومور آلفا" (tumor ecrosis fator alpa; NFQ) مي گويند نه تنها هوسيله ديسك دچار بيرون زدگي بلكه در ديسك هاي مبتلا به ژارگي و نيز در مفاصل سطحي و تنگي مجراي مهره اي نيز توليد مي شود. NFQ ممكن است علاوه بر ايجاد درد و التهاب، به استحاله (تغيير شكل) ديسك مهره اي نيز منجر شود.

واژه متداول "لغزندگی دیسک" ، اصطلاحي نا صحيح است زيرا ديسك بين مهره اي به طور كاملاً محكم در بين دو مهره قرار مي گيرد و نمي تواند دچار لغزندگي و يا حتي"خارج شدن از محل خود" شود ولي ديسك مي تواند دچار چرخش يا كشيدگي خفيف شود.

همچنين ممكن است ديسك دچار پارگي، فتق (بيرون زدگي)، تغيير فيزيكي بافتي (استحاله يا دژنراسيون) شود. البته ممكن است جسم (تنه) يك مهره نسبت به تنه مهره مجاور خود، دچار لغزش نسبي شود كه به اين وضعيت اسژوندیلولیستزیس (spondylolisthesis) به معني تغيير مكان (لغزش) مهره بر روي مهره تحتانی و به سمت جلو گفته مي شود و مي تواند ديسك بين دو مهره را تخريب كند. بيرون زدگي ديسك مهره اي ممكن است در هر مهره اي روي دهد ولي بيرون زدگي ديسك گردني و كمري از ساير مهره ها شايع تر است. بيرون زدگي مهره هاي كمري شايع ترين نوع بيرون زدگي هاي مهره اي است و موجب كمردرد (لومباگو؛ lumbago) مي شود كه اغلب با درد ساق پا نيز همراه است كه در اين صورت به آن ((سیاتیک)) (sciatica) مي گويند.

بيرون زدگي ديسك كمر، 15 برابر شايع تر از دیسک گردن و يكي از شايع ترين علل كمردرد است.ديسك هاي گردن در 8% موارد و ديسك هاي ناحيه پشت (سينه) فقط در 1 تا 2 درصد موارد دچار بيرون زدگي مي شوند. دو فضاي اول بين مهره اي (يعني فضاهاي بين مهره اول و دوم و سوم گردن)، و استخوان هاي خاجي و دنبالچه داراي ديسك بين مهره اي نيستند.

اكثر موارد بيرون زدگي ديسك بين مهره اي در دهه سوم يا چهارم زندگي، يعني هنگامي كه هسته نرم ( NUCLEUS PULPOSUS)هنوز حالت ژلاتيني دارد روي مي دهند. با افزايش سن، اين هسته خشك مي شود و خطر بيرون زدگي آن بسيار كاهش مي يابد. پس از 50 يا 60 سالگي، اغلب آرتروز و يا تنگي مجراي مهره اي باعث ايجاد كمردرد و يا درد ساق پا مي شوند.

بيرون زدگي ديسك كمر، اغلب در مهره هاي چهارم وپنجم روي مي دهد و بيماري با درد ناحيه كمر، باسن ها و ران همراه است و ممكن است به پا و / يا انگشتان پا امتداد پيدا كند. گرفتاري عصب سیاتیک شايع تر از ساير اعصاب است. عصب راني هم ممكن است گرفتار شود و در تمام يك يا هر دو ساق و يا حتي پاها ايجاد گز گز نمايد و يا با سوزش ران ها و ساق ها همراه باشد.

فتق ديسك ممكن است در افرادي كه دائماً در حالت نشسته قرار دارند و به ويژه در اشخاصي كه مرتباً اجسام سنگين را بلند مي كنند ايجاد شود. آسيب ديدگي هاي ضربه اي (سريع)ديسك هاي كمري به طور شايع هنگامي ايجاد مي شوند كه فرد بر روي مچ پا خم شده و ناگهان ، بدون استفاده از ساق ها از جا بر مي خيزد. كمردرد خفيف نشان دهنده پارگي كلي ديسك است كه ممكن است موجب بروز يك رويداد ضربه اي ناشي از خم شدن براي برداشتن شيئي مانند مداد از روي زمين شود.

هنگامي كه مهره در وضعيت مستقيم قرار دارد (مثلاً در زمان ایستادن یا دراز کشیدن) فشار داخلي به طور مستقيم بر روي تمام بخش هاي ديسك تقسيم مي شود. در هنگام فشار داخلي به طور مستقيم بر روي تمام بخش هاي ديسك تقسيم مي شود. در هنگام نشستن يا خم شدن براي بلند كردن اشياء فشار داخلي وارد شده بر ديسك مي تواند از 17psi (در حالت دراز كش) به بيش از psi300 (در حالت بلند كردن شيء، در وضعيتي كه پشت و كمر خم شده است) برسد.

