حرکات اصلاحی برای گودی کمر

حرکات اصلاحی برای گودی کمر

مقدمه :

 موضوع حرکات اصلاحی چیست؟ حیطه عمل آن چه اندازه و ویژگی های عملی و حرفه ای آن کدام است؟ نسبت آن با سایر گرایشهای درمانی در طب ورزشی و علوم ورزشی کدام است؟

تعریف حرکات اصلاحی :

کلیه حرکات و فعا لیتها و روشهایی که برای رفع ضعف های جسمانی و عضلانی و ارگانیکی و هماهنگی بکار می رود ،حرکات اصلاحی نامیده می شود.

با نظر به این مطلب، حرکات اصلاحی یکی از شاخه های مهم و اساسی در تربیت بدنی محسو ب می شود، توجه به آن از هر نظر یک ضرورت است که متاسفانه تاکنون در ایران در زمینه حرکات اصلاحی که مربوط به رفع و اصلاح ضعف های جسمانی کودکان و نوجوانان می باشد تحقیقات لازم بعمل نیامده و بطور دقیق نمی توان گفت که چند درصد کودکان و نوجوانان ایرانی به ضعف پا و ستون فقرات و دستگاه گردش خون و تنفس و قلب مبتلا می باشند پس باید کوشش نمود تا معلمین و مربیان ورزش (بخصوص آنهائیکه در رابطه با آموزش و پرورش می باشند) را با علل و علائم ضعف های جسمانی آشنا نمود تا در دوران تدریس در صورت برخورد با این دانش آموزان با ارائه تمرینات آنها را از ضعف هایی که بدان دچار هستند آزاد نمایند و زمینه رشد جسمانی و روانی مناسب دانش آموزان را فراهم نمایند.

مفاهیم پایه در حرکات ا صلاحی :

حرکات اصلاحی یکی از بخشهای تربیت بدنی است که هدفش آن است که به کمک تمرینهای بدنی از ناهنجاری های جسمانی پیشگیری و در صورت بروز ، آنها را اصلاح کند و همچنین هدف این رشته تامین تندرستی، پر بار کردن ایام فراغت و لذت بخشیدن به زندگی انسان است. تندرستی یعنی کارکرد طبیعی بدن و تعامل ارگانیک بدن و روان.

اصطلاح حرکات اصلاحی را نمی توان بدون توجه به مفاهیم دیگری مانند تربیت بدنی تکاملی، تربیت بدنی انطباقی بررسی کرد زیرا هر ۳ با هم مرتبط و مکمل یکدیگرند سه اصطلاح فوق را تحت عنوان کلی تری بنام تربیت بدنی ویژه نیز بیان کرده اند. انسان مورد مطالعه در این رشته یا در شرایط طبیعی و فیزیولوژیک یا در شرایط غیر طبیعی و پاتولوژیک قرار دارد حیطه عمل گرایش تربیت بدنی ویژه، انسانی با وضعیت غیر طبیعی است که طبق تحقیقات حاصله تنها ا فراد در وضعیت بدنی طبیعی هستند پس بدین تربیت، حرکات اصلاحی به اصلاح ناهنجاریها، تربیت بدنی تکاملی به رشد و پرورش تواناییهای حرکتی و آمادگی بدنی و تربیت بدنی انطباقی به اصلاح روانی و حرکتی می پردازد.

موضوع مورد مطالعه در حرکات اصلاحی و درمانی، بررسی ضعفها و ناهنجاریهای اکتسابی سیستم اسکلتی، عضلانی و مفصلی افراد جامعه است این ناهنجاری ها عموما به دلایلی چون عادات حرکتی نامناسب، فقر حرکتی ، شرایط نامناسب محیطی بویژه در دوران کودکی و سنین رشد بروز کرده است که امکان بهبود و اصلاح از طریق حرکات جبرانی و رزشهای درمانی وجود دارد. حرکات اصلاحی برای تشخیص وضعیتهای طبیعی و غیر طبیعی، وضعیت بدنی در حالتهایی چون ایستادن ، راه رفتن ، نشستن و خوابیدن و نیز وسایل مورد استفاده چون کفش، کیف ، میز و صندلی ، اتومبیل و اخیرا رایانه ها مطالعه می شود. در گذشته بدلیل جنبه های کاربردی و سودمندی های اجتماعی این رشته، بویژه در مدارس و در سطح کودکان ، نوجوانان، جوانان و اکنون بدلیل توسعه قهرمانی و ضرورت پیشگیری و اصلاح ناهنجاری های ورزشکاران، حرکات اصلاحی پیشرفت و تحول چشمگیری یافته است این حیطه اکنون گاه به منزله حرکت درمانی نیز شناخته می شود.

