تومور چیست؟

فرایند تکثیر سلول های بدن تحت کنترل عوامل خاصی صورت می گیرد که بهم خوردن این نظم باعث تکثیر غیر قابل کنترل سلولها در یک محیط و در نتیجه ایجاد یک توده خواهد شد که به آن اصطلاحا تومور نیز گفته میشود . اینکه چه مسائلی باعث حذف فاکتورهای کنترلی در تکثیر و ازدیاد سلولها میگردد تا حد زیادی ناشناخته می باشد اگرچه فرضیه هایی برای آن مطرح می باشد که به آنها اشاره خواهد شد.

تومور استخوانی چیست؟

اگر سلولهای استخوان ساز بدن که به آنها استئوبلاست گفته میشود شروع به تکثیر غیرعادی و غیرقابل کنترل بکنند توده استخوانی در محل ایجاد میگردد که به آن تومور استخوانی گفته میشود. امروزه موتاسیونها و یا جهش های ژنتیکی را عامل اصلی بوجود آمدن اکثر سلولهای تومورال در بدن میدانند ولی اینکه چه عامل و یا عواملی باعث این جهش ها در هسته سلولهای بدن شخص می شود خیلی مشخص نمی باشد. عوامل ارثی و محیطی مانند ویروس ها و برخی از گازها و مواد شیمیائی را موثر می دانند. بیماران برحسب محل توده و یا قابلیت دست اندازی آن به نقاط دیگر بدن از خود علائم خاص آن بیماری را نشان می دهند.

انواع تومورهای استخوانی کدامند؟

تومورهای استخوانی می توانند اولیه و یا ثانویه باشند. تومورهای اولیه توده هایی هستند که بطور اولیه از تکثیر سلولهای استخوان ساز در محل ایجاد میگردند. اگر تومورهای غیراستخوانی با سرایت به سیستم اسکلتی آن را دچار تخریب کنند به آن تومور ثانویه استخوان گفته میشود. این نوع تومورهای ثانویه و یا تومر های متاستاتیک استخوان برخلاف نوع اولیه آن در سنین بالا دیده شده و یک نمونه بارز آن سرایت سرطان پستان به سیستم اسکلتی در خانمهایی است که قبلا به دلیل سرطان پستان درمان شده اند.

تومورهای اولیه که در این پست در مورد آنها بحث خواهد شد می توانند خوش خیم بوده و یا سیر بدخیمی و سرطانی داشته باشند. تومورهای اولیه خوش خیم که انواع کیست های استخوانی نیز از آن دسته می باشند بسیار شایع تر از انواع بدخیم بوده و تمایل دارند تا بصورت خودبخود بهبودی کامل پیدا کنند در مقابل تومورهای اولیه بدخیم احتیاج به درمانهای دارویی و جراحی داشته و در سیر خود تمایل دارند تا از محل ابتدایی خود جدا شده و در نقاط دیگر بدن ایجاد توده بکنند که به این قابلیت آنها متاستاز گفته میشود و اکثراً این حالت در ریه ها اتفاق می افتد. شایع ترین نوع سرطان اولیه استخوان استئوسارکوم نامیده میشود.

علت ایجاد سرطان استخوان چیست؟

اختلالات ژنتیکی و تغییراتی که در قسمتهای خاصی از هسته سلولی صورت می گیرد باعث تبدیل پروتئین های غیر فعالی بنام پروتوانکوژن به نوع فعال آن بنام انکوژنها می گردد. انکوژنها پروتئین هائی را در سلول تولید می کنند که نظم کنترل شده تکثیر سلولی را تحت تاثیر قرار داده و باعث ازدیاد سلولی و تکثیر بیش از حد آنها در بدن می گردند. اینکه چه عواملی باعث این اختلالات ژنتیکی می گردند هنوز بخوبی مشخص نشده است. برخی عوامل محیطی مانند تابش اشعه های یونیزان و برخی مواد شیمیائی و همچنین برخی از ویروس ها در این امر مقصر شناخته شده اند.

