دیابت

مشاهده فیلم آموزشی 

بر روی لینک زیر کلیک کنید 

دیابت

آموزش مراقبت از پای دیابتی(پیشگیری، تشخیص، درمان)

 آیا می دانستید در هر ٣۰ ثانیه یک عضو دیابتی در جهان قطع می گردد در حالیکه با خواندن مطالب آموزشی زیر تا ۸۰ در صد می توان از این اتفاق ناگوار جلوگیری کرد؟!

افراد در معرض خطــر ابتـلا به پایِ دیابتی 

اگر قند خون فرد دیابتی از حد مجاز (محدوده هدف) بالاتر باشد، به مرور زمان و طی سالیان نه چندان طولانی (حداقل بعد از 10 سال) عوارضی در رگها و رشته های عصبی اندام تحتانی وی پدید می آیند که منجر به بروز شرایطی بنام پا ی دیابتی می گردند. گرفتگی و تنگی شریانها و وریدهای اندام تحتانی باعث ایسکمی و هیپوکسی (کم خونی و کم اکسیژنی) در بافتها شده که این مسئله زمینه ساز ایجاد پای دیابتی و زخم در پاها میگردد، که این مشکل با کشیدن سیگار بشدت می تواند تسریع گردد. 

از طرف دیگر کنترل قند خون نشده زمینه بروز نوروپاتی (آسیب به رشته های عصبی) را در فرد فراهم می آورد، که از علائم آن سردی و یخ کردن پاها، سوزن سوزن شدن آنها، دردهای شبانه، سوزش پاها، اشکال در درک گرما و سرمای محیط خواهدبود. از آنجائیکه بدین ترتیب مکانیسم های محافظتی پاها (حس درد، حرارت و فشار) دچار اختلال می شوند و ازطرفی وزن فرد همواره فشار مضاعفی به پاها وارد میکند، بیمار بتدریج شاهد تغییر شکل استخوانها و مفاصل پاها شده و مجموعه ی این عوامل ریسک قطع عضو را در فرد افزایش می دهند.

متاسفانه کسانیکه به کنترل دقیق قند خونشان اهمیت نمی دهند بیشتر، از آن دسته از بیمارانی هستند که از آموزش لازم به مقدار کافی بهره مند نشده اند. آمار موجود حاکی از آن است که تا سال 2005 میلادی در هر 30 ثانیه یک عضو در اثر عوارض دیابت قطع میگردید، در حالی که یک آموزش ساده در زمینه چگونگی مراقبت از پای دیابتی می توانست بین 60 تا 80 درصد مانع چنین اتفاق ناگواری بشود.(مطالعه این جزوه مختصر)

تشخیص پای دیابتی 

جهت تشخیص اختلالات عصبی پا پزشک دیابت شما با یک معاینه ساده می تواند پی به این مسئله ببرد.

دیاپازون مدرج، مونوفیلامنت استاندارد 10 گرمی، تیپ ترم و یک سوزن مخصوص به پزشک کمک می کند تا معلوم کند آیا حس ارتعاش، فشار، دما و درد اختلال دارد یا خیر. به محض اینکه کوچکترین اختلالی در سلامتی پاهای شما ایجاد شده باشد می توانید با بکارگیری روش های پیشگیرانه، حفظ سلامتی پاهایتان را تا حد زیادی تضمین کنید.

جهت تشخیص ایسکمی و گرفتگی عروق نیز پزشک دیابت شما می تواند شاخص فشار مچ پا – بازویی (ABP Index) را اندازه گیری نموده، درصورت لزوم از روش های گرانتر و دقیق تری مثل سونوگرافی رنگی داپلر عروق استفاده کند.

تمام افراد دیابتی نوع 2 می بایست سالانه تحت معاینه کامل پاها قرار بگیرند و درصورتی که دچار پای دیابتی باشند، درهر بار ویزیت نیز لازم است از نظر سلامت پاها مجددا" معاینه شوند.

