براي درمان واريس چه بايد كرد؟

«واريس» از ريشه يوناني " واريکس " به معني پيچدار گرفته شده است. سياهرگ‌هاي واريسي، سياهرگ‌هاي پيچدار و متسعي هستند که در نزديک سطح پوست تشکيل مي‌شوند. احتمال واريسي شدن در همه سياهرگ‌ها وجود دارد اما بيشترين مکان ابتلا اندام‌هاي پاييني و پاها هستند.

يکي از شايع‌ترين مشکلات در اشخاصي كه مجبورند بنا به مقتضيات شغلي خود به مدت طولاني ايستاده کار کنند، با آن مواجه شده يا مي‌شوند، نوعي اختلال در سياهرگ است که به آن «واريس» گفته مي‌شود.

سياهرگ‌هاي واريسي، در نتيجه اختلال عملکرد دريچه هاي موجود در سياهرگ‌ها ايجاد مي‌شوند. در حالت طبيعي، اين دريچه ها از بازگشت خون در مسير عکس ( به سمت پايين ) جلوگيري مي‌کنند. ممکن است اين دريچه‌ها بر اثر عواملي مانند: بارداري، ترومبوفلبيت ، ضعف مادرزادي ، چاقي و يا ايستادن طولاني مدت، تحت کشش قرار گيرند.

وقتي دريچه ها ضعيف شده و ديگر قادر به بسته شدن طبيعي نباشند ، حوضچه هايي از خون در سياهرگ‌ها ايجاد مي‌شوند. در نتيجه سياهرگ‌ها متسع و واريسي ميشوند.

سياهرگ‌هاي عنکبوتي، نوع خفيفي از سياهرگ‌هاي واريسي هستند. آنها کوچکتر و به سطح پوست نزديکترند و شبيه شبکه عنکبوت به نظر مي‌رسند. اينها چندان خطري ندارند، اما ممکن است از نظر باليني نگران کننده باشند.

تشخيص واريس:

عروق واريسي سطحي، به شکل متسع و پيچدار و به رنگ آبي تيره هستند. ممکن است هيچ دردي نداشته باشد يا درد خفيفي در اندام‌هاي پاييني خود حس کنيد. گاهي سياهرگ‌هاي عمقي واقع در اندام‌هاي پاييني درگير مي‌شوند و تورم قابل توجه و حتي زخم‌هاي پوستي را به وجود ميآورند. اين حالت تحت عنوان نارسايي سياهرگي شناخته مي‌شود.

پزشک ، پاهاي شما را در حالي که ايستاده ايد. معاينه ميکند و به دنبال تورم که نشانه ديگري از اختلال عملکرد دريچه هاي سياهرگي است مي‌گردد.

زخمها توسط سياهرگ‌هاي واريسي يا اختلال عمل دريچه هاي سياهرگي که معمولا نزديک مچ پا قرار گرفته اند ، ايجاد مي‌شوند.

علت آن خيس خوردن طولاني مدت بافت مچ پا است، زيرا خروج جريان خون سياهرگي کاهش مي‌يابد. ايجاد رنگ دانه هاي قهوه اي، معمولا پيش درآمد ايجاد يک زخم هستند. سياهرگ‌هاي واريسي تهديد کننده حيات نيستند، اما با گذشت زمان تمايل به افزايش دارند.

اگر شما نگران ظاهر سياهرگ‌ها هستيد يا شما را آزار ميدهند، با پزشک خود صحبت کنيد. در موارد شديد، ممکن است پوست مجاور سياهرگ واريسي، دچار خارش يا زخم يا تغيير رنگ شود. در صورت بروز زخم‌هاي پوستي نيز به پزشک مراجعه کنيد. زخم‌ها نياز به مراقبت طبي دارند.احتمال ابتلا به اين اختلال در زنان، دو برابر مردان است.