آیا میتوان از بروز سرطان استخوان جلوگیری کرد؟

با توجه به اینکه علت اصلی ایجاد سرطان استخوان نا شناخته است بنظر می رسد نتوان از ابتلا به آن پیشگیری کرد ولی اجتناب از اشعه یونیزان و برخی مواد شیمیائی خاصی که در ایجاد تومر های استخوان موثر شناخته شده اند از ابتلا به سرطان استخوان جلو گیری می کند.

علایم سرطان استخوان کدام می باشد؟

درد اولین علامت می باشد. شروع آن خفیف می باشد که با مسکن های معمولی نیز بر طرف می گردد. با توجه به اینکه این تومور ها اکثرا در افراد جوان و فعال ایجاد می شود و در این مرحله معمولا کوفتگی ها و ضربات حین ورزش را اشتباها عامل ایجاد درد قلمداد می کنند. بتدریج بر شدت درد افزوده شده و در نهایت درد حالت مداوم و طاقت فرسائی پیدا می کند و بخصوص درد شبانه شدید می باشد و اکثرا مانع از آن می شود که بیمار بخواب برود و یا پس از خواب از شدت درد بیمار بیدار بشود. در این مرحله رشد تومور سریع بوده و به بافت نرم اطراف نیز دست اندازی می کند و ایجاد تورم در ناحیه را می کند. پس از ایجاد ورم است که خانواده ها متوجه جدیت موضوع شده و به پزشک مراجعه می کنند که در نتیجه با انجام رادیولوژی های خاص بیماری تشخیص داده می شود.

درمان سرطان استخوان چیست؟

درمان سرطان استخوان نیاز به همکاری تیم های مختلف پزشکی و غیر پزشکی دارد. از بین پزشکان جراحان ارتوپدی که در جراحی تومور های ارتوپدی دوره های تکمیلی دیده اند در راس کار قرار می گیرند. در کنار آنها پزشکان متخصص خون و انکولوژی؛ متخصصان پرتو درمانی؛ رادیو لوژیست ها و پاتولوژیست ها قرار می گیرند. علاوه بر گروه پزشکی؛ مددکاران اجتماعی؛ متخصصان ساخت ارتوز و پروتز؛ روان شناسان و فیزیوتراپیست ها نقش مهمی در تکمیل تیم درمانی دارند. بیمار مبتلا به سرطان استخوان نیاز به انجام شیمی درمانی قبل و بعد از عمل و گاها انجام رادیو تراپی خواهد داشت. هدف از انجام جراحی خارج کردن ضایعه تومورال بطور کامل و با حاشیه مطمئن از بدن بیمار می باشد.

نقش تغذیه در درمان سرطان استخوان چیست؟

این سوالی است که اکثر بیماران از پزشک خود دارند. واقعیت اینکه با توجه به بیماری بدخیمی که این بیماران در بدن دارند و اینکه دوره های سنگین شیمی درمانی باعث کاهش محسوس اشتها و حالت تهوع و استفراغ می گردد این بیماران مقدار زیادی وزن و انرژی خود را از دست می دهند. در کنار آن انجام عملهای جراحی سنگین به همراه مصرف آنتی بیوتیک های قوی و طولانی مدت به این مشکل تغذیه بیشتر دامن میزند. در نتیجه این بیماران و بخصوص خانواده ها نگرانی شدید از لاغری مفرط داشته و در صدد رفع آن می باشند. توصیه می شود بیماران را تشویق به خوردن غذاهای سالم و طبیعی و راحت الهضم کنیم و از خوراندن مواد غذائی سنگین و پر چرب و یا انواع ترشیجات و ادویه ها بر حذر کنیم. همچنین بهتر است مقدار هر غذا در هر وعده کم ولی تعداد وعده ها را افزایش دهیم. نوشیدن هر گونه مایعات اعم از آب؛ چای؛ دوغ و نوشیدنی های بدون گاز دیگر بخصوص توصیه می گردد.