حركت محتويات ديسك مهره اي به داخل مجراي اعصاب مهره اي هنگامي روي مي دهد كه پوشش غشاي ديسك (حلقه فيبري) در زمان نشستن يا خم شدن، از سمت جلو (به طرف شکم) تحت فشار قرار گيرد و به طرف عقب كشيده شود.

مجموعه نازك شدن غشا ناشي از كشش و افزايش فشار داخلي (Psi 300 – 200 ) منجر به پارگي حلقه فيبري مي شود. سپس محتويات ژله مانند ديسك به داخل مجراي مهره اي حركت مي كنند و اعصاب را تحت فشار قرار مي دهند كه در نتيجه، دردي شديد و معمولاً ناتوان كننده را به همراه دارد

 

 

 

 

 

منبع:برگرفته از کتاب کمردرد

با شکستگی های استخوانی چه کنیم؟

شکستگی، معمولا در نتیجه سقوط از ارتفاع یا سرخوردن اتفاق می‌ افتد. در چنین شرایطی چه علایم و نشانه‌ هایی می ‌تواند ما را به تشخیص شکستگی برساند؟

تورم یا خون ‌مردگی روی استخوان، بد شکل شدن اندام صدمه دیده،درد موضعی که با حرکت دادن یا فشار دادن ناحیه آسیب‌ دیده تشدید می ‌گردد، فقدان عملکرد ناحیه آسیب‌ دیده و بیرون ‌زدگی استخوان شکسته از پوست، نشانه‌ های مهم شکستگی است.

برای جلوگیری از آسیب بیشتر ناحیه دچار شکستگی باید چه‌ کار کنیم؟

ابتدا نبض شریان زیر ناحیه آسیب ‌دیده را بگیرید و خاطر جمع شوید که نبض شریانی قابل لمس است. این موضوع به شما کمک می‌ کند تا مطمئن شوید که آیا هنوز خون‌ رسانی به ناحیه بعد از شکستگی صورت می‌ گیرد یا خیر. اگر چنین نبود یعنی نبضی احساس نشد، شخص آسیب ‌دیده در معرض خطر از دست دادن عضو دچار شکستگی خواهد بود بنابراین به سرعت او را به نزدیک ‌ترین مرکز درمانی منتقل کنید.

اگر شکستگی از نوع باز بود و استخوان شکسته معلوم شده بود، چه کار کنیم؟

در این صورت با اعمال فشار بر موضع، خون‌ ریزی را متوقف کنید. با استفاده از یک گاز استریل، پارچه تمیز یا حتی یک تکه لباس تمیز، فشار مستقیمی بر زخم وارد کنید.

جا انداختن مفاصل، کار شما نیست.
اگر هیچ چیز دم دست نبود از دست خودتان استفاده کنید و آن قدر فشار دهید تا خون ‌ریزی متوقف شود. همچنین به منظور کاهش جریان خون به محل شکستگی، ناحیه آسیب ‌دیده را بالا نگه دارید.
یک نکته را نیز اضافه کنم که اگر شخص از حال رفته است، رنگش پریده یا تنفسش کم‌ عمق و سریع است باید چنین فردی را روی زمین بخوابانید به طوری که سرش اندکی پایین‌ تر از تنه و پاها قرار گیرد.
می‌ گویند یکی از مهم‌ ترین مسایلی که همیشه باید رعایت شود نقل و انتقال صحیح بیمارانی است که دچار شکستگی شده‌اند، نظر شما چیست؟

اشاره درستی است. قبل از نقل و انتقال فردی که دچار شکستگی استخوان شده، برای جلوگیری از حرکت کردن استخوان، آن را آتل ‌بندی کنید. مفاصل بالا و پایین ناحیه شکسته شده را ثابت کنید. آتل می‌ تواند با تثبیت ناحیه آسیب‌ دیده از حرکت استخوان شکسته و در نتیجه وخیم‌ تر شدن آسیب بافتی جلوگیری کند. به خاطر داشته باشید که آتل ‌بندی صحیح می ‌تواند درد را نیز کاهش دهد.درباره آتل‌ بندی صحیح و بی ‌حرکت ساختن ناحیه شکستگی نیز توضیح می‌ دهید؟
بله، آتل می ‌تواند از چوب، پلاستیک، فلز یا هر ماده سفت دیگری باشد. آتل را با گاز یا پارچه دیگری بپوشانید و بعد آن را در طرفین اندام آسیب ‌دیده قرار دهید. آتل باید بلندتر از استخوان شکسته باشد و بالا و پایین ناحیه آسیب ‌دیده را بگیرد.