واريس پا و درمان آن

روش‌هاي درماني قادرند پيشرفت و احساس ناراحتي ناشي از سياهرگ‌هاي واريسي را کاهش دهند. در بعضي موارد براي اصلاح سياهرگ‌هاي واريسي شديد عمل جراحي ضرورت مي‌يابد. برخي از درمانهاي شايع ( به منظور آشنائي شما )، عبارتند از:

* اسکلروتراپي : ماده محلولي که سياهرگ‌ها را زخمي مي‌کند به داخل سياهرگ‌هاي واريسي کوچک يا متوسط تزريق مي‌شود. فرآيند تشکيل بافت در محل زخم، سياهرگ‌هاي گشاد را مي بندد و خون آنها به سياهرگ‌هاي سالم جريان مي يابد.

* برداشت سرپايي سياهرگ‌ها : در اين روش سياهرگ‌هاي واريسي کوچک با ايجاد تعدادي سوراخ کوچک در پوست برداشته مي‌شوند. معمولا بيحسي موضعي کفايت مي‌کند و اثر باقيمانده از جراحي ناچيز است.

* جراحي اندوسکوپي سياهرگ: يک لوله انعطاف پذير ( آندوسکوپ ) که دوربين ظريفي دارد وارد اندام پاييني بدن مي‌شود تا به جراح در مشاهده و بستن سياهرگ‌ها کمک کند. اين روش تنها به برش‌هاي کوچک نياز دارد. در صورت ابتلا به سياهرگ‌هاي واريسي شديد و همراه با زخم‌هاي واريسي ، احتمالا از اين شيوه سود خواهيد برد.

* جراحي ليزري : سياهرگ‌هاي واريسي کوچکتر و سياهرگ‌هاي عنکبوتي با استفاده از ليزر بسته مي‌شوند. به هر حال انتخاب روش مناسب درمان به عهده پزشك است.

توصيه هايي براي پيشگيري :

اگر شما مبتلا به سياهرگ‌هاي واريسي يا اختلال عملکرد دريچه هاي واقع در سياهرگ‌هاي عمقي هستيد، يک بخش از درمان عبارت است از: پوشيدن لباس مناسب و استفاده از جوراب‌هاي واريسي کشي مناسب که باعث تسکين سريع و طولاني مدت مي‌شود.

استفاده از اين جوراب‌ها حين بارداري نيز مطلوب است. آنها به طور يکنواخت اندام‌هاي پاييني را فشرده و به سياهرگ‌ها و عضلات پا در به حرکت درآوردن موثر خون کمک کرده و از آنها حمايت مي‌کنند. جوراب‌هاي ورايس را صبح پس از بيدار شدن بپوشيد، حتي قبل از خارج شدن از بستر. آنها را در تمام طول روز نيز به پا داشته باشيد. دقت کنيد جوراب‌هايي که مي‌پوشيد در ناحيه بالايي ران يا ساق پا خيلي تنگ نباشند.

مراقبت از اندام‌ها :

از نشستن يا ايستادن طولاني مدت بپرهيزيد. اگر نحوه کار شما به گونه‌ايست که مجبور هستيد در محلي بي‌حرکت بمانيد، اندام‌هاي پاييني و مچ‌ها را مرتب خم کنيد. از جا برخيزيد و در اطراف قدم بزنيد.

وضعيت تورم اندام‌هاي پاييني ناشي از بي‌کفايتي سياهرگي، اغلب با استفاده از جوراب‌هاي واريسي درمان مي‌شود. اين جوراب‌ها از خارج، روي ساق پا فشار آورده و از تورم شديد که مي‌تواند به ضخامت پوست و ايجاد زخم بستر منجر شود، پيشگيري مي‌کنند.

ورزش منظم نيز اهميت دارد فعاليت‌هايي مانند: راه رفتن ، دوچرخه سواري يا شنا به کاهش فشار در سياهرگ‌ها و تخفيف ناراحتي کمک مي‌کنند .

منبع:تحلیلی فردا

واریس - روشهای پیشگیری و درمان

 

واریس بیماری است كه در طی آن دیواره ی وریدها(سیاهرگ ها) دچار تورم و برآمدگی پیاز مانند می‌شوند. این مشكل به طور عمده در دیواره ی وریدهای قسمت تحتانی ساق پا دیده می‌شود. هر ورید یا سیاه‌رگ دارای دریچه‌های كنترل كننده جریان خون است. واریس هنگامی ‌رخ می‌دهد كه این دریچه‌ها دچار نارسایی شده باشند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند. یكی از علل به وجود آورنده این حالت، فشارهای درون لوله گوارشی مثلا به دلیل ابتلا به یبوست است. بعضی از سیاه‌رگ‌های واریسی به طور عمیقی درون ساق پا قرار داشته و قابل مشاهده نیستند.

واریس هنگامی ‌رخ می‌دهد كه این دریچه‌های كنترل كننده جریان خون در سیاهرگ، دچار نارسایی شده باشند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند. در نتیجه دیواره ی وریدها(سیاهرگ ها) دچار تورم و برآمدگی پیاز مانند می‌شوند.

واریس می‌تواند منجر به كاهش تامین مواد مغذی برای پوست و ماهیچه شود و در نتیجه قانقاریا و زخم ایجاد كند.

علامت اصلی این بیماری درد و تورم خفیف در قوزك پا و بد منظره شدن ناحیه مبتلا به واریس است. برخی مواقع نیز هیچ علامتی مشاهده نمی‌شود.

روش‌های درمانی شامل پوشیدن جوراب‌های محكم مخصوص واریس و نشستن در حالتی است كه پاها در سطحی بالاتر از قلب قرار داشته باشند (به طور مثال قرار دادن پاها بر روی یك صندلی در حالت نشستن و یا دراز كشیدن بر روی زمین). در اغلب موارد برای برطرف كردن مشكل واریس، عمل جراحی مورد نیاز است.

تغذیه در بیماران مبتلا به واریس:

                                                        

 

چه غذاهایی مفید هستند؟
برطرف كردن یبوست گام نخست در بهبود این بیماری است. یبوست فشار وارده بر سیاه‌رگ‌های ساق پا را افزایش می‌دهد و منجر به تشكیل واریس می‌شود. رژیم غذایی غنی از فیبر  سبب كاهش یبوست و پیش‌گیری از بروز واریس می‌شود.

روش‌های درمان واریس شامل پوشیدن جوراب‌های محكم مخصوص واریس و نشستن در حالتی است كه پاها در سطحی بالاتر از قلب قرار داشته باشند.در اغلب موارد، عمل جراحی نیز مورد نیاز است.

ـ برای حجیم كردن مدفوع و پیش‌گیری از یبوست، مصرف غلات سبوس دار، نان سبوس‌دار، ماکارونی و برنج توصیه می‌شود. غلات غنی از فیبر نامحلول، مدفوع را حجیم كرده و آب را در خود نگه می‌دارند، در نتیجه مدفوع حاصل، نرم‌تر و بزرگ‌تر بوده و آسان‌تر از دستگاه گوارش عبور می‌كند. بدین ترتیب فشار كمتری به وریدهای پا وارد می‌شود. این نكته حائز اهمیت است كه افزایش دریافت فیبر در رژیم غذایی باید همراه با افزایش دریافت آب، حداقل به میزان 6 لیوان در روز باشد.

ـ سبزیجات دارای برگ سبز و انواع كلم به وسیله تامین فیبر نامحلول به ویژه در طول دوران بارداری اهمیت دارد. چرا كه در این زمان، سطوح بالای هورمون پروژسترون، سبب آهسته كردن انقباضات روده بزرگ می‌شود و احتمال بروز یبوست را افزایش می‌دهد.