هزینه تقریبی درمان بیماران چیست و به چه عواملی بستگی دارد؟

هزینه درمان بیماران مبتلا به تومور های استخوان در خارج از ایران تا حدود صد برابر بیشتر از داخل می باشد؛ با این وجود بخصوص در مورد تومر های بدخیم و سرطان استخوان بیماران در ایران مجبور به تقبل هزینه های نسبتاً بالائی می شوند. دوره های طولانی درمان و قیمت بالای داروهای شیمی درمانی و همچنین هزینه های گزاف وسایل مصرفی جهت عمل های جراحی مزید بر علت می باشند. محدودیت های مراکز دولتی در سرویس دهی به این بیماران و نداشتن پوشش مناسب بیمه درمانی نیز از جمله عواملی است که باعث بالا رفتن هزینه نسبی درمان این دسته از بیماران میگردد. با این وجود همانطور که گفته شد هزینه درمان بیماران مبتلا به تومر های استخوان در داخل کشور به نسبت خارج بسیار کمتر میباشد.

آیا امکان درمان قطعی و مادامالعمر برای بیماران مبتلا به سرطان استخوان وجود دارد؟

خوشبختانه با پیشرفت هائی که در امر تشخیص زودرس و درمان های موثر صورت گرفته است درصد به نسبت بالائی از بیماران در نهایت بر بیماری غلبه کرده و به آغوش اجتماع باز میگردند. البته اینکه تا چه حدی تشخیص زود داده شود و اینکه پروتکل های درمانی و جراحی تا چه میزانی به موقع و منظم و بطور صحیحی انجام شود تاثیر بسزائی در موفقیت درمان دارد. متاسفانه حتی در بهترین مراکز درمانی جهان در صدی از بیماران با وجود دریافت به موقع و صحیح درمان در طی مراحل مختلف درمانی دچار مشکلاتی مانند متاستاز دور دست تومور و یا عود موضعی آن شده و در مقابل غول بیماری سر شکست فرود می آورند.

تحقیقات و درمانهای جدید درباره سرطان استخوان چیست؟

پیشرفت های بسیاری در فهم تغییرات خاص در هسته سلول و مهندسی ژنتیک بوجود آمده است. این اطلاعات تست های جدیدی را برای تشخیص و طبقه بندی سرطان استخوان فراهم کرده است. دانشمندان امید بسیاری دارند که این اطلاعات و راهکارهای جدید راهگشای متدهای موثر برای جلوگیری و درمان انواع سرطانهای استخوانی قرار گیرد. همچنین پیشرفت های که در امر شناخت مقاومت ذاتی افراد بر تاثیر داروهای شیمی درمانی و راه های مقابله با آن بوجود آمده است؛ نوید آن را می دهد که داروهائی جدید با عوارض کمتر و قابلیت جذب سلولی بالاتر و اختصصای تر توسط سلولهای سرطانی در آینده نزدیک تهیه گردد. استفاده از روش های ایمونوتراپی و درمان های تجربی دیگری که مقاومت سیستم ایمنی بدن را در مقابل سارکوم های بافت نرم و استخوانی بالا ببرد بطور موثری مورد آزمایش قرار گرفته است. در برخی از درمانها داروهائی مانند اینترلوکین ۲ استفاده شده است که سیستم ایمنی بدن را تا حد زیادی تقویت می کند. در ایمونو تراپی فعال؛ بیمار واکسن هائی دریافت می کند که آن باعث می شود سیستم ایمنی بدن سلول های سرطانی را شناسائی و از بین ببرند. همچنین می توان سلول های غیر طبیعی و سرطان زا را به آنتی بادی های مخصوص متصل کرد تا بطور خاص مورد شناسائی داروهای شیمی درمانی و اشعه ها قرار گرفته و در مقابل سلول های سالم بدن در مقابل اثرات داروها و پرتو درمانی مصون باقی بمانند.

 

 

منبع:پایگاه پرستاران