پس در یک نتیجه گیری کلی موضوع مورد مطالعه در حرکات اصلاحی و درمانی بررسی «تعادل ساختار فیزیکی انسان و ارائه حرکات و توصیه هایی برای بهبود و کارایی آن» است. مسئله ای که هنوز وجود دارد این است که حرکات اصلاحی را با حرکات فیزیوتوراپی و با فعالیت های جسمی که برای ورزش معلولین و یا بیماران روانی انجام می گیرد یکی می دانند. بطور کلی استفاده از حرکات اصلاحی وقتی انجام می گیرد که کودکان از لحاظ جسمی و روانی کاملا سالم هستند ولی د رای انواع ضعفهای جسمانی و ارگانی هستند پس چنانچه به موقع، مخصوصا در مراحل رشد به این ضعفها توجه شود و از حرکات اصلاحی استفاده شود می توان چنین ضعفهایی را برطرف کرد و در بزرگسالی از شدت یافتن آنها جلوگیری کرد.

وضعیت بدنی در هنگام تمرین :

در انجام دادن تمارین حرکات اصلاحی باید به چند نکته توجه کرد: ۱- آگاهی از اثرات حرکات ۲- انتخاب بهترین و مفیدترین وسیله ۳- اراده قوی و مقاومت مداوم در اجرای حرکات

وضعیت بدنی در هنگام تمرین :

تمرین برای انواع مختلف ناهنجاری ها در حالتهای گوناگونی مثل خوابیده به شکم، خوابیده به پشت، درازکش به پهلو، نشسته، چهار دست و پا، معلق در فضا و ایستاده انجام می گیرد که در همه این تمرینها باید به موارد ذیل توجه گردد:

آشنایی با اجرای تمرینهای اصلاحی و درمانی :

هدف از تمرین، پیشگیری و توانبخشی در پی بروز ناهنجاریها و آسیبهای جسمانی و حفظ وضعیت مناسب است از این رو انواع تمرینها را می توان به جسمانی، روانی، مهارتی و حرکتی تقسیم کرد.

تمرین درمانی :

به دنبال تشخیص دقیق، امکان اقدامات تمرین درمانی فراهم می آید. از این رو مربی باید تصمیم بگیرد که چه نوع تمرینهایی برای هر فرد مناسب است. اساسا تمرین درمانی شامل موارد ذیل می شود:

ب) ایجاد ثبات و استحکام در دامنه طبیعی حرکت مفصل بوسیله خود فرد.


منبع: وبلاگ دکتر فروغ

گودی کمر و حرکات اصلاحی

 
در صورتی که ستون فقرات را از نیم رخ نگاه کنید، متوجه وجود یک سری فرورفتگی ها و برجستگی هایی در قسمت های مختلف آن خواهید شد

 

در حالت طبیعی، فقرات گردن دارای یک انحنا به سمت داخل، فقرات پشتی دارای انحنا به سمت خارج و ناحیه ی کمر دارای انحنای رو به جلو می باشند.
 
به دلیل شباهت این انحنای کمر به نمای ظاهری لوردهای انگلیسی در زمان ایستادن، اصطلاح لوردوز برای این حالت مورد استفاده قرار گرفته است! وجود این انحناها برای ما نقشی بسیار مهم داشته و بسیاری از توانایی های ما در اثر همین برجستگی ها و فرورفتگی ها پدید می آید و اصولا توانایی ایستادن ما تا حد بسیار زیادی مدیون همین انحناها است! میزان انحنای ستون فقرات در یک ناحیه، بر سایر قسمت ها نیز اثر گذاشته و می تواند آن ها را تغییر دهد.
وقتی میزان انحنای کمر به حدی بیشتر از میزان طبیعی آن می رسد برای نامیدن آن اصطلاحا از کلمه ی هیپرلوردوزیس((hyperlordosis یا گودی بیش از حد کمر استفاده می کنیم

 

 
 

چرا گودی بیش از حد در کمر به وجود می آید؟

در حقیقت ستون فقرات توسط تعداد زیادی عضله محافظت می شود که سلامت و تعادل آن ها در سلامت و نرمال بودن حالت ستون فقرات نقش بسیار مهمی ایفا می کند.