ـ مركبات به ویژه پرتقال و گریپ فروت همچنین شاتوت، توت فرنگی، فلفل دلمه ای و انواع سبزیجات دارای برگ سبز تامین كننده ویتامین C هستند. این ویتامین برای حفظ استحكام كلاژن ضروری است. كلاژن ماده‌ای است كه به حفاظت از دیواره رگ‌ها كمك می كند. فقدان ویتامین C در رژیم غذایی منجر به پارگی وریدهای كوچك و بدتر شدن واریس وریدها می‌شود.

از نظر تغذیه ای مهم ترین کارها برای بهبود واریس، برطرف کردن یبوست و کاهش وزن اضافی در افراد چاق است.

ـ مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واریس سبب كاهش نشت دیواره نازك رگ‌های خونی می‌شود. این عصاره دارای آنتی اكسیدان‌هایی به نام آنتوسیانین است. آنتوسیانین‌ به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده كمك می‌كند. مصرف میوه شاتوت نیز اثر مشابهی در رفع این مشكل دارد.

- مغزها، دانه ها و ماهی های روغنی حاوی اسید های چرب ضروری هستند كه مصرف مقداری از این غذاها به طور روزانه برای كمك به استحكام دیواره وریدها ضروری است.


از چه غذاهایی باید پرهیز كرد؟
ـ كره، مارگارین، روغن‌ها، كیك، شیرینی، شكلات، پای و بیسكویت سرشار از چربی بوده و تامین كننده مقدار زیادی انرژی هستند كه احتمال افزایش وزن و واریس وریدی را افزایش می‌دهند.

ـ هر غذایی كه به طور تجربی سبب بروز یبوست می‌شود، باید به میزان كمتر یا به طور تركیبی همراه با غذاهای ملین مصرف شود.مهم ترین مواد غذایی ملین شامل آلو ، انجیر و زرشك است.

*درمان واريس به کمک ليزر:
به وسيله ليزر نه تنها مي توان رگهاي واريس دردناک را تا حد زيادي بهبود بخشيد ، بلکه مي توان اين رگهاي باريک و ضعيف را دوباره به حالت اوليه بازگرداند. ميليون ها نفر از مبتلايان به واريس از گره هاي قرمز و دردناک در ناحيه پاها رنج مي برند، اين افراد امروزه مي توانند اميدوار باشند که از طريق ليزردرماني رگهاي واريسي و حتي رگهاي مستعد ابتلا به واريس ، درمان خواهند شد.

منبع : پارسی طب

واريس چگونه به وجود مي آيد؟

كار وريدها(سياهرگ ها) بازگردانيدن خون بدون اكسيژن از اندام هاي بدن به قلب است تا قلب براي تامين اکسيژن مورد نياز خون، آن را به شش ها بفرستد. پس از آن خون اكسيژن دار به قلب بازمي گردد و از آنجا به سرخرگ آئورت پمپ شده و بالاخره در سراسر بدن منتشر مى شود.

وريد هاى ساق پا كار دشوارترى دارند، چرا كه بايد خون را در مسيري طولانى، در خلاف جهت جاذبه زمين و فشار وزن بدن به جلو برانند. در وريدها دريچه هاى يك طرفه اى قرار دارند كه كار آنها پيشگيرى از بازگشت خون به عقب است. اگر اين دريچه ها كار خود را به خوبى انجام ندهند، خون به عقب بازمي گردد و در وريدها تجمع مي يابد و سبب تورم آنها مى شود.

وريدهاى متورم و بادكرده به دو شكل ديده مى شوند: وريدهاى واريسى و وريدهاى تارعنكبوتى(كه در پزشكى بدان تلانژيكتازى گفته مى شود). وريدهاى واريسى بزرگ تر بوده و به رنگ آبى تيره يا ارغوانى هستند و اغلب در سطح پوست، به صورت پرپيچ و خم ديده مى شوند. وريدهاى تارعنكبوتى، كوچك ترند و شبيه تارهاى عنكبوت به نظر مى رسند و رنگ آنها آبى يا قرمز است. اين وريد ها به سطح پوست نزديك بوده و درد و تورم ندارند. بزرگ ترين و طولانى ترين وريد سطحى، وريد صافن بزرگ است كه از سمت داخلى مچ پا وارد كشاله ران مى گردد. زمانى كه دريچه ها در مسير اين وريد و يا اتصالات آن با ساير وريدها خراب مى شوند، خون، تجمع يافته و يا در شاخه هاى وريدى به عقب بازمى گردد و واريس را ايجاد مى كند.

دلايل

وريدهاى متورم واريسى و تارعنكبوتى بسيار شايع هستند. بيش از 40 درصد زنان بالاى 50 سال به اين بيمارى دچارند. عوامل اين بيمارى شامل موارد زير است:

?- توارث: به نظر مى رسد كه تمايل به اين بيمارى به ويژه در سنين جوانى، در ميان برخى خانواده ها بيشتر باشد. برخى زنان با دريچه هاى وريدى با كارايى پايين تر و يا ديواره هاى عروقى ضعيف تر به دنيا مى آيند.

?- ایستادن به مدت طولانى: يك بررسى در مورد كارگران دانماركى در دسامبر 2005 نشان داد زنانى كه 75 درصد مدت زمان کار خود را به حالت ايستاده و يا در حال راه رفتن گذرانده بودند، تقريباً دو برابر زنانى كه مدت زمان كمترى بر روى پاهايشان ايستاده بودند، نياز به درمان واريس پيدا کردند. پژوهشگران تخمين مى زنند در بزرگسالاني كه سنين فعاليت و اشتغال را مى گذرانند، ايستادن هاى طولانى مدت مسئول بيش از 20 درصد موارد پيدايش واريس است.

?- سن: خطر واريس با افزايش سن زيادتر مى شود. رگ هاى خونى و عضلات پا پشت ساق پا كه در موقع راه رفتن با فشار بر وريدها، بازگشت خون را به سمت قلب تسهيل مى كنند، با گذشت زمان ضعيف تر مى شوند. كمتر از ده درصد زنان زير 30 سال و بيش از 75 درصد زنان بالاى 70 سال به واريس مبتلا هستند.

?- جنسيت: زنان بيش از مردان مستعد واريس هستند و باردارى عامل اصلى آن است. در دوران بارداری ، وريدهاى ساق پا پرتر بوده و راحت تر پاره مى شوند، زيرا حجم خون و فشار شكمى در اين دوران افزايش مى يابد و هورمون ها سبب گشاد شدن رگ هاى خونى مى شوند. هرچه حاملگى به پايان خود نزديك مى شود، خطر واريس افزايش مى يابد.

?- وزن: وزرن اضافی به ويژه در اطراف شکم ، فشار اضافى را بر وريدهاى ساق پا تحميل مى كند. زنانى كه اضافه وزن دارند، نسبت به زنان لاغر بيشتر در معرض ابتلا به واريس هستند و اين خطر در مورد زنان چاق سه بار بيشتر است.

در مطالعات انجام شده بر روى مردان، ارتباط چندانى بين بروز واريس و وزن بدن ديده نمى شود.

علائم

وريدهاى تارعنكبوتى بيشتر به لحاظ زيبايى ناراحت كننده هستند، حال آن كه وريدهاى واريسى علاوه بر ظاهر طناب مانند، مشكلات متعدد ديگرى نيز به همراه دارند. در صورتى كه مبتلا به وريد واريسى هستيد، پس از ايستادن يا نشستن طولانى، در ساق پاهايتان احساس درد مبهم، سنگينى، سوزش، فشار و يا ضعف خواهيد كرد. معمولاً بالا نگاه داشتن ساق هاى پا به بهبود اين مشكل كمك مى كند. ممكن است شب ها گرفتگی دردناک عضلات پشت ساق پا را تجربه كنيد. پاها و مچ پاهايتان ورم مى كند و ممكن است پوست اطراف ناحيه واريس دچار خارش و خشكى شده و يا بر روى آن بثوراتى پيدا شود و يا رنگ آن به قهوه اى يا آبى تغيير كند. وريد هاى واريسى بزرگ تر لزوماً علائم شديدترى ندارند. در واقع، بسيارى از مردم مدت ها قبل از بروز تغييرات قابل رويت در وريد هايشان، ساير علائم را تجربه مى كنند.

اگر وريد هاى واريسى درمان نشوند، علائم بدتر شده و گاه عوارضى چون پارگى، زخم پوستى و ترومبوفلبيت(thrombophlebitis يا التهاب وريدى همراه با لخته شدن خون) پيدا مى شود.

ارزيابى وريدهاى غيرطبيعى

پزشك درباره علائم سئوال كرده و وريدها و پوست اطراف آن ها را معاينه مى كند. براى آزمايش واپس زدن خون، جريان خون را اندكى مسدود مى كند(براى اين كار از يك تورنيكت، بازوبند فشار خون و يا دست استفاده مى كند) و مشاهده مى كند كه پس از رها كردن ناحيه مسدود شده چه اتفاقى مى افتد. براى مشاهده وريدهاى سطحى و دريچه هاى آن ها، پزشك از سونوگرافى داپلر استفاده مى كند، يعنى چيزى شبيه به همان كه در دوران باردارى مورد استفاده قرار مى گيرد، و آن را بر روى سطح ساق پا حركت مى دهد. سونوگرافى داپلر، اطلاعات بيشترى در اختيار قرار مى دهد، چرا كه به پزشك امكان مى دهد سرعت و جهت جريان و قوام خون را ارزيابى كند. اين روش مى تواند مكانى را كه از آن جا خون شروع به پس زدن مى كند، شناسايى نموده و تاييد كند كه جريان خون وريد عمقى به مقدار كافى است.

راهكارهايى براى مراقبت از خود

وريدهاى واريسى ساق پا نياز به هيچ گونه درمانى ندارند، مگر اينكه علائم بروز كنند. در بسيارى موارد، روش هاى مراقبت از خود براى كاهش فشار وريدهاى ساق پا، تقويت جريان خون و پرهيز از استفاده از روش هاى موثرتر و يا به تاخير انداختن آن ها كفايت مى كند. اين روش ها به قرار زير هستند:

1) پاهايتان را بالا نگاه داريد. روزى چند بار با نگه داشتن پاها در بالاى سطح قلب به مدت 15 دقيقه، به آن ها استراحت دهيد. بدين ترتيب وريد هاى شما ناچار نخواهند بود كه در خلاف جهت جاذبه كار كنند.

2) فعاليت ساق پا را تغيير دهيد. اگر براى مدت طولانى می نشینید يا مى ايستيد، چندين بار براى مدتى كوتاه به قدم زدن سريع بپردازيد. عضلات پشت ساق پايتان را با فعاليت هاى فيزيكى از قبيل قدم زدن هاى سريع و تمرين هاى استقامتى تقويت كنيد.

3) از مسكن استفاده كنيد. استامینوفن ، آسپیرین يا ایبوپروفن مى توانند دردهاى خفيف وريدهاى واريسى را كه گه گاه بروز مى كنند، تسكين بخشند.

4) جوراب هاى ساق بلند كشى بپوشيد. اين جوراب ها با تحت فشار قرار دادن وريدهاى ساق پا از بازگشت خون به عقب جلوگيرى مى كنند. اگر علائم خفيف باشند، جوراب هاى ساق بلند معمولى كفايت مى كنند. اگر علائم شديدتر باشند، پزشك شما جوراب هاى ساق بلند فشاردهنده اى را تجويز خواهد كرد كه از مچ پا تا ران ها خاصيت کشساني(سفتي) آنها كاهش مى يابد(مانند تصوير بالا). اين جوراب ها بايد صبح ها قبل از برخاستن از رختخواب پوشيده شوند.

 

منبع:تبیان