 مراقبت از پای دیابتی

1.  شستشوی روزانه پاها با آب ولرم و صابون (درصورت لزوم و جهت احتیاط بهتر است فرد دیگری هم دمای آب را کنترل نماید) و خشک کردن آن ها با یک حوله سفید بخصوص لای انگشتان.

2.  بررسی روزانه لای انگشتان پا و جستجوی ترک و زخم دربین آنها.

3.  بررسی روزانه از کف پاها و درصورت لزوم استفاده از یک آینه جهت بهتر دیدن.

4.  چرب کردن مکرر کف و روی پاها و نواحی خشک به جز لای انگشتان با استفاده از پماد مخصوص، سپس، پاک کردن تدریجی ترک خوردگی ها و خشکی ها با استفاده از یک سنگ پای طبی.

5.  کوتاه نمودن ناخن پاها با سوهان. لازم به تذکر است درصورت استفاده از ناخن گیر هرگز گوشه های ناخن را بیش از اندازه کوتاه نکنید. این کار می تواند منجر به فرورفتن تدریجی ناخن در گوشت بشود.

6.  هر روز جوراب تمیز بپوشید. از جوراب های خیلی گشاد و یا خیلی تنگ استفاده نکنید و از پوشیدن جوراب با کش تنگ خودداری کنید.

7.  کفش های جلو عقب بسته را به شرطی که از ارتفاع مناسب برخوردار باشند بپوشید. از پوشیدن دمپایی و صندل طبی در بیرون از منزل اجتناب کنید.

8.  فراموش نکنید که قبل از پوشیدن کفش همواره داخل آن را از نظر وجود برآمدگی، اجسام خارجی و شئ تیز و آزار دهنده بررسی کنید.

9.  در منزل هرگز با پای برهنه راه نروید.

10.   قبل از ورود به حمام آب آنرا از نظر داغی بررسی کنید درصورت لزوم از فرد مطمئن دیگری جهت کنترل دمای آب کمک بگیرید.

11.   جهت خرید کفش نو عصرها اقدام کنید. به یاد داشته باشید پاهای شما درساعات بعدازظهر کمی متورم میشوند بطوریکه احتمال دارد کفشی را که صبح خریده اید، در ساعات عصر کمی تنگ بنظر برسد.

12.   موقع خرید کفش جدید حتما" هر دو پا را در حالت ایستاده امتحان کنید.

13.   همواره کفش نو را چند ساعت در روز و در منزل به پا کنید، پس از اینکه قالب پاهایتان را پیدا کرد و مطمئن شدید باعث تاول و زخم در پاهایتان نمی شود، با آن به بیرون بروید.

14.   از آویزان کردن پاها به مدت طولانی پرهیز کنید. مثلا"حین سوار شدن به اتوموبیل، هواپیما، قطار و ... سعی کنید درهر ساعت بمدت 10 دقیقه قدم بزنید و یا با حرکات انقباضی، عضلات ساق هایتان را حرکت دهید.

15.   هرگز با تیغ یا چاقو به جان پینه ها یا برآمدگی های پوستی روی پاهایتان نیفتید.

16.   هرگونه خراشیدگی یا زخم در پوست را به پزشکتان گزارش دهید.

17.   هرگز پاهای سردتان را مستقیما" جلوی بخاری و وسایل گرم کننده قرار ندهید ( این حس سرما ناشی از نوروپاتی یا ایسکمی است و نه سرمای هوا ). بهترین اقدام برای گرم شدن پاهایتان پوشیدن جوراب گرم است.

18.   همواره کفش خود را فقط با یک جفت جوراب به پا کنید. از پوشیدن بیش از یک جفت جوراب اجتناب کنید. این کار می تواند باعث ایجاد تاول در پای شما بشود.

19.   بخاطر بسپارید که ترک سیگار و کاهش وزن از اصول اولیه ی پیشگیری و درمان پاهای دیابتی می باشند.

شما برای ادامه پیاده روی که رمز کنترل موفق قند خونتان  است به پاهای سالم نیاز دارید.