عدم تعادل در عضلات نام برده یعنی قوی بودن برخی و ضعف یا گرفتگی بعضی دیگر از آن ها موجب پدید آمدن ناهنجاری هایی در شکل کلی ستون فقرات خواهد شد.

 علل‌ لوردوزکمری‌

 1- زایمانهای‌ مکرر

 2- در رفتگی‌ دو طرف‌ لگن‌

 3- احتمالاً استفاده‌ از کفش‌ پاشنه‌ بلند

 4- جابجایی‌ ستون‌ مهره‌ها به‌ سمت‌ جلو( مادرزادی‌ یا هر عامل‌ دیگر)

 5- ضعف‌ عضلات‌ شکمی‌ و عضلات‌ خلفی‌ ران‌ و بازکننده‌های‌ مفصل‌ ران‌

 6- کوتاهی‌ عضله‌ سوئز خاصره‌ای‌ و راست‌ رانی‌

 7- کوتاهی‌ عضلات‌ ناحیه‌ کمری‌ (بازکننده‌های‌ کمر)

۸- لوردوز جبرانی‌ ناشی‌ کیفوز پشتی‌

9-چاقی

۱۰-  پوکی استخوان

عوارض

۱-ایجاد زمینه درد

 2-کاهش میزان تحمل پذیری

 3-کشیدگی لگامنت طولی قدامی

 4-فشار به ریشه های عصبی

 5-برآمدگی شکم

 6-کوتاهی قد

در این میان نقش عضلات شکمی، بازکننده های مفصل پا به لگن و عضله ی بزرگ پشت باسن، در ایجاد گودی بیش از حد کمر، پُر رنگ تر از سایر عضلات این ناحیه است.

آیا درست نشسته اید؟

اغلب ما بدون این که خودمان آگاه باشیم در بسیاری از اوقات روز با بد نشستن و استفاده ی ناصحیح از ستون فقرات مان به تخریب و پیری زودرس و آن دامن می زنیم. بسیاری از درد گردن، کتف، شانه، کمر و… در اثر نا آگاهی از طرز استفاده صحیح از بدن به وجود می آیند.

نشستن،خوابیدن و ایستادن،چنانچه حالت صحیح آن رعایت نشود موجب ایجاد لورودز خواهد شد.

 حرکات‌ اصلاحی‌ لورودز کمری‌

 الف‌: اگر علت‌ گودی‌ کمر ضعف‌ عضلات‌ شکم‌ باشد حرکات‌ اصلاحی‌ زیر ارائه‌ می‌گردد.

 1- شخص‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ وازوی‌ درخواست‌ می‌گردد سر و گردن‌ وسینه‌ خود را بالا بیاورد یاحتی‌ ممکن‌ است‌ از وی‌ درخواست‌ می‌گردد که‌ نفس‌  عمیق‌ به‌ کمک‌ عضلات‌ شکم‌ کشیده‌ وحبس‌ نفس‌ انجام‌ دهد.

 2- درهمان‌ وضعیت‌ از شخص‌ می‌خواهیم‌ دستهای‌ خود را خم‌ کرده‌ وروی‌ سینه‌ خود گذاشته‌ وبالا بیاید.

 3- از شخص‌ می‌خواهیم‌ دستهای‌ خود را پشت‌ گردن‌ خود گذاشته‌ واین‌ حرکت‌ راانجام‌ دهد درصورتیکه‌ شخص‌ نتواند هیچ‌ کدام‌ از این‌ حرکات‌ را انجام‌ دهد درابتداء درمانگر به‌ وی‌ کمک‌ می‌کند.

 4- شخص‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ یک‌ پای‌ خود را خم‌ کرده‌ روی‌ زمین‌ می‌گذارد بااین‌ کار پشت‌ وی‌ صاف‌ می‌شود پای‌ دیگر را در این‌ حالت‌ بالامی‌ آورد.

۵- عمل‌ فوق‌ را با پای‌ دیگر انجام‌ می‌دهد.

  ب : اگر علت‌ گودی‌ کمر ضعف‌ عضلات‌ بازکننده‌ ران‌ باشد ازحرکات‌ زیر استفاده‌ می‌شود.

 1- شخص‌ به‌ شکم‌ خوابیده‌ ویک‌ پای‌ خود را بصورت‌ مستقیم‌ بالا می‌آورد وعمل باز کردن ران‌ را انجام‌ می‌دهد.

 2- عمل‌ فوق‌ راباپای‌ دیگر انجام‌ می‌دهد.

 3- می‌تواند هردو پارا باهم‌ به‌ وضعیت‌ قبل‌ ببرد.

 4- زانوی‌ خود را خم‌ کرده‌ به‌ بالا بیاورد (یعنی‌ دروضعیت‌ دمر و  چهاردست‌ وپا مورد قبل‌ را انجام‌ دهد)

ج:  اگر علت‌ گودی‌ کمر کوتاهی‌ عضله‌ سوئز خاصره‌ای‌ باشد:

 شخص‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ یک‌ پای‌ خود را درشکم‌ جمع‌ گرده‌ وپای‌ دیگر را تا آنجا که‌ ممکن‌ است‌ چسبیده‌ به‌ میز معاینه‌ نگه‌ می‌دارد .

 این‌ عمل‌ را درمانگر نیز می‌تواند برای‌ شخص‌ انجام‌ دهد.

 اگر علت‌ گودی‌ کمر کوتاهی‌ عضله‌ راست‌ رانی‌ باشد  دراینصورت‌ شخص‌  دمر خوابیده‌ پائیکه‌ دارای‌ کوتاهی‌ است‌ را از زانو خم‌ می‌کنیم‌ دراین‌ حالت‌ درمانگر بادست‌ خود مانع‌ از بالا آمدن‌ باسن‌ وی‌ می‌شود راه‌ دیگر رفع‌ کوتاهی‌ این‌ عضله‌ این‌ است‌ که‌ شخص‌ به‌ پشت‌ خوابیده‌ زانوهای‌ وی‌ از تخت‌ آویزان‌ است‌ دراین‌ حالت‌ یک‌ پای‌ او را در شکم‌ وی‌ جمع‌ می‌کنیم‌ وبادست‌ دیگر مانع‌ از صاف‌ شدن‌ زانوی‌ وی‌ می‌شویم‌ شایداین‌ روش‌ بهتر از روش‌ قبل‌ باشد.

هـ : اگر علت‌ گودی‌ کمر کوتاهی‌ عضلات‌ بازکننده‌ کمر باشد حرکات‌ زیرتوصیه‌ می‌گردد.

- شخص‌ به‌ پشت‌ دراز کشیده‌ سعی‌  می‌کند به‌ کمک‌ تراپیست‌ پاهای‌ خود را ازبالای‌ سر به‌ زمین‌ بزند.

 

◄الف) ورزشهای ویلیامز:

 

 ویلیامز اعتقاد دارد که علت عمده بروز کمر درد، بر هم خوردن انحنای طبیعی ستون فقرات است. به بیان دیگر وی اعتقاد دارد که در اثر علل و عوامل مختلفی از جمله ضعف عضلات جداره شکم، میزان انحنا یا قوس ناحیه کمر افزایش پیدا می کند و همین عامل موجب بروز درد کمر میشود.

همینطور ویلیامز اعتقاد دارد که در اثر ضعف عضلات سرینی یا عدم انعطاف پذیری در عضلات اطراف لگن و ران به ویژه عضلات پشت ران ( عضلات همسترینگ ) شخص در هنگام فعالیت یا کار از الگوی صحیح استفاده نمی کند و همین عامل موجب مختل شدن حرکات مفاصل بین لگن و ناحیه کمر می شود و در نتیجه باعث بروز درد کمر می شود. بنابراین ویلیامز برای کاهش انحنا یا قوس کمر ( لوردوز )، تقویت عضلات ناحیه شکم و ایجاد انعطاف پذیری در عضلات اطراف لگن و باسن، ورزشها یا حرکات درمانی ویژه ای طرح نمود که همانطور که اشاره شد، اصطلاحاً به آن ورزشها یا نرمشهای ( ویلیامز ) می گویند.

 تشریح ورزشهای ویلیامز:

◄ حرکت اول:

 فرد در حالی که به حالت راحت دراز کشیده و زانوهایش خم است، سعی می کند ضمن منقبض کردن عضلات شکم، لگن خود را کمی بلند نماید

هدف از انجام ورزش اول ویلیامز، تقویت عضلات باسن و کاهش انحنا یا لوردوز کمر است.