آتل را با استفاده از یک تکه پارچه، ریسمان یا هر چیز دیگری محکم به اندام ببندید. برای بستن، پارچه یا ریسمان را روی اندام آسیب ‌دیده گذاشته و دو انتهای آن را در طرف دیگر بدن گره بزنید. اندام را با آتل محکم ببندید تا حرکت نکند اما نه آن قدر تنگ که جریان خون‌ بند بیاید.

نحوه آتل ‌بندی بستگی به محل شکستگی دارد. شکستگی‌ های ناحیه ستون فقرات یا لگن را نمی ‌توان آتل‌ بندی کرد اما باید به طریقی ثابت و بی ‌حرکت شوند.
شکستگی‌ ها اغلب در اندام فوقانی، تحتانی یا ستون فقرات اتفاق می ‌افتد. برای هر کدام چه توصیه‌ ای دارید؟
در شکستگی ‌های اندام فوقانی، پیچاندن روزنامه یا مجله دور ساعد می‌ تواند موثر واقع شود. برای تثبیت شکستگی ‌های آرنج می ‌توان از یک گردن آویز و باندی دور تنه استفاده کرد.

در شکستگی پا، می‌ توانید کل اندام تحتانی را بین دو آتل قرار دهید. اگر آتلی دم دست ندارید، می ‌توان از پای سالم فرد به عنوان آتل استفاده کرد تاحرکت پای آسیب‌ دیده را محدود کند.

در شکستگی استخوان ران، باید مفصل لگن را هم بی ‌حرکت نگاه داشت اما اگر به آسیب گردن یا ستون فقرات شک دارید، مصدوم را حرکت ندهید. حرکت دادن شخصی که از ناحیه ستون فقرات مصدوم شده می ‌تواند فلج دایم و عوارض جدی دیگری را در پی داشته باشد. در صورت حرکت دادن ستون فقرات شکسته ممکن است تصادفا موجب قطع نخاع شود.
به عوارض قطع نخاع اشاره کردید، افراد عادی چطور می ‌توانند حدس بزنند که فردی دچار آسیب نخاعی شده و نباید به او دست بزنند؟

اگر با مصدومی مواجه شدید که شواهدی از ضربه مغزی دارد یا این که ضربه محکمی به پشت یا گردن فرد خورده باشد یا اگر مصدوم درد شدیدی در ناحیه گردن یا پشت دارد یا این که از ضعف عضلانی، خواب‌ رفتگی، فلج یا عدم کنترل اندام، مثانه یا روده شکایت دارد یا اگر گردن یا پشت فرد، پیچ خورده یا در وضعیت غیرمعمول و عجیب و غریبی قرار گرفته است و یا فرد بی‌ هوش است و قادر به توصیف درد نیست فرض را بر این بگذارید که وی دچار آسیب نخاعی شده است. در این حالت به اورژانس زنگ بزنید. مصدوم را بی‌ حرکت نگاه دارید و او را تکان ندهید، مگر این که در حال خفگی یا در معرض یک خطر قریب ‌الوقوع باشد. اگر ناگزیر به جابه‌جا کردن بیمار هستید خیلی آرام او را روی یک تخته قرار دهید. برای مثال تخته روی میز یا در. چند نفر را برای کمک فرا بخوانید و خاطر جمع شوید که سر و گردن و ستون فقرات بیمار در یک راستا روی تخته محکم شوند. گردن او را حتما بی‌ حرکت نگاه دارید، سر بیمار را با یک حوله یا روسری سنگین، یک کتاب جیبی یا هر چیز نرم و حجیم ثابت کنید تا هنگام جابه‌جا کردن مصدوم نچرخد.شکستگی ‌های لگن یا مفصل ران نیز در میان سالخوردگان زیاد مشاهده می ‌شود؛ در این مورد چه کار کنیم؟

شکستگی ‌های لگن یا مفصل ران معمولا در نتیجه سقوط یا تصادف روی می ‌دهند. در افرادی که استخوان ‌های آن ها به دلیل پوکی استخوان  یا سرطان استخوان تضعیف شده، چنین شکستگی ‌هایی ممکن است به طور خود به‌خود اتفاق بیفتد. دقت کنید که اگر بیمار از درد مفصل ران، کمر یا ناحیه کشاله ران شاکی است و یا این که درد در این نواحی با حرکت یک یا هر دو پا تشدید می ‌شود،

می‌ توانید به شکستگی لگن یا مفصل ران شک کنید. در چنین مواردی همانند صدمات ستون فقرات، بیمار را تکان ندهید و فورا به اورژانس اطلاع دهید. اگر ناگزیر به حرکت دادن مصدوم هستید به آرامی او را روی یک قطعه فیبر یا تخته رومیزی قرار دهید، درست مانند همان کاری که در مورد آسیب ستون فقرات انجام می ‌دادید. به یاد داشته باشید که در این مورد سعی نکنید پا یا مفصل ران جابه‌جا شده یا کج شده را جا بیندازید.

منبع:دکتر بیژن فروغ

اگر میخواهید استخوان های قوی داشته باشید باید ....

اگر میخواهید استخوان  های قوی داشته باشید باید از آنها استفاده کنید. هر چه به استخوان نیروهای بیشتری اعمال شود قویتر میشوند. دقیقاً به همین علت است که فضانوردانی که مدت زیادی در حالت بی وزنی بسر میبرند به علت کاهش فشار وزن بر روی استخوان هایشان بتدریج دچار پوکی استخوان  میشوند.

همچنین کسانی که فعالیت بدنی کمی دارند و کم راه میروند کاهش تراکم استخوان پیدا میکنند. خانم ها بخصوص باید تاکید بیشتری از آقایان به سلامت استخوان های خود داشته باشند. آنها باید سعی کنند بخصوص در دوران جوانی و میانسالی استخوان های قوی برای بدن خود بسازند چون در سنین بعد از یائسگی بیش از مردان در معرض از دست دادن تراکم استخوان هایشان قرار خواهند گرفت.

 پوکی استخوان در همه افراد مسن بوجود میاید. این روند در خانم ها در سنین بعد از 50 سال شدت بیشتری میگیرد ولی اگر وقتی جوان هستید عادت به ورزش پیدا کنید و فعالیت بدنی خود را در سنین بالا هم ادامه دهید سرعت پیشرفت پوکی استخوان را کاهش خواهید داد. گرچه اندازه و تراکم استخوان در هر فرد تابع ژنتیک اوست ولی بدست آوردن اندازه و تراکم حداکثر، نیازمند انجام فعالیت بدنی و ورزشی است.

 

     

پوکی استخوان و تاثیر سن و جنس

بهترین زمان برای اینکه استخوان های بدنمان را قوی کنیم زمان نوجوانی یعنی بین 20-10 سالگی است. استخوان ها در سنین 30-20 سالگی هم قویتر میشوند ولی در سالهای بعد از سی سالگی تراکم استخوان های بدن شروع به کاهش میکند. مصرف سیگار و الکل این روند کاهش تراکم استخوان را تسریع میکند. حفظ تراکم استخوان برای زنان اهمیت بیشتری از مردان دارد چون تراکم استخوانهایشان نسبت به مردان در سنین پایینتری شروع به کاهش میکند، حتی وقتی استخوان هایشان حداکثر تراکم را دارند باز هم تراکم آنها از مردان کمتر است.

بارداری و شیردهی ممکن است تراکم استخوان خانمها را کاهش دهد. تراکم استخوان در سنین بعد از یائسگی باز هم کاهش بیشتری پیدا میکند. بهترین راه برای حفظ تراکم استخوان در خانم ها انجام فعالیت های بدنی منظم است. بهترین این ورزش ها آنهایی هستند که در حالت ایستاده انجام میشوند و در هنگام انجام آنها استخوان ها و عضلات در مقابل نیروی جاذبه کار انجام میدهند.

ورزش چگونه مانع پوکی استخوان میشود

استخوان یک بافت زنده است. در بافت استخوانی سلول هایی وجود دارند که مرتباً استخوان نو میسازند. در کنار آن سلول هایی هم هستند که استخوان را جذب میکنند. فعالیت همزمان این دو دسته سلول موجب میشود که بافت استخوان مرتبا نو شود. با انجام ورزش های بدنی مستمر موجب میشوید تا استخوان شما مرتباً در معرض نیروهای وارد از طرف جاذبه زمین و عضلات متصل به آنها قرار بگیرد و این نیروها سلول های استخوان را به نحوی تحریک میکنند تا در مجموع استخوان بیشتری ساخته شده و تراکم بافت استخوانی بیشتر شود.

چه ورزش هایی برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید است

بهترین فعالیت های بدنی و ورزشی برای بدن عبارتند از دویدن، جهیدن، کوه نوردی، ورزش های تیمی مثل فوتبال، بسکتبال و والیبال، ورزش های آئروبیک، تنیس و دیگر ورزش های با راکت، اسکی، اسکیت و ورزش های رزمی.

گرچه شنا و دوچرخه سواری برای سیستم قلبی و عروقی بسیار مفیدند ولی استخوان ها را خوب تقویت نمیکنند. باید روزی حداقل نیم ساعت و هفته ای حداقل چهار روز ورزش کرد. البته ورزش بجز تقویت استخوان ها موجب افزایش قدرت عضلانی، بهتر شدن هماهنگی بین حرکات، بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی، بهبود وضع روحی و بسیاری منافع دیگر هم میشود.

منبع:ایران ارتوپد