 

منبع :وبلاگ دکتر مهدی شادمانی

 

توصیه هایی برای زندگی بهتر با دیابت

  توصیه هایی برای زندگی بهتر با دیابت

دیابت یا بیماری قند، بیماری قابل كنترلی است كه بیش از سه میلیون نفر در ایران به آن مبتلا هستند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، بیماری دیابت در دو نوع اول و دوم در دنیا مطرح است. در دیابت نوع اول بیمار نیاز به تزریق انسولین دارد و بیشتر در كودكان و افراد زیر 30 سال ایجاد می‌شود كه به آن دیابت وابسته به انسولین می‌گویند.

در بیماری نوع دوم نیز بیمار معمولا نیازی به تزریق انسولین ندارد، اما ممكن است در برخی موارد نیاز به تزریق نیز داشته باشد.

بر اساس اعلام انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی كشور، دیابت نوع دوم معمولا در افراد بالای 40 سال، چاق و كم تحرك بیشتر است كه به آن دیابت غیروابسته به انسولین نیز می‌گویند. برای كنترل این بیماری از رژیم غذاایی و داروهای خوراكی پایین آورنده قند خون استفاده می‌شود.

پر ادراری و تكرار ادرار، احساس پرنوشی و تشنگی، احساس ضعف و پرخوری و كاهش وزن بدون دلیل از جمله علایم ابتلا به دیابت است.

عوارض دیررس در بیماران دیابتیعوارض درازمدت بیماری دیابت در صورت عدم كنترل بیماری می‌تواند منجر به اختلالات قلبی - عروقی، بینایی، نارسایی و از كار افتادگی كلیه‌ها و بروز زخم‌های پوستی به ویژه در پاها و آسیب‌های عصبی شود و در نهایت موجب صدمات جبران ناپذیری از جمله كوری، قطع پا و سكته قلبی و مغز ی شود.

توصیه‌های تغذیه‌ای و بهداشتی برای داشتن زندگی بهتر با دیابت- برای داشتن یك برنامه صحیح دارویی و رژیم درمانی حتما به پزشك و كارشناس تغذیه مراجعه كنید و خودسرانه نسبت به حذف مواد غذایی اقدام نكنید.

- از مواد غذاییحاوی الیاف گیاهی (فیبرغذایی) مانند نان و غلات سبوس‌دار، سبزی‌ها و میوه‌های با شیرینی كمتر استفاده كنید.

- به جای مصرف مواد قندی ساده مانند قند، شكر، مربا، عسل و ... از خشكبار و میوه‌های خشك استفاده كنید.

- میزان مصرف روغن‌های جامد و چربی را در رژیم غذایی خود محدود و در برنامه غذایی خود تا حد امكان از روغن زیتون استفاده كنید.

- از گوشت‌های بدون چربی و مرغ بدون پوست استفاده كنید.

- مصرف ماهی دو بار در هفته توصیه می‌شود.

- از روش‌های پخت آب‌پز، بخارپز، تنوری كردن و كباب كردن به جای سرخ كردن استفاده كنید.

- از شیر و فرآورده‌های لبنی كم چرب استفاده كنید.

- برای كنترل وزن در حد مطلوب، انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی مناسب و رعایت رژیم غذایی  صحیح زیر نظر پزشك و كارشناس تغذیه، توصیه می شود.

- انجام فعالیت‌های ورزشی متناسب با شرایط و وضعیت سلامت فرد، نرمش‌های ملایم روزانه، حداقل 15 دقیقه پیاده‌روی بعد از عذا توصیه می‌شود البته هرگز با شكم خالی و گرسنه، ورزش و یا پیاده‌روی نكنید.

- برای اطمینان از سلامت چشم و كلیه‌های خود به طور منظم به پزشك متخصص مراجعه كنید.

- شست‌وشوی روزانه پاها با آب ولرم و صابون مناسب و خشك كردن با حوله نرم توصیه می‌شود.

منبع : وبلاگ دکتر بیژن فروغ