 ◄حرکت دوم :

 فرد در حالی که خوابیده و زانوهایش کمی خم است، سعی می کند با دستهای کشیده به حالت نشسته در آید.

هدف از انجام ورزش دوم ویلیامز ، تقویت عضلات شکم و کاهش انحنا یا لوردوز کمر است

 ◄حرکت سوم :

 فرد در حالت خوابیده، سعی می کند زانوهای خود را تا آنجا که می تواند به طرف سینه حرکت دهد

هدف از انجام ورزش سوم ویلیامز، ایجاد کشش و انعطاف پذیری در عضلات و عناصر اطراف ستون فقرات است.

 ◄حرکت چهارم :

 فرد در حالی که نشسته است، سعی می کند به طور ملایم مطابق تصویر دستهایش را به مچ پا برساند

هدف از انجام ورزش چهارم ویلیامز، ایجاد کشش و انعطاف پذیری در عضلات پشت ران ( عضلات همسترینگ) است .

◄حرکت پنجم :

فرد در حالی که در حالت استارت دو میدانی قرار گرفته است، سعی می کند با متمایل شدن به سمت جلو بر روی پای عقب خود فشار وارد کند.

در مرحله بعد ضمن عوض کردن پاها، همین حرکت را برای پای دیگر انجام می دهد.

هدف از انجام ورزش پنجم ویلیامز، کاهش انحنا یا قوس کمر است.

 ◄حرکت ششم :

فرد در حالی که کنار دیوار ایستاده است، سعی می کند بنشیند. در ضمن ممکن است این تمرین را با استفاده از یک صندلی انجام داد، یعنی فرد در کنار صندلی قرار میگیرد و به جای اینکه بر روی زمین بنشیند، بر روی صندلی می نشیند. هدف از انجام ورزش ششم ویلیامز، تقویت عضله چهارسر رانی است. همینطور در این تمرین عضلات سرینی تقویت می شوند.

چند پیشنهاد ساده برای پیشگیری و کاهش گودی بیش از حد کمر
درست خوابیدن

* در زمان نشستن، کف پا را صاف بر روی زمین قرار دهید، صندلی خود را تنظیم کنید و در صورت نیاز از یک بالشتک کوچک برای پُر کردن فضای خالی پشت کمرتان استفاده کنید.

* وقتی ایستاده اید، یک پا را مستقیم روی زمین و دیگری را روی یک پله، چهار پایه و یا هر چیز مشابه، در سطحی کمی بالاتر از پای دیگر قرار دهید. این کار حمایت کمرتان را افزایش خواهد داد.

* بهترین حالت برای خوابیدن، وضعیت صورت و شکم رو به بالا است، در حالی که بالشی زیر زانوهاقرار گیرد، اما در صورتی که تمایل دارید بر روی شکم بخوابید حتما بالشی زیر شکم خود قرار دهید.

* توجه داشته باشید که پوشیدن کفش پاشنه بلندموجب افزایش گودی کمرتان خواهند شد.

* از تقویت عضلات شکم، باسن و کمر غافل نباشید.

 

قوس کمر تا بیش از ۹۰درصد با شنا کردن بهبود می‌یابد
به گزارش خبر آنلاین:
دکتر علی دیانت در گفت و گو با ایسنا گفت:

 

 اولین و مهمترین علت گودی کمر را ضعف عضلات نگهدارنده قوس کمری دانست و افزود: گاه براثر زایمان، عضلات شکم کشیده و ضعیف شده منجر به ایجاد گودی کمر می‌شود که ورزش نامناسب نیز باعث ماندگاری دائمی این عارضه می‌شود. البته در برخی افراد نیز ضعف کلی عضلات اطراف ستون فقرات کمری و جمع شدن چربی در پهلوها، علت اصلی قوس کمری است.

وی تصریح کرد: بهترین راه بهبود گودی کمر ورزش کردن به خصوص ورزش شنا است که می‌تواند تا حد بسیاری زیادی در رفع آن موثر باشد؛ چرا که قرار گرفتن روی آب باعث بی‌وزنی و تقویت عضلات می‌شود. به علاوه ورزش صبحگاهی، فیزیوتراپیو ورزش‌های ویلیامز نیز می‌توانند نسبت به بسیاری از کمربندهای کمری و طبی مفید و موثر واقع